CUID II

An Chúirt Uachtarach, an Ard-Chúirt, an Príomh-Bhreitheamh, Uachtarán na hArd-Chúirte, an Phríomh-Chúirt Choiriúil agus an Chúirt Achomhairc Choiriúil

An Chúirt Uachtarach agus an Ard-Chúirt

4. —(1) Ceathrar an líon gnáth-bhreithiúna a bheidh sa Chúirt Uachtarach.

(2) Seisear ar a mhéid an líon gnáth-bhreithiúna a bheidh san Ard-Chúirt.

5. —(1) (a) Beidh an Príomh-Bhreitheamh do láthair cáilithe lena cheapadh ina Phríomh-Bhreitheamh agus, má bhíonn sé toilteanach oifig a ghlacadh, ní bheidh duine ar bith eile cáilithe lena cheapadh ina Phríomh-Bhreitheamh.

(b) Beidh Uachtarán na hArd-Chúirte do láthair cáilithe lena cheapadh mar Uachtarán na hArd-Chúirte agus, má bhíonn sé toilteanach oifig a ghlacadh, ní bheidh duine ar bith eile cáilithe lena cheapadh mar Uachtarán na hArd-Chúirte.

(c) Beidh gach duine de na daoine is gnáth-bhreithiúna den Chúirt Uachtarach do láthair díreach roimh an dáta feidhme cáilithe lena cheapadh ina ghnáth-bhreitheamh den Chúirt Uachtarach agus, má bhíonn agus fad a bheidh duine nó níos mó de na daoine sin ann atá toilteanach oifig a ghlacadh agus gan a bheith ceaptha, ní bheidh duine ar bith eile cáilithe lena cheapadh ina ghnáth-bhreitheamh den Chúirt Uachtarach.

(d) Beidh gach duine de na daoine is gnáth-bhreithiúna den Ard-Chúirt do láthair díreach roimh an dáta feidhme cáilithe lena cheapadh ina ghnáthbhreitheamh den Ard-Chúirt agus, má bhíonn agus fad a bheidh duine nó níos mó de na daoine sin ann atá toilteanach oifig a ghlacadh agus gan a bheith ceaptha, ní bheidh duine ar bith eile cáilithe lena cheapadh ina ghnáth-bhreitheamh den Ard-Chúirt.

(e) Ní bhaineann míreanna (a), (b), (c) agus (d) den fho-alt seo ach amháin le cáilíocht na gcéadbhreithiúna den Chúirt Uachtarach agus den Ard-Chúirt lena gceapadh.

(f) Beidh éifeacht ag fo-ailt (2), (3), (4) agus (5) den alt seo faoi réir na míreanna sin roimhe seo den fho-alt seo.

(2) (a) Beidh duine atá de thuras na huaire ina abhcóide cleachtach agus seasamh dhá bhliain déag ar a laghad ag an mBarra aige cáilithe lena cheapadh ina bhreitheamh den Chúirt Uachtarach nó den Ard-Chúirt.

(b) Chun críocha mhír (a) den fho-alt seo, measfar gur cleachtadh ag an mBarra seirbhís mar bhreitheamh den Chúirt Chuarda do láthair nó den Chúirt Chuarda.

(3) Beidh gnáth-bhreitheamh den Chúirt Uachtarach cáilithe lena cheapadh mar Uachtarán na hArd-Chúirte nó ina Phríomh-Bhreitheamh.

(4) Beidh Uachtarán na hArd-Chúirte cáilithe lena cheapadh ina ghnáth-bhreitheamh den Chúirt Uachtarach nó ina Phríomh-Bhreitheamh.

(5) Beidh gnáth-bhreitheamh den Ard-Chúirt cáilithe lena cheapadh ina ghnáth-bhreitheamh den Chúirt Uachtarach nó mar Uachtarán na hArd-Chúirte nó ina Phríomh-Bhreitheamh.

6. —(1) Bainfidh na forálacha atá leagtha amach i gCuid I den Dara Sceideal a ghabhann leis an Acht seo le pinsin bhreithiúna na Cúirte Uachtaraí agus na hArd-Chúirte.

(2) Má chuirtear breitheamh den Chúirt Uachtarach nó den Ard-Chúirt as oifig toisc é a bheith ar míthreoir, measfar chun críche pinsin go bhfuil scartha aige lena oifig mar gheall ar easláinte bhuan.

7. —(1) Is uaschúirt taifid an Chúirt Uachtarach agus beidh dlínse achomhairc agus dlínse eile aici mar a ordaítear leis an mBunreacht.

(2) Beidh ag an gCúirt Uachtarach—

(a) an dlínse uile a bhí, díreach roimh thosach feidhme Chuid I d'Acht 1924, dílsithe don Chúirt Achomhairc a bhí tráth i nDeisceart Éireann nó d'aon bhreitheamh nó bhreithiúna den Chúirt sin nó inoibrithe ag an gCúirt sin nó ag aon bhreitheamh nó breithiúna di agus a bhí, díreach roimh an dáta feidhme, dílsithe don Chúirt Uachtarach do láthair nó inoibrithe aici,

(b) an dlínse uile a bhí, de bhua aon achtacháin a chuirtear chun feidhme le halt 48 den Acht seo, dílsithe don Chúirt Uachtarach do láthair nó inoibrithe aici, díreach roimh an dáta feidhme.

(3) Faoi réir fho-alt (4) den alt seo, déanfar achomharc nó ábhar eile is intriailte ag an gCúirt Uachtarach a éisteacht agus a chinneadh ag cúigear breitheamh den Chúirt Uachtarach, ar a n-áirítear breithiúna is breithiúna breise den Chúirt Uachtarach de bhua fho-alt (3) nó (4) d'alt 1 den Phríomh-Acht.

(4) Féadfaidh an Príomh-Bhreitheamh nó, má bhíonn sé as láthair, an gnáth-bhreitheamh den Chúirt Uachtarach is sínsearaí dá mbeidh ar fáil de thuras na huaire a chinneadh go mbeidh achomharc chun na Cúirte Uachtaraí nó ábhar eile is intriailte aici, nach ábhar is intriailte amhlaidh faoi Airteagal 12 nó Airteagal 26 den Bhunreacht ná ceist i dtaobh bail a bheith nó gan bheith ar aon dlí áirithe ag féachaint d'fhorálacha an Bhunreachta, le héisteacht agus le cinneadh ag triúr breitheamh agus, má chinntear amhlaidh, déanfar an t-achomharc nó an t-ábhar lena mbaineann an cinneadh a éisteacht agus a chinneadh ag triúr breitheamh den Chúirt Uachtarach, ar a n-áirítear breithiúna is breithiúna breise den Chúirt Uachtarach de bhua fho-alt (3) nó (4) d'alt 1 den Phríomh-Acht.

8. —(1) Is uaschúirt taifid an Chúirt Uachtarach agus beidh dlínse achomhairc agus dlínse eile aici mar a ordaítear leis an mBunreacht.

(2) Beidh ag an Ard-Chúirt—

(a) an dlínse uile a bhí, díreach roimh thosach feidhme Chuid I d'Acht 1924, dílsithe don Chúirt Achomhairc a bhí tráth i nDeisceart Éireann nó d'aon roinn nó breitheamh den Chúirt sin nó inoibrithe ag an gCúirt sin nó ag aon roinn nó breitheamh di agus a bhí, díreach roimh an dáta feidhme, dílsithe don Ard-Chúirt do láthair nó inoibrithe aici, díreach roimh an dáta feidhme.

(b) an dlínse uile a bhí, de bhua aon achtachán a chuirtear chun feidhme le halt 48 den Acht seo, dílsithe don Ard-Chúirt do láthair nó inoibrithe aici, díreach roimh an dáta feidhme.

(3) Folóidh na dlínsí a dhílsítear don Ard-Chuirt gach cumhacht, dualgas agus údarás a ghabhann le haon chuid agus le gach cuid de na dlínsí a dhílsítear amhlaidh.

9. —(1) Beidh ag an Ard-Chúirt an dlínse maidir le gealtacht agus le hábhair i ndáil le mionaoisigh—

(a) a bhí á hoibriú tráth ag Tiarna Seansailéara na hÉireann,

(b) a bhí, ar dháta Acht 1924 a rith, á hoibriú ag Tiarna Príomh-Ghiúistís na hÉireann, agus

(c) a bhí, de bhua fho-alt (1) d'alt 19 d'Acht 1924 agus fho-alt (1) d'alt 9 d'Acht 1936, dílsithe, díreach roimh an dáta feidhme, don Ard-Chúirt do láthair.

(2) Beidh an dlínse a dhílsítear don Ard-Chúirt le fo-alt (1) den alt seo inoibrithe ag Uachtarán na hArd-Chúirte nó, má ordaíonn Uachtarán na hArd-Chúirte amhlaidh, ag gnáth-bhreitheamh den Ard-Chúirt a bheidh sannta de thuras na huaire chuige sin ag Uachtarán na hArd-Chúirte.

(3) Déanfar tagairtí san Lunacy Regulation (Ireland) Act, 1871, agus sna rialacha agus sna horduithe a rinneadh faoin Acht sin do “the Lord Chancellor entrusted as aforesaid” a fhorléiriú mar thagairtí don bhreitheamh den Ard-Chúirt a bheidh de thuras na huaire ag oibriú na dlínse a dhílsítear don Ard-Chúirt le fo-alt (1) den alt seo.

(4) (a) Féadfaidh Uachtarán na hArd-Chúirte nó cibé Breitheamh eile den Ard-Chúirt a bheidh sannta aige faoi fho-alt (2) den alt seo leasú a dhéanamh ó am go ham, le hordú arna dhéanamh faoi alt 118 den Lunacy Regulation (Ireland) Act, 1871, ar aon fhoirm a ordaíodh leis an Acht sin nó faoi lena húsáid maidir leis an dlínse in ábhair ghealtachta a dhílsítear don Ard-Chúirt le fo-alt (1) den alt seo tríd an abairt “ward of court” nó cibé abairt eile dá samhail is dóigh leis is ceart a chur in ionad an fhocail “lunatic” agus na habairte “person of unsound mind” faoi seach agus trí cibé leasuithe iarmartacha eile a dhéanamh san fhoirm sin is dóigh leis is gá agus is cuí.

(b) Aon ordú a rinneadh faoi alt 4 den Acht Cúirteanna Breithiúnais, 1928 , arna leasú le mír (b) d'fho-alt (2) d'alt 9 d'Acht 1936, agus a bheidh i bhfeidhm díreach roimh an dáta feidhme, leanfaidh sé i bhfeidhm agus measfar gur faoi mhír (a) den fho-alt seo a rinneadh é.

(5) Na haturnaetha, na dochtúirí, na fiosraitheoirí agus na daoine eile sin a bhí, díreach roimh an dáta feidhme, faoi áirithiú nó ainmnithe maidir le hoibriú aon dlínse a bhí, díreach roimh an dáta feidhme, dílsithe don Ard-Chúirt do láthair, de bhua fho-alt (1) d'alt 19 d'Acht 1924 agus fho-alt (1) d'alt 9 d'Acht 1936, áiritheoidh nó ainmneoidh Uachtarán na hArd-Chúirte iad agus beidh alt 59 d'Acht 1926, mar a chuirtear chun feidhme é le halt 48 den Acht seo, gan feidhm maidir leo.

An Príomh-Bhreitheamh agus Uachtarán na hArd-Chúirte

10. —(1) Beidh inoibrithe ag an bPríomh-Bhreitheamh—

(a) an dlínse maidir le haturnaetha a bhí, de bhua fho-alt (2) d'alt 19 d'Acht 1924, agus fho-alt (3) d'alt 14 den Acht Aturnaetha, 1954, dílsithe, díreach roimh an dáta feidhme, don Phríomh-Bhreitheamh do láthair nó inoibrithe aige,

(b) cumhacht cheaptha nótairí poiblí agus coimisinéirí chun daoine a chur faoi mhionn,

(c) an dlínse uile a bhí, de bhua aon achtacháin a chuirtear chun feidhme le halt 48 den Acht seo, dílsithe don Phríomh-Bhreitheamh do láthair nó inoibrithe aige, díreach roimh an dáta feidhme.

(2) Aon uair nach mbeidh ar chumas an Phríomh-Bhreithimh de dheasca breoiteachta nó ar chúis ar bith eile gnó a oifige a dhéanamh, is é Uachtarán na hArd-Chúirte a oibreoidh nó a chomhlíonfaidh na dlínsí, na cumhachtaí, na húdaráis agus na feidhmeanna uile a bheidh dílsithe don Phríomh-Bhreitheamh de thuras na huaire de bhua a oifige nó, i gcás nach mbeidh ar chumas Uachtarán na hArd-Chúirte de dheasca breoiteachta nó ar chúis ar bith eile na dlínsí, na cumhachtaí, na húdaráis agus na feidhmeanna sin a oibriú nó a chomhlíonadh, is é an gnáthbhreitheamh den Chúirt Uachtarach is sinsearaí dá mbeidh ar fáil de thuras na huaire a oibreoidh agus a chomhlíonfaidh iad.

(3) Is é feidhm Uachtarán na hArd-Chúirte é nó, mura mbíonn sé ar fáil, an bhreithimh den Ard-Chúirt is sinsearaí dá mbeidh ar fáil de thuras na huaire, gnó na hArd-Chúirte a roinnt agus a dháileadh.

(4) Más é tuairim an Phríomh-Bhreithimh go ndearna breitheamh den Chúirt Dúiche é féin a iompar ar chuma a tharraingeodh míchliú ar riaradh an cheartais, féadfaidh an Príomh-Bhreitheamh an breitheamh a agallamh go príobháideach agus an tuairim sin a chur in iúl dó.

(5) Beidh inoibrithe ag Uachtarán na hArd-Chúirte an dlínse uile a bhí, de bhua aon achtacháin a chuirtear chun feidhme le halt 48 den Acht seo, dílsithe d'Uachtarán na hArd-Chúirte do láthair nó inoibrithe aige, díreach roimh an dáta feidhme.

An Phríomh-Chúirt Choiriúil

11. —(1) An Phríomh-Chúirt Choiriúil (The Central Criminal Court) a ghairfear den Ard-Chúirt agus í ag oibriú na dlínse coiriúla a dhílsítear di agus san Acht seo tugtar an Phríomh-Chúirt Choiriúil uirthi.

(2) (a) Is ag breitheamh nó breithiúna den Ard-Chúirt (lena n-áirítear Uachtarán na hArd-Chúirte) a ainmneoidh Uachtarán na hArd-Chúirte ó am go ham is inoibrithe an dlínse is inoibrithe ag an bPríomh-Chúirt Choiriúil.

(b) Beidh dlínse na Cúirte inoibrithe ag gach breitheamh a bheidh ainmnithe amhlaidh de thuras na huaire ach, má ordaíonn Uachtarán na hArd-Chúirte go suífidh beirt bhreitheamh nó níos mó den sórt sin le chéile chun críocha cáis áirithe, is ag na breithiúna sin ina suí le chéile a oibreofar dlínse na Cúirte chun na críche sin.

(3) Gach duine a thabharfar go dleathach i láthair na Príomh-Chúirte Coiriúla féadfar é a dhíotáil i láthair na Cúirte sin agus féadfaidh an Chúirt sin é a thriail agus pianbhreith a chur air, cibé áit a mbeidh sí ina suí, ar gach bealach ionann is dá mba sa chontae nó sa chontae-bhuirg ina mbeidh an Chúirt sin ina suí a rinneadh an cion ina gcúisítear an duine sin.

(4) Déanfar tagairtí in aon achtachán eile (cibé acu roimh an Acht seo a ritheadh nó dá éis sin a rithfear é) don Phríomh-Chúirt Choiriúil a fhorléiriú mar thagairtí don Ard-Chúirt agus í ag oibriú na dlínse coiriúla a dhílsítear di.

An Chúirt Achomhairc Choiriúil

12. —(1) Is uaschúirt taifid an Chúirt Achomhairc Choiriúil agus, chun críocha an Achta seo agus faoi réir na n-achtachán a chuirtear chun feidhme le halt 48 den Acht seo, beidh cumhacht iomlán aici aon cheisteanna a chinneadh is gá a chinneadh chun ceartas a dhéanamh sa chás a bheidh ina láthair.

(2) Beidh ag an gCúirt Achomhairc Choiriúil an dlínse uile a bhí, de bhua aon achtacháin a chuirtear chun feidhme le halt 48 den Acht seo, dílsithe don Chúirt Achomhairc Choiriúil do láthair nó inoibrithe aici, díreach roimh an dáta feidhme.

(3) I bhfo-alt (2) d'alt 44 den Acht um Chiontaí in aghaidh an Stáit, 1939 , déanfar an tagairt d'alt 30 d'Acht 1924 a fhorléiriú mar thagairt d'fho-alt (1) den alt seo.

Cuarda na hArd-Chúirte

13. —Leanfaidh grúpáil na gcontaetha agus na gcontae-bhuirgí éagsúla (seachas contae Bhaile Átha Cliath agus contae-bhuirg Bhaile Atha Cliath) sa Stát ina gCuarda Ard-Chúirte faoi fho-alt (1) (a aisghairtear leis an Acht seo) d'alt 33 d'Acht 1936 d'éifeacht a bheith aige, faoi réir aon ordaithe a dhéanfar faoi fho-alt (2) den alt sin 33, mar a chuirtear chun feidhme é le halt 48 den Acht seo, agus forléireofar dá réir sin aon tagairtí in aon achtachán do Chuarda Ard-Chúirte.

Oibriú Dlínse

14. —(1) San alt seo ciallaíonn “rialacha cúirte” rialacha arna ndéanamh faoi alt 36 d'Acht 1924, mar a chuirtear chun feidhme é le halt 48 den Acht seo.

(2) An dlínse a dhílsítear don Chúirt Uachtarach, don Ard-Chúirt, don Phríomh-Bhreitheamh, d'Uachtarán na hArd-Chúirte, don Phríomh-Chúirt Choiriúil agus don Chúirt Achomhairc Choiriúil faoi seach, nó is inoibrithe acu sin faoi seach, de bhua an Achta seo, oibreofar í, chomh fada agus a bhaineann le pléadáil, cleachtas agus nós imeachta i gcoitinne, lena n-áirítear dliteanas i leith costas, sa tslí a fhoráiltear le rialacha cúirte agus, mura bhfuil aon fhoráil sna rialacha sin agus fad nach mbeidh aon riail ann ina thaobh, oibreofar í chomh dlúth agus is féidir é leis an modh ina bhféadfaí í a oibriú ag na cúirteanna nó na breithiúna do láthair faoi seach a raibh an dlínse sin inoibrithe acu faoi seach díreach roimh an dáta feidhme.

(3) Féadfaidh rialacha cúirte, maidir le himeachtaí agus ábhair (nach imeachtaí ná ábhair choiriúla ná ábhair a bhaineann le saoirse an duine) san Ard-Chúirt agus sa Chúirt Uachtarach a údarú do Mháistir na hArd-Chúirte agus do phríomh-oifigigh eile, de réir bhrí na nAchtanna Oifigeach Cúirte, 1926 go 1951, feidhmeanna, cumhachtaí agus dlínse a oibriú i gcásanna neamhchonspóidithe agus cuntais a ghlacadh, fiosrúcháin a dhéanamh agus orduithe de chineál idirbhreitheach a dhéanamh.