An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (CUID III. Tosach ag Muirir ar Thalamh.)

30 1929

ACHT CÁIRDE TALMHAÍOCHTA, 1929

CUID IV.

Ilghneitheach agus Generalta.

Míniú ar“feirmeoir” sa Phríomh-Acht.

21. —(1) I ngach áit ina bhfuil an focal “feirmeoir” sa Phríomh-Acht folóidh sé duine no beirt no níos mó le chéile a bheidh, mar ionadaí no mar ionadaithe pearsanta do dhuine mharbh no mar iontaobhaí no mar iontaobhaithe do shocrú agus chun tairbhe d'estát an duine mhairbh sin no do sna daoine a bheidh i dteideal tairbhe fén socrú san, ag gabháil do shaghas éigin talmhaíochta mar ghnó chun proifite ar thalamh is cuid den estát san no atá fé réir iontaobhaisí an tsocruithe sin, agus ciallóidh tagairtí sa Phríomh-Acht d'fheirm an duine no na ndaoine sin an talamh san ar a mbeidh seisean no iad-san ag gabháil don talmhaíocht san amhlaidh, agus léireofar an Príomh-Acht agus beidh éifeacht aige dá réir sin.

(2) San alt so foluíonn an focal “iontaobhaí” iontaobhaí fé iontaobhas do cruthnuíodh le parole agus fós iontaobhaí do réir léiriú dlí agus cialluíonn an focal “socrú” an dintiúir, uacht no intruimid eile, faisnéis parole no léiriú dlí gur dá bhua atá an t-iontaobhaí no na hiontaobhaithe, 'na n-úsáidtear an focal ina thaobh no ina dtaobh, ina iontaobhaí no ina n-iontaobhaithe amhlaidh.

Muirir ag daoine is tionóntaí le n-a saol.

22. —(1) Einne is tionónta le n-a shaol do réir bhrí na Settled Land Acts, 1882 to 1890, ar aon talamh no 'na mbeidh comhachta mar thionónta le n-a shaol aige maidir le haon talamh fé sna hAchtanna san féadfa sé airgead d'fháil ar iasacht ón gCorparáid chun na gcrícheanna agus ar an urrús a húdaruítear anso ina dhiaidh seo agus féadfidh an Chorparáid airgead do thabhairt ar iasacht d'aon duine den tsórt san.

(2) Ní íocfidh an Chorparáid airgead a gheobhfar ar iasacht fén alt so ach leis na daoine is iontaobhaithe, chun crícheanna na Settled Land Acts, 1882 to 1890, don tsocrú fé n-ar tionónta le n-a shaol an té a gheobhaidh an iasacht no fé n-a bhfuil comhachta aige mar thionónta le n-a shaol, no le daoine a ceapfar fén alt so chun an t-airgead san do ghlaca agus beidh an t-airgead san ina airgead chaipitail d'eirigh fén socrú san do réir bhrí na nAcht san, agus an chríoch chun a bhfuighfar an t-airgead san ar iasacht fén alt so beidh sí, maidir leis an airgead san, ina crích chun a bhféadfar airgead caipitail do chur fé sna hAchtanna san, agus bainfidh na hAchtanna san leis an airgead san dá réir sin.

(3) Má bítear chun airgead d'fháil ar iasacht fén alt so agus ná beidh iontaobhaithe ann, chun crícheanna na Settled Land Acts, 1882 to 1890, don tsocrú fé n-ar tionónta le n-a shaol an té a gheobhaidh an iasacht no fé n-a bhfuil comhachta aige mar thionónta le n-a shaol fé sna hAchtanna san agus nách mó ná trí fichid punt luach bliantúil, fé sna hAchtanna Luachála, an tailimh a bheidh sa tsocrú san, féadfidh an tAire Talmhaíochta beirt oiriúnacha (seachas an té a gheobhaidh an iasacht) d'ainmniú chun an t-airgead san do ghlaca agus leis sin, na daoine a haimneofar amhlaidh, tiocfid chun bheith agus beid ina n-iontaobhaithe, chun crícheanna na nAcht san, don tsocrú san maidir leis an airgead san ach ní níos sia ná san ná ar aon tslí eile.

(4) Má gheibhtar airgead ar iasacht fén alt so féadfidh an té a gheobhaidh é a chur mar mhuirear ar an talamh go léir atá sa tsocrú fé n-ar tionónta le n-a shaol é no fé n-a bhfuil comhachta aige mar thionónta le n-a shaol an t-airgead a gheobhfar ar iasacht amhlaidh, agus an t-ús air, d'aisíoc leis an gCorparáid agus beidh éifeacht ag an muirear san mar chur de láimh fé sna Settled Land Acts, 1882 to 1890, agus, má bhíonn nithe i slí gur mhuirear tosaíochta do réir bhrí Acht Leasúcháin 1928 no an Achta so an muirear san dá mba lán-únaer no únaer amuich is amach ar an talamh san do dhéanfadh é, beidh an muirear san ina mhuirear thosaíochta agus ina mhuirear bhuan-fheabhais do réir bhrí Acht Leasúcháin 1928 no an Achta so (pe'ca aca is gá sa chás) agus bainfidh an tAcht san leis an muirear san dá réir sin.

(5) Isiad crícheanna chun a bhféadfar airgead d'fháil ar iasacht fén alt so ná gach ceann no aon cheann acu so a leanas, sé sin le rá:—

(a) chun foirgintí do thógáil ar an talamh ar ar tionónta le n-a shaol an té a gheobhaidh an iasacht no ar a bhfuil comhachta aige mar thionónta le n-a shaol,

(b) chun buan-fheabhsuithe do dhéanamh ar an talamh san do raghadh chun torthúlacht an tailimh sin do mhéadú no chun an méadú san do chur in usacht no chun cabhruithe leis,

(c) chun na costaisí d'íoc fé n-a raghfar chun an t-airgead san d'fháil ar iasacht agus chun urrús ar a aisíoc do thabhairt.

Teoranta leis an gCorparáid do thabhairt airgid ar iasacht.

23. —(1) Beidh sé dleathach don Chorparáid a memorandum agus a hairtiogail chomhlachais d'atharú i slí go mbeidh teideal agus údarás ag an gCorparáid iasacht no roimh-íoc airgid do thabhairt do sna daoine agus chun na críche a luaidhtear anso ina dhiaidh seo (chó maith le n-a thabhairt do sna daoine agus chun na gcrícheanna a luaidhtear in alt 12 den Phríomh-Acht), sé sin le rá:—

(a) d'éinne (nách comhar-chumann) chun iasacht d'íoc do tugadh ar dtúis do dhuine eile roimh rith an Phríomh-Achta ar fad no nách mór ar fad chun talamh do cheannach i gcóir talmhaíochta;

(b) d'éinne (nách comhar-chumann) chun iasacht no fiachas eile d'íoc do fuair no fé n-ar chuaidh sé féin no éinne eile ar dtúis, roimh rith an Achta so no dá éis sin, ar fad no nách mór ar fad chun críche chun a bhféadfadh an Chorparáid iasacht do thabhairt do fé alt 12 den Phríomh-Acht no fén alt so;

(c) d'éinne (nách comhar-chumann) chun muirear ar thalamh d'íoc no chun iasacht d'íoc a fuarthas chun muirear ar thalamh d'íoc, más dó leis na stiúrthóirí go mbeidh sé níos usa, de bharr roimh-íoc do thabhairt don duine sin chun na críche sin, aisíoc do dhéanamh agus a chur in áirithe go ndéanfar aisíoc i roimh-íoc do thug an Chorparáid no a bheidh sí ar aigne a thabhairt don duine sin chun aon chríche eile a húdaruítear le halt 12 den Phríomh-Acht no leis an alt so;

(d) d'éinne (nách comhar-chumann) chun iasacht no fiachas eile d'íoc do fuair no fé n-ar chuaidh sé féin no éinne eile ar dtúis, roimh rith an Achta so no dá éis sin, chun aon chríche (le n-a n-áirítear é féin agus a líntighe do chothú), más dó leis na stiúrthóirí gur chuaidh fáil na hiasachta san no dul fén bhfiachas san chun a chur in usacht don té do fuair an iasacht no do chuaidh fén bhfiachas spárála do dhéanamh no cailliúintí do sheachaint.

(2) D'ainneoin éinní atá sa Phríomh-Acht no i memorandum comhlachais no in airtiogail chomhlachais na Corparáide, tuigfar go raibh comhacht riamh ag an gCorparáid roimh rith an Achta so chun iasacht no roimh-íoc airgid do thabhairt d'éinne (seachas comhar-chumann) chun iasacht no fiachas eile d'íoc do tugadh dosan no d'éinne eile no fé n-ar chuaidh seisean no éinne eile ar dtúis, roimh rith an Phríomh-Achta no dá éis sin, ar fad no nách mór ar fad chun críche chun a bhféadfadh an Chorparáid iasacht do thabhairt uaithe fé alt 12 den Phríomh-Acht agus ní háireofar ná ní tuigfar i dtaobh aon iasacht no roimh-íoc airgid do thug an Chorparáid uaithi amhlaidh roimh rith an Achta so, go bhfuil ná go raibh sé riamh nea-dhleathach no neamh-ionbhainte amach ar an scór go raibh a thabhairt uaithi ina sárú ar chomhachta na Corparáide.

Na costaisí a bhainfidh le hiasachtaí d'fháil ón gCorparáid.

24. —(1) Ar iasacht no ar roimh-íoc airgid a thabharfidh an Chorparáid do dhuine agus chun críche a húdaruítear le memorandum agus le hairtiogail chomhlachais na Corparáide féadfar, i dteanta an airgid is gá chun na críche sin, pé suim do bheith is gá chun íoctha na gcostas a bhainfidh le fáil na hiasachta san agus le tabhairt urrúis ar a haisíoc, agus aon iasacht no roimhíoc airgid do thug an Chorparáid uaithi go dtí so no a thabharfa sí uaithi ina dhiaidh seo ní déanfar nea-dhleathach é ná ní tuigfar gur dineadh riamh nea-dhleathach é ar an scór go mbeidh no go raibh air pé suim is gá no ba ghá chun na costaisí sin d'íoc ná ar an scór gur cuireadh cuid den airgead san chun na costaisí sin d'íoc.

(2) Ní coiscfar muirear is muirear tosaíochta do réir bhrí Acht Leasúcháin 1928 ar bheith ina mhuirear bhuan-fheabhais do réir bhrí an Achta san mar gheall air seo amháin, eadhon, gur dineadh cuid den tsuim cholna a hurruítear leis an muirear san d'fháil ar iasacht chun íoctha agus do chaitheamh in íoc na gcostaisí do bhain le fáil na suime colna san ar iasacht agus le tabhairt urrúis ar a haisíoc.

Céad-mhorgáistí fén bPríomh-Acht.

25. —Ní coiscfar ná ní tuigfar gur coisceadh riamh aon mhorgáiste ar bheith ina chéad-mhorgáiste do réir bhrí an Phríomh-Achta mar gheall air seo amháin, eadhon, ceann no cinn de sna héilithe uile seo leanas no d'aon chuid acu, sé sin le rá, saor-chíosa, cíosa ba chíosa coróineach tráth, diúité estáit, diúité comharbais, éasáidí, agus profits á prendre, do bheith, i dtosach ar an morgáiste sin, ar an talamh dá ndineann an morgáiste sin deifir no ar chuid den talamh san.

Fianaise ar fhiacha do bheith ag dul don Chorparáid.

26. —In aon imeachta in aon Chúirt dlí chun an Chorparáid do bhaint amach aon airgid a bheidh ag dul don Chorparáid ar scór colna no úis no éinní eile maidir le haon iasacht no roimh-íoc do thug an Chorparáid uaithi (roimh rith an Achta so no dá éis sin) beidh deimhniú i scríbhinn a thabharfidh le tuisgint go bhfuil sé séaluithe le séala na Corparáide agus adéarfidh go raibh suim áirithe airgid dlite ag an gCorparáid ar dhuine áirithe ar dháta an deimhnithe sin ar cuntas iasachta no roimh-íoca áirithe do thug an Chorparáid uaithi beidh sé, aon uair laistigh de mhí tar éis an dáta a thabharfidh an deimhniú le tuisgint a bheith air féin agus gan cruthú ar shéala na Corparáide ná ar an séala san do bheith curtha go cuibhe ar an deimhniú san, ina fhianaise, go dtí go gcruthófar a mhalairt, ar an tsuim a luaidhtear sa deimhniú san do bheith ag an gCorparáid fós ar an duine sin ar cuntas an ní a luaidhtear sa deimhniú san.

Leasú ar alt 25 den Phríomh-Acht.

27. —Léireofar fo-alt (2) d'alt 25 den Phríomh-Acht agus beidh éifeacht aige agus tuigfar go raibh éifeacht riamh aige fé is dá gcuirtí na focail “laistigh de cheithre lá déag” isteach ann in ionad na bhfocal “laistigh de sheacht lá” atá anois ann.

Coimisiún Talmhan na hÉireann do dhíol talmhan.

28. —Má chuireann Coimisiún Talmhan na hÉireann talamh no tionóntacht i dtalmhain in áirde fé aon chomhacht reachtúil a bheidh dílsithe ionta chuige sin agus go mbeidh aon talamh no tionóntacht den tsórt san fé réir mhuirir i bhfabhar don Chorparáid, muirear is muirear buan-fheabhais do réir bhrí Acht Leasúcháin 1928 no an Achta so, díolfar an talamh no an tionóntacht san fé réir an mhuirir sin i dteanta aon mhuirir, eire, no fiachais eile gur gá do réir dlí an talamh no an tionóntacht san do dhíol fé n-a réir.

Rialacha comharchumann uachtarlann.

29. —(1) D'ainneoin éinní atá san Industrial and Provident Societies Act, 1893, féadfar, le rialacha cumainn a bheidh cláruithe fén Acht san chun gnó comhar-chumainn do dhéanamh, socrú i gcóir gach ní no aon ní no nithe acu so a leanas, sé sin le rá:—

(a) an cumann do thabhairt roimh-íocanna airgid dá bhaill ar urrús nách urrús maoine réalta ná pearsanta i gcás ina dtabharfar na roimh-íocanna san as airgead do roimh-íoc an Chorparáid leis an gcumann san;

(b) an cumann do thabhairt urraíochtaí ar aisíoc roimhíocanna agus ar íoc úis ar roimh-íocanna do thug an Chorparáid do bhaill den chumann;

(c) an cumann do ghníomhú mar ghníomhaire don Chorparáid agus roimh-íocanna a dtabhairt ag an gCorparáid do bhaill den chumann.

(2) Tuigfar an t-alt so do theacht i bhfeidhm an 28adh lá de Bhealtaine, 1927, agus beidh sé mar a bheadh éifeacht aige an lá san agus ón lá san amach.

Gearr-theideal agus luadh.

30. —(1) Féadfar an tAcht Cáirde Talmhaíochta, 1929 , do ghairm den Acht so.

(2) Féadfar na hAchtanna Cáirde Talmhaíochta, 1927 go 1929, do ghairm de sna hAchtanna Cáirde Talmhaíochta, 1927 agus 1928, agus den Acht so le chéile.