CUID II

Scoileanna

Pátrún scoile.

8. —(1) Measfar—

(a) gurb é nó gurb í an duine atá, ag tosach feidhme an ailt seo, aitheanta ag an Aire mar phátrún bunscoile, agus

(b) gurb iad na daoine atá, ag tosach feidhme an ailt seo, ceaptha mar iontaobhaithe nó mar bhord gobharnóirí iarbhunscoile agus, más rud é nach bhfuil aon iontaobhaithe nó aon bhord den sórt sin ann, gurb é nó gurb í úinéir na scoile sin,

an pátrún chun críocha an Achta seo agus déanfaidh an tAire ainm an duine nó na ndaoine sin, de réir mar is cuí, a thaifeadadh i gclár a choimeádfaidh an tAire chun na críche sin.

(2) In aon chás seachas cás dá bhforáiltear i bhfo-alt (1), is é nó is í pátrún scoile aitheanta ná an duine a d'iarr aitheantas don scoil nó ainmnitheach de chuid an duine sin agus déanfar ainm an duine sin a thaifeadadh sa chlár.

(3) Féadfaidh an tAire an clár a leasú i leith aon scoile ar iarratas ón duine a bheidh, de thuras na huaire, cláraithe mar phátrún nó ó chomharba an duine sin.

(4) I gcás scoile a bheidh bunaithe nó faoi chothabháil ag coiste gairmoideachais, is é an coiste sin pátrún na scoile chun críocha an Achta seo.

(5) Más rud é go mbeidh beirt nó níos mó ag feidhmiú feidhmeanna pátrúin, féadfar iad a chlárú mar chomhphátrúin.

(6) Comhallfaidh pátrún scoile na feidhmeanna, agus feidhmeoidh sé nó sí na cumhachtaí, a thugtar don phátrún leis an Acht seo agus cibé feidhmeanna agus cumhachtaí eile a thugtar don phátrún le haon Acht den Oireachtas nó le haon ionstraim arna déanamh faoin gcéanna, nó le haon ghníomhas, cairt, airteagail bhainistíochta nó ionstraim eile den sórt sin a bhaineann le bunú nó le hoibriú na scoile.

(7) San alt seo—

folaíonn “duine” comhlacht daoine;

folaíonn “scoil” scoil bheartaithe.

Feidhmeanna scoile.

9. —Cuirfidh scoil aitheanta oideachas ar fáil do mhic léinn ar oideachas é is cuí dá gcumais agus dá riachtanais agus, gan dochar do ghinearáltacht an mhéid sin roimhe seo, úsáidfidh sí na hacmhainní a bheidh ar fáil di—

(a) chun a chinntiú go ndéanfar riachtanais oideachais gach mic léinn, lena n-áirítear iad sin atá faoi mhíchumas nó a bhfuil riachtanais speisialta eile oideachais acu, a shainaithint agus go ndéanfar soláthar faoina gcomhair,

(b) chun a chinntiú, maidir leis an oideachas a chuireann sí ar fáil, go ndéanann sé freastal ar cheanglais an bheartais oideachais mar a chinnfidh an tAire é ó am go ham, lena n-áirítear ceanglais i dtaca le soláthar curaclaim mar a fhorordóidh an tAire de réir alt 30 ,

(c) chun a chinntiú go mbeidh rochtain ag mic léinn ar threoir chuí chun cabhrú leo i dtaca lena roghanna oideachais agus gairme,

(d) chun forbairt mhorálta, spioradálta, shóisialta agus phearsanta mac léinn a chur chun cinn agus chun oideachas sláinte a chur ar fáil dóibh, i gcomhairle lena dtuismitheoirí, ag féachaint do spiorad sainiúil na scoile,

(e) chun comhionannas deiseanna a chur chun cinn do mhic léinn agus d'fhoireann na scoile, idir fhireannaigh agus bhaineannaigh,

(f) chun forbairt na Gaeilge agus thraidisiúin na hÉireann, litríocht na hÉireann, na healaíona agus nithe cultúrtha eile, a chur chun cinn,

(g) chun a chinntiú go mbeidh rochtain sa mhodh forordaithe ag tuismitheoirí mic léinn nó, i gcás mic léinn a bhfuil 18 mbliana d'aois slánaithe aige nó aici, ag an mac léinn, ar thaifid a choimeádann an scoil sin i ndáil le dul chun cinn an mhic léinn sin i dtaca lena oideachas nó lena hoideachas,

(h) i gcás scoileanna atá lonnaithe i limistéar Gaeltachta, chun cuidiú leis an nGaeilge a choinneáil mar phríomhtheanga an phobail,

(i) chun a cuid gníomhaíochtaí a sheoladh de réir aon rialachán a dhéanfaidh an tAire ó am go ham faoi alt 33 ,

(j) chun a chinntiú go ndéanfar riachtanais an phearsanra atá ag gabháil d'fheidhmeanna bainistíochta agus riachtanais forbartha na foirne i gcoitinne sa scoil a shainaithint agus go ndéanfar soláthar faoina gcomhair,

(k) chun córais a bhunú agus a chothabháil lena bhféadfar éifeachtúlacht agus éifeachtacht a cuid oibríochtaí a mheasúnú, lena n-áirítear cáilíocht agus éifeachtacht na múinteoireachta sa scoil agus leibhéil ghnóthachtála agus caighdeáin acadúla mac léinn,

(l) chun teagmhálacha a bhunú nó a chothabháil le scoileanna eile agus ag leibhéil chuí eile ar fud an phobail dá bhfónann an scoil, agus

(m) faoi réir an Achta seo agus go háirithe alt 15 (2)(d), chun beartas i dtaca le ligean isteach a bhunú agus a chothabháil lena bhforálfar don inrochtaineacht is mó is féidir ar an scoil.

Scoileanna a aithint.

10. —(1) Féadfaidh an tAire ó am go ham, ar iarraidh chuige sin a bheith déanta, scoil nó scoil bheartaithe a ainmniú chun bheith ina scoil atá aitheanta chun críocha an Achta seo.

(2) Féadfaidh an tAire scoil nó scoil bheartaithe a ainmniú chun bheith ina scoil atá aitheanta chun críocha an Achta seo i gcás inar deimhin leis an Aire, ar iarraidh chuige sin a bheith déanta ag pátrún scoile nó scoile beartaithe—

(a) mar gheall ar líon na mac léinn atá nó is dócha a bheidh ag freastal ar an scoil, gur scoil inmharthana atá nó is dócha a bheidh inti,

(b) i gcás scoile beartaithe, agus ag féachaint dá inmhianaithe atá sé go mbeadh aicmí éagsúla scoileanna ag oibriú sa limistéar ar dócha go mbeidh an scoil ag fónamh dó, nach féidir le réasún leis na scoileanna atá ann cheana féin riar ar riachtanais na mac léinn a bheidh ag freastal, nó is dócha a bheidh ag freastal, ar an scoil,

(c) go ngeallann an pátrún go gcuirfidh an scoil an curaclam arna chinneadh de réir alt 30 ar fáil,

(d) go gcomhaontaíonn an pátrún cigireacht agus meastóireacht rialta ag an gCigireacht a cheadú agus comhoibriú leis an gcéanna,

(e) go gcomhlíonann an scoil nó, i gcás scoile beartaithe, go gcomhlíonfaidh an scoil caighdeáin sláinte, sábháilteachta agus tógála de réir mar a chinntear le dlí, agus aon chaighdeáin bhreise den sórt sin a chinnfidh an tAire ó am go ham, agus

(f) go gcomhaontaíonn an pátrún go n-oibreoidh an scoil de réir cibé rialachán a dhéanfaidh an tAire ó am go ham faoi alt 33 agus de réir an Achta seo agus de réir aon téarmaí agus coinníollacha eile a bheidh ag gabháil, le réasún, le haitheantas ón Aire.

(3) Aon scoil a bheidh, ag tosach feidhme an ailt seo, ag fáil cistí a sholáthraíonn an tOireachtas—

(a) i leith na ngníomhaíochtaí oideachais do mhic léinn na scoile sin, nó

(b) i leith luach saothair múinteoirí sa scoil sin,

measfar gur scoil í atá aitheanta de réir an ailt seo.

(4) Féadfaidh an tAire ó am go ham áit a ainmniú chun bheith ina lárionad oideachais.

Aitheantas a tharraingt siar.

11. —(1) Más rud é gur deimhin leis an Aire nach bhfuil scoil, lena n-áirítear scoil atá aitheanta de réir alt 10 (3), ag comhlíonadh na gceanglas le haghaidh scoil a aithint dá bhforáiltear in alt 10 (2), nó nach bhfuil feidhmeanna scoile á gcomhall go héifeachtach agus gur dóigh leis nó léi gur ceart aitheantas a tharraingt siar ón scoil sin, cuirfidh an tAire an tuairim sin agus na cúiseanna atá leis an tuairim sin in iúl, trí fhógra i scríbhinn, don bhord, don phátrún, do na múinteoirí, do chomhairle na mac léinn, más ann, agus do thuismitheoirí na mac léinn sa scoil sin.

(2) Más rud é, ar thrí mhí a bheith caite ó dháta an fhógra arna eisiúint faoi fho-alt (1) agus tar éis breithniú a dhéanamh ar aon uiríll a dhéanfaidh bord nó pátrún na scoile, na múinteoirí nó na tuismitheoirí nó comhairle na mac léinn, más ann, chuig an Aire, go mbeidh an tAire fós den tuairim sin, féadfaidh an tAire aitheantas a tharraingt siar ón scoil trí fhógra i scríbhinn a bheidh dírithe chuig bord agus pátrún na scoile, agus beidh éifeacht leis an bhfógra sin ar an agus ón lá deireanach den scoilbhliain tar éis na scoilbhliana inar díríodh an fógra chuig an mbord nó cibé dáta is déanaí ná sin a chinnfidh an tAire.

(3) Is é dualgas an Aire, i leith scoile ónar tarraingíodh aitheantas siar, socrú a dhéanamh chun saoráidí oideachais cuí ionadacha a chur ar fáil do na mic léinn sin a bhí rollaithe sa scoil ar an dáta ar tarraingíodh an t-aitheantas siar agus a bhfuil na saoráidí sin de dhíth orthu.

(4) Más rud é gur deimhin leis an Aire, maidir le scoil ónar tarraingíodh aitheantas siar, go sásaíonn sí na ceanglais le haghaidh scoil a aithint dá bhforáiltear in alt 10 , agus go gcomhallfar feidhmeanna na scoile go héifeachtach, féadfaidh an tAire aitheantas a thabhairt ar ais don scoil sin ar choinníoll, maidir leis an aitheantas sin a thabhairt ar ais, nach bhfágfaidh sé go mbeidh an scoil sin ná aon duine atá fostaithe sa scoil i dteideal aon íocaíocht a fháil as airgead a sholáthróidh an tOireachtas i ndáil leis an tréimhse i ndiaidh an t-aitheantas a tharraingt siar agus roimh an aitheantas a thabhairt ar ais.

Maoiniú bliantúil.

12. —(1) Déanfaidh an tAire, le comhthoiliú an Aire Airgeadais, critéir a chinneadh agus a fhoilsiú i ngach scoilbhliain ar dá réir a dhéanfar aon aicme nó aicmí scoileanna aitheanta nó lárionad oideachais a mhaoiniú sa scoilbhliain ina dhiaidh sin as airgead a sholáthróidh an tOireachtas agus ceadófar leis na critéir sin airgead breise a íoc le scoileanna aitheanta ag féachaint do leibhéal mhíbhuntáiste oideachasúil na mac léinn sna scoileanna.

(2) Ach amháin mar a fhoráiltear a mhalairt leis an Acht seo, déanfaidh an tAire, i ngach scoilbhliain agus faoi cibé dáta nó dátaí a chinnfidh an tAire, deontas nó deontais a bheidh ag teacht leis na critéir a chinnfear de bhun an ailt seo a thabhairt do gach scoil aitheanta nó lárionad oideachais as airgead a sholáthróidh an tOireachtas de réir an Achta seo, chun an scoil sin nó an lárionad oideachais sin a sheoladh.

(3) Ní thabharfar deontas nó deontais mura scoil aitheanta an scoil ar an dáta a bheidh an deontas nó na deontais sin le tabhairt.

(4) Ach amháin mar a fhoráiltear a mhalairt san Acht seo, más rud é, ar thosach feidhme an ailt seo, go mbeidh socruithe i bhfeidhm trína gcuireann an tAire deontais ar fáil do chomhlacht daoine a eisíocann na deontais sin le dhá scoil aitheanta nó níos mó, ansin ní oibreoidh aon ní san Acht seo chun na socruithe sin a athrú ach amháin le comhaontú an chomhlachta sin nó a chomharba.

(5) I gcás ina bhfuil feidhm ag fo-alt (4), déanfaidh an tAire cibé deontas nó deontais a bheidh ar cóimhéid leis an méid a thabharfaí, murach an fo-alt seo, do scoileanna faoi fho-alt (2) a thabhairt, as airgead a sholáthróidh an tOireachtas, don chomhlacht dá dtagraítear san fho-alt sin nó dá chomharba, agus déanfaidh an comhlacht sin aon deontas nó deontais den sórt sin a chur chun feidhme ar mhaithe le mic léinn sna scoileanna sin.