An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (AN tACHT COSANTA, 1954) Ar Aghaidh (CUIDII. An Chomhairle Chosanta, an Ceann Foirne, an tArd Aidiúnach, an tArd-Cheathrúnach, Brainsí Míleata na Roinne Cosanta, an tArd-Chigire, agus an tArd-Abhcóide Breithiúnais.)

18 1954

AN tACHT COSANTA, 1954

CUID I.

Réamhráiteach agus Ginearálta.

Cearrtheideal agus tosach feidhme.

1. —(1) Féadfar an tAcht Cosanta, 1954 , a ghairm den Acht seo.

(2) Tiocfaidh an tAcht seo i ngníomh pé lá a ceapfar chuige sin le hordú ón Aire Cosanta.

Léiriú i gcoitinne.

2. —(1) San Acht seo—

ncamhláithreacht gan cead.

ciallaíonn an abairt “neamhláithreacht gan cead” gníomh duine a fhanas as láthair gan cead do réir bhrí ailt 137;

fanacht as láthair gan cead.

tá leis an abairt “fanacht as láthair gan cead” an bhrí atá léi in alt 137;

neamhláithrí.

ciallaíonn an focal “neamhláithrí” duine a fhanas as láthair gan cead do réir bhrí ailt 137;

ar fianas.

tá leis an abairt “ar fianas”, maidir le duine faoin dlí míleata, an bhrí a tugtar di le halt 5;

Acht 1923.

ciallaíonn an abairt “Acht 1923” an t Acht Fórsaí Cosanta (Forála Sealadacha), 1923 (Uimh. 30 de 1923) , arna leasú, arna leathnú, agus arna bhuanú le hachtacháin ina dhiaidh sin;

an tArd-Aidiúnach.

ciallaíonn an abairt “an tArd-Aidiúnach” Ard-Aidiúnach Óglaigh na-hÉireann;

Seirbhís Altranais an Airm.

ciallaíonn an abairt “Seirbhís Altranais an Airm” an tseirbhís altranais a bunaítear faoi alt 289;

páipéar fianuithe.

ciallaíonn an abairt “páipéar fianuithe” an doiciméad ar a dtugtar páipéar fianuithe in alt 56;

gairm amach i gcabhair ar an gcumhacht shibhialta.

déanfar an abairt “gairm amach i gcabhair ar an gcumhacht shibhialta”, maidir le cúltacaire, d'fhorléiriú do réir fo-ailt (2) d'alt 90;

gairm amach ar buan-tseirbhís

déanfar an abairt “gairm amach ar buan-tseirbhís”, maidir le cúltacaire, d'fhorléiriú do réir fo-ailt (2) d'alt 87 nó fo-ailt (3) d'alt 88 (pé fo-alt acu sin is oiriúnach);

deimhniú urscaoilte.

ciallaíonn an abairt “deimhniú urscaoilte” deimhniú arna eisiúint faoi alt 82;

an Ceann Foirne.

ciallaíonn an abairt “an Ceann Foirne” Ceann Foirne Óglaigh na hÉireann;

cúirt shibhialta.

ciallaíonn an abairt “cúirt shibhialta” aon chúirt arna bunú faoi Airteagal 34 den Bhunreacht, agus folaíonn sí na cúirteanna arna mbunú faoin Acht Cúirteanna Breithiúnais, 1924 (Uimh. 10 de 1924) , agus aon Chúirt Choiriúil Speisialta arna bunú faoin Acht um Chiontaí in aghaidh an Stáit, 1939 (Uimh. 13 de 1939) ;

coimeád sibhialta.

ciallaíonn an abairt “coimeád sibhialta” coimeád ag an nGarda Síochána nó ag údarás sibhialta dleathach eile atá údaraithe chun príosúnaigh shibhialta a bheith faoi choimeád aige agus folaíonn sí gaibhniú i bpríosún poiblí;

cion sibhialta.

tá leis an abairt “cion sibhialta” an bhrí a tugtar di le halt 169;

aicme chúltacairí.

ciallaíonn an abairt “aicme chúltacairí” aon aicme de na hÓglaigh Cúltaca, eadhon—

(a) an Cúltaca Fear (An Chéad Líne), nó

(b) an Cúltaca Fear (An Fórsa Cosanta Áitiúil), nó

(c) an Cúltaca Fear (An Slua Muirí), nó

(d) aon aicme a bunófar faoi fho-alt (3) d'alt 21;

aicme de na hÓglaigh Cúltaca.

ciallaíonn an focal “aicme”, maidir leis na hÓglaigh Cúltaca, aicme de na hÓglaigh Cúltaca a luaitear in alt 21;

oifigeach ceannais.

ciallaíonn an abairt “oifigeach ceannais”, in aon alt ina bhfuil sí, oifigeach a ndearbhófar le rialacháin a dhéanfas an tAire faoin Acht seo gurb oifigeach ceannais é chun críocha an ailt sin;

céim choimisiúnta airm.

ciallaíonn an abairt “céim choimisiúnta airm” aon chéim dá bhfuil leagtha amach i gcolún (2) den Dara Sceideal a ghabhas leis an Acht seo;

céim choimisiúnta chabhlaigh.

ciallaíonn an abairt “céim choimisiúnta chabhlaigh” aon chéim dá bhfuil leagtha amach i gcolún (3) den Dara Sceideal a ghabhas leis an Acht seo;

céim choimisiúnta.

ciallaíonn an abairt “céim choimisiúnta” aon chéim—

(a) is céim choimisiúnta airm, nó

(b) is céim choimisiúnta chabhlaigh;

ceannasaí complachta.

ciallaíonn an abairt “ceannasaí complachta”, in aon alt ina bhfuil sí, oifigeach a ndearbhófar le rialacháin a dhéanfas an tAire faoin Acht seo gur ceannasaí complachta é chun críocha an ailt sin;

dáta fianuithe.

forléireofar tagairtí do dháta fianuithe fir mar thagairtí don dáta arb é dáta a fhianuithe é de bhuaidh ailt 59;

oirneas.

ciallaíonn an focal “oirneas”, aon bhonn, claspa, suaitheantas dea-iompair nó oirneas eile;

Óglaigh na hÉireann.

ciallaíonn an abairt “Óglaigh na hÉireann” na fórsaí cosanta atá le bunú agus le cothabháil faoin Acht seo;

tréigean.

ciallaíonn an briathar “tréigean” Óglaigh na hÉireann a thréigean do réir bhrí ailt 135;

tréigtheoir.

ciallaíonn an focal “tréigtheoir” duine a dhéanfas tréigean;

beairic coinneála.

ciallaíonn an abairt “beairic coinneála” foirgneamh nó cuid d'fhoirgneamh a ndearbhófar faoi alt 232 gur beairic coinneála é;

ar fostú ar long Stáit.

tá leis an abairt “ar fostú ar long Stáit”, maidir le comhalta d'Óglaigh na hÉireann, an bhrí a tugtar di le halt 6;

namhaid.

folaíonn an focal “namhaid” frithchealgairí faoi airm, ceannaircigh faoi airm, círéibigh faoi airm agus píoráidí;

brat-oifigeach.

ciallaíonn an focal “brat-oifigeach” oifigeach ag a bhfuil céim choimisiúnta cheannasóra chabhlaigh;

liostáil chalaoiscach.

ciallaíonn an abairt “liostáil alahcoiseach” liostáil go calaoiseach do réir bhrí ailt 164;

ginearáloifigeach.

ciallaíonn an focal “gincarál-oifigeach” oifigeach ag a bhfuil céim choimisiúnta mhaor-ghincaráil airm nó céim choimisiúnta airm is airde ná sin;

fear.

ciallaíonn an focal “fear” duine ar comhalta d'Óglaigh na hÉireann é de thuras na huaire, ach ní fholaíonn sé oifigeach;

pian-tseirbhí míleata.

ciallaíonn an abairt “pian-tseirbhí míleata” duine faoi phianbhreith phian-tseirbhíse a thug armchúirt;

oifig mhíleata.

ciallaíonn an abairt “oifig mhíleata” aon oifig in Óglaigh na hÉireann;

príosún míleata.

ciallaíonn an abairt “príosún míleata” foirgneamh nó cuid d'fhoirgneamh a ndearbhófar faoi alt 232 gur príosún míleata é;

príosúnach míleata.

ciallaíonn an abairt “príosúnach míleata” duine faoi phianbhreith phríosúntachta a thug armchúirt;

an tAire.

ciallaíonn an abairt “an tAire” an tAire Cosanta;

céim neamhchoimisiúnta airm.

ciallaíonn an abairt “céim neamhchoimisiúnta airm” aon chéim dá bhfuil leagtha amach i gcolún (2) den Tríú Sceideal a ghabhas leis an Acht seo;

céim neamhchoimisiúnta chabhlaigh.

ciallaíonn an abairt “céim neamhchoimisiúnta chabhlaigh” aon chéim dá bhfuil leagtha amach i gcolún (3) den Tríú Sceideal a ghabhas leis an Acht seo;

oifigeach neamhchoimisiúnta.

ciallaíonn an abairt “oifigeach neamhchoimisiúnta” fear ag a bhfuil—

(a) aon chéim neamhchoimisiúnta airm, seachas céim shaighdiúra shingil, nó

(b) aon chéim neamhchoimisiúnta chabhlaigh, seachas céim mhairnéalaigh;

cion in aghaidh an dlí mhíleata.

ciallaíonn an abairt “cion in aghaidh an dlí mhileata” aon chion a luaitear in aon alt i gCaibidil II de Chuid V den Acht seo;

oifigeach.

ciallaíonn an focal “oifigeach”, nuair a húsáidtear é gan a cháiliú—

(a) duine ag a bhfuil céim choimisiúnta, agus atá de thuras na huaire ina oifigeach, sna Buan-Óglaigh, nó

(b) duine ag a bhfuil céim choimisiúnta, agus atá de thuras na huaire ina oifigeach, sna hÓglaigh Cúltaca;

an dáta feidhme.

ciallaíonn an abairt “an dáta feidhme” an lá a thiocfas an tAcht seo i ngníomh;

príosún piantseirbhíse.

ciallaíonn an abairt “príosún pian-tseirbhíse” aon phríosún nó áit ina bhféadfar duine a ghaibhniú go dleathach tar éis do chúirt shibhialta é a chiontú agus pianbhreith phian-tseirbhíse a thabhairt air;

tréimhse éigeandála.

tá leis an abairt “tréimhse éigeandáta” an bhrí a tugtar di le halt 4;

na Buan-Óglaigh.

ciallaíonn an abairt “na Buan-Óglaigh” an chomhchuid d'Óglaigh na hÉireann dá ngairmfear agus ar a dtabharfar an ainm sin;

duine faoin dlí míleata.

forléireofar tagairtí do dhuine faoin dlí míleata mar thagairtdo dhuine atá, de bhuaidh ailt 118 nó 119, faoin dlí míleata;

forordú.

ciallaíonn an briathar “forordú”—

(a) aon áit a bhfuil sé i gCuid V (ach amháin Caibidil IV agus X) den Acht seo, forordú le rialacha nós imeachta,

(b) aon áit eile a bhfuil sé, forordú le rialacháin faoin Acht seo;

forógra á údarú cúltacairí a ghairm amach ar buan-tseribhis.

ciallaíonn an abairt “forógra á údarú cúltacairí a ghairm amach ar buan-tseirbhís” forógra faoi mhír (a) d'fho-alt (1) d'alt 87;

maoin.

folaíonn an focal “maoin” airgead;

príosún poiblí.

ciallaíonn an abairt “príosún poiblí” aon phríosún nó áit ina bhféadfar duine a ghaibhniú go dleathach tar éis do chúirt shibhialta é a chiontú agus pianbhreith phríosúnachta a thabhairt air;

an tArd.Cheathrúnach.

ciallaíonn an abairt “an tArd-Cheathrúnach” Ard-Cheathrúnach Óglaigh na hÉireann;

rialacháin earcaíochta.

ciallaíonn an abairt “rialacháin carcaíochta” rialacháin faoi alt 56;

áit chónaithe chláraithe.

ciallaíonn an abairt “áit chónaithe chláraithe”, maidir le cúltacaire, an seoladh a bheas cláraithe aige, do réir rialachán a dhéanfas an tAire faoin Acht seo, mar áit chónaithe chláraithe;

na hÓglaigh Cúltaca.

ciallaíonn an abairt “na hÓglaigh Cúltaca” an chomhchuid d'Óglaigh na hÉireann dá ngairmfear agus ar a dtabharfar an ainm sin;

cúltacaire.

ciallaíonn an focal “cúltacaire”, nuair a húsáidtear é gan a cháiliú, fear de na hÓglaigh Cúltaca;

ceart ar thalamh.

ciallaíonn an abairt “ceart ar thalamh” aon éasúint, profit á prendre nó ceart eile ar thalamh nó ina leith;

rialacha nós imeachta.

ciallaíonn an abairt “rialacha nós imeachta” rialacha faoi alt

cumann rúnda.

ciallaíonn an abairt “cumann rúnda” comhlachas, cumann nó comhlucht eile a bhfuil a chomhaltaí faoi cheangal do réir a rialachán, nó a ndéanann a chomhaltaí iarbhír, mionn nó dearbhasc nó dearbhú nó comhaontú a thabhairt nach nochtfaid imeachta, nó cuid áirithe éigin d'imeachta, an chomhlachais, an chumainn nó an chomhluchta;

seirbhís

ciallaíonn an focal “seirbhís”, nuair a cháilíos sé aerárthaigh, ábhar aerárthaigh, trealamh, feithiclí, ainmhithe, bialanna, institiúidí, ceaintíní, riachtanais, éadaí, leabhair nó maoin, bheith ar únaeracht ag Óglaigh na hÉireann nó ag aon aonad nó aon chuid d'aonad d'Óglaigh na hÉireann nó bheith ag baint leis an gcéanna;

cór seirbhíse.

ciallaíonn an abairt “cór seirbhíse” aon chomhlucht míleata nó aon chónascadh de chomhluchta míleata a mbeidh dearbhaithe le rialacháin faoi alt 23 a bheas i bhfeidhm de thuras na huaire gur cór seirbhíse é;

coimeád seirbhíse.

ciallaíonn an abairt “coimeád seirbhíse” duine a choinneáil gafa nó gaibhnithe ag Óglaigh na hÉireann agus folaíonn sí gaibhniú í bpríosún míleata nó i mbeairic coinneála;

long Stáit.

ciallaíonn an abairt “long Stáit” long nó árthach is leis an Stát, nó atá ar fostú i seirbhís an Stáit, agus a húsáidtear chun críocha cosanta;

goid.

tá leis an bhfocal “goid” an bhrí atá leis an bhfocal “steal” chun críocha an Larceny Act, 1916, agus forléireofar focail ghaolmhara dá réir sin;

oifigeach uachtarach.

folaíonn an abairt “oifigeach uachtarach”, nuair a húsáidtear í maidir le fear, oifigeach neamh-choímisiúnta;

téarma a liostála bunaidh.

tá leis an abairt “téarma a liostála bunaidh”—

(a) maidir le fear de na Buan-Óglaigh a liostáladh faoi alt 53, an bhrí a tugtar di le halt 53, faoi réir míre (d) d'fho-alt (1) d'alt 63,

(b) maidir le cúltacaire a liostáladh sna Buan-Óglaigh faoi alt 53 agus a haistríodh go dtí na hÓglaigh Cúltaca faoi alt 70, an bhrí a tugtar di le halt 53, faoi réir míre (c) d'fho-alt (2) d'alt 63,

(c) maidir le cúltacaire a liostáladh faoi alt 55, an bhrí a tugtar di le halt 55, faoi réir fo-ailt (3) d'alt 66.

(2) San Acht seo, aon tagairt a déantar d'alt trí uimhir is tagairt í don alt san Acht seo ar a bhfuil an uimhir sin mura léirítear gur tagairt d'Acht éigin eile atá beartaithe.

(3) San Acht seo, forléireofar tagairtí d'aon achtachán mar thagairtí don achtachán sin arna leasú le haon achtachán ina dhiaidh sin.

Feidhm an Achta maidir le daoine faoin dlí míleata.

3. —Ní dhéanfaidh sé aon difir d'fheidhm an Achta seo maidir le duine faoin dlí míleata an duine sin a bheith de thuras na huaire lasmuigh den Stát nó ar bord loinge nó aerárthaigh.

Tréimhse éigeandála.

4. —(1) Féadfaidh an Rialtas, le hordú faoin bhfo-alt seo, a dhearbhú éigeandáil a bheith ann aon uair is dóigh leo ar chúrsaí an cháis gur cóir sin a dhéanamh.

(2) Féadfaidh an Rialtas, le hordú faoin bhfo-alt seo, aon ordú faoi fho-alt (1) den alt seo a chúlghairm.

(3) Aon uair a dhéanfas an Rialtas ordú faoi fho-alt (1) den alt seo á dhearbhú éigeandáil a bheith ann, ansin, an fhaid a fhanfas an t-ordú sin i bhfeidhm, measfar, chun críche an Achta seo, tréimhse éigeandála a bheith ann, agus forléireofar dá réir sin an abairt “tréimhse éigeandála” san Acht seo.

(4) Gach ordú a déanfar faoin alt seo, leagfar é faoi bhráid gach Tí den Oireachtas, agus foilseofar é san Iris Oifigiúil, a luaithe is féidir tar éis a dhéanta.

(5) Más rud é, an tráth a déanfar ordú faoin alt seo, go mbeidh ceachtar Teach den Oireachtas curtha ar atráth, comórfar an Teach sin a luaithe is caothúil ach in aon chás ar dháta nach déanaí ná lá agus fiche tar éis an t-ordú a dhéanamh.

Fianas.

5. —(1) Beidh duine faoin dlí míleata ar fianas chun críocha an Achta seo—

(a) ar feadh aon tréimhse a bheas ordú faoi fho-alt (2) den alt seo i bhfeidhm, nó

(b) aon uair a bheas sé ar ceangal le fórsa, nó ina dhuine d'fhórsa, a bheas ag gabháil d'oibríochtaí i gcoinne namhad, nó

(c) aon uair a bheas sé ag gabháil d'oibríochtaí míleata in áit a bheas ar áitiú go hiomlán nó go formhór ag namhaid,

agus forléireofar dá réir sin an abairt “ar fianas”, nuair a húsáidtear í san Acht seo maidir le duine faoin dlí míleata.

(2) Le linn tréimhse éigeandála, féadfaidh an Rialtas, le hordú faoin bhfo-alt seo, a dhearbhú Óglaigh na hÉireann a bheith ar fianas aon uair is dóigh leo ar chúrsaí an cháis gur cóir sin a dhéanamh.

(3) Scoirfidh ordú faoi fho-alt (2) den alt seo de bheith i bhfeidhm, murar cúlghairmeadh roimhe sin é faoi fho-alt (4) den alt seo, ar dheireadh a theacht leis an tréimhse éigeandála a bhí ann an tráth a rinneadh an t-ordú.

(4) Féadfaidh an Rialtas le hordú faoin bhfo-alt seo aon ordú faoi fho-alt (2) den alt seo a chúlghairm.

Fostaíocht ar longa Stáit.

6. —Aon uair a bheas oifigeach nó fear ar rolla aon loinge Stáit, nó á thréineáil nó á fhreachnamh ar aon long Stáit, measfar, chun críocha an Achta seo, é a bheith ar fostú ar an long Stáit sin agus forléireofar dá réir sin an abairt “ar fostú ar long Stáit” agus abairtí gaolmhara.

An tAire do dhéanamh inchúisimh i gcás cionta áirithe.

7. —Féadfaidh an tAire inchúiseamh a dhéanamh mar inchúisitheoir i leith aon chiona is inphionóis faoin Acht seo ar dhuine a chiontú ann go hachomair ag an gCúirt Dúiche.

Forála maidir le rialacháin.

8. —(1) Is le toiliú an Aire Airgeadais a déanfar aon rialacháin faoin Acht seo a bhéarfas go díreach nó go neamhdhíreach go mbeidh muirear ar chistí poiblí nó go ndéanfar íocaíocht isteach i gcistí poiblí.

(2) Féadfaidh an tAire, nuair a bheas sé ag déanamh rialachán faoin Acht seo, malairt rialachán a dhéanamh maidir leis na Buan-Óglaigh, na hÓglaigh Cúltaca agus aicmí éagsúla de na hÓglaigh Cúltaca.

Athghairm.

9. —Athghairmtear leis seo na hachtacháin a luaitear i gcolún (2) den Chéad Sceideal a ghabhas leis an Acht seo a mhéid a luaitear i gcolún (3) den Sceideal sin.

Caiteachais.

10. —Na caiteachais faoina raghaidh Aire Stáit ag riaradh an Achta seo, íocfar iad, a mhéid a cheadós an tAire Airgeadais, as airgead a sholáthrós an tOireachtas.