An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (CUID XI Forbairt ag Údaráis Áitiúla agus Údaráis Stáit, etc.) Ar Aghaidh (Caibidil II Cúiteamh i ndáil le cinntí faoi Chuid III)

30 2000

An tAcht Um Pleanáil Agus Forbairt, 2000

CUID XII

Cúiteamh

Caibidil I

Cúiteamh i gcoitinne

Éilimh ar chúiteamh: teorainneacha ama.

183. —(1)  Faoi réir fho-alt (2), ní mór iarratas ar chúiteamh faoin gCuid seo a dhéanamh tráth nach déanaí ná 6 mhí—

(a)  i gcás éilimh faoi alt 190, tar éis dháta an chinnidh ón mBord,

(b)  i gcás éilimh faoi alt 195, tar éis dháta an chinnidh ón údarás pleanála nó ón mBord, de réir mar a bheidh,

(c)  i gcás éilimh faoi alt 196, tar éis an déanmhas a dhíchur nó a athrú,

(d)  i gcás éilimh faoi alt 197, tar éis an scoir nó an chomhlíonta,

(e)  i gcás éilimh dá dtagraítear in alt 198, tar éis an dáta a cheadófar scéim faoi alt 85, nó tar éis an dáta a chomhlíonfar fógra faoi alt 88, de réir mar a bheidh,

(f)  i gcás éilimh faoi alt 199, tar éis an dáta a tharla gníomh an údaráis pleanála,

(g)  i gcás éilimh faoi alt 200, tar éis an dáta a thosóidh an tordú, lena mbunaítear an ceart slí poiblí, d'éifeacht a bheith leis, agus

(h)  i gcás éilimh faoi alt 201, tar éis an dáta a bhainfidh an damáiste don duine.

(2)  Féadfaidh an Ard-Chúirt, i gcás ina measfaidh sí gur gá sin ar mhaithe leis an gceartas, an tréimhse ar féidir éileamh ar chúiteamh faoin gCuid seo a dhéanamh laistigh di a fhadú, ar iarratas chuige sin a dhéanamh chuici.

Breith a thabhairt ar éileamh ar chúiteamh.

184. —Tabharfar breith ar éileamh ar chúiteamh faoin gCuid seo, cheal comhaontú, trí eadráin faoin Acquisition of Land (Assessment of Compensation) Act, 1919, ach sin faoi réir na nithe seo a leanas—

(a)  an Dara Sceideal, i leith laghdú ar luach leasa i dtalamh,

(b)  an coinníoll go mbeidh dlínse ag an eadránaí dámhachtain nialais a dhéanamh, agus

(c)  feidhm an Dara Sceideal i gcás éilimh ar chúiteamh faoi Chaibidil III den Chuid seo i leith laghdú ar luach leasa, amhail is dá mba é a bhí i dtagairt do “an cinneadh iomchuí faoi Chuid III” nó “an chinnidh iomchuí faoi Chuid III” nó do “an chinnidh”, tagairt, i ndáil le gach ceann de na hailt sa Chaibidil sin a leagtar amach i gColún A den Tábla a ghabhann leis an alt seo, don ní a leagtar amach i gColún B den Tábla sin os coinne na tagartha i gColún A don alt sin.

AN TÁBLA

A

B

Alt

 

196

déanmhas a dhíchur nó a athrú de dhroim fógra faoi alt 46.

197

scor, nó coinníollacha a chomhlíonadh maidir le leanúint, de thalamh a úsáid de dhroim fógra faoi alt 46.

198

scéim a cheadú faoi alt 85 nó fógra a chomhlíonadh faoi alt 88.

199

an gníomh ag an údarás pleanála faoi alt 182.

200

an t-údarás pleanála do dhéanamh ordaithe faoi alt 207.

Rialacháin i ndáil le cúiteamh.

185. —Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh chun foráil a dhéanamh maidir leis na nithe seo a leanas:

(a)  an fhoirm ina ndéanfar éilimh ar chúiteamh;

(b)  éilitheoir do sholáthar fianaise i dtaca lena éileamh nó lena héileamh, mar aon le faisnéis maidir leis an leas atá aige nó aici sa talamh lena mbaineann an t-éileamh;

(c)  ráiteas ó éilitheoir i dtaobh ainmneacha agus sheoltaí na ndaoine eile go léir (sa mhéid go mbeidh siad ar eolas aige nó aici) a bhfuil leas acu sa talamh lena mbaineann an t-éileamh agus, mura dtarraingeofar siar an t-éileamh, an t-údarás pleanála nó an t-éilitheoir do thabhairt fógra do gach duine eile (más ann) a ndealraítear don údarás pleanála nó don éilitheoir leas a bheith aige nó aici sa talamh.

Toirmeasc ar chúiteamh dúbailte.

186. —I gcás ina mbeadh duine, murach an t-alt seo, i dteideal cúitimh faoin gCuid seo i leith aon ní nó ruda agus i dteideal cúitimh freisin faoi aon achtachán eile i leith an ní nó an ruda chéanna, ní bheidh sé nó sí i dteideal cúitimh i leith an ní nó an ruda faoin gCuid seo agus faoin achtachán eile araon, agus ní bheidh sé nó sí i dteideal aon mhéid cúitimh faoin gCuid seo, i leith an ní nó an ruda, is mó ná méid an chúitimh a mbeadh teideal aige nó aici chuige faoin achtachán eile i leith an ní nó an ruda.

Cúiteamh a ghnóthú ó údarás pleanála.

187. —(1)  An cúiteamh go léir is iníoctha ag an údarás pleanála faoin gCuid seo, beidh sé, nuair a bheifear tar éis a mhéid a chinneadh trí chomhaontú nó trí eadráin de réir na Coda seo, inghnóthaithe ón údarás sin mar fhiach conartha shimplí in aon chúirt dlínse inniúla.

(2)  Na costais agus na caiteachais go léir a thabhóidh páirtithe in eadráin chun méid aon chúitimh a chinneadh, beidh siad, sa mhéid go mbeidh na costais agus na caiteachais iníoctha ag an údarás pleanála, inghnóthaithe ón údarás sin mar fhiach conartha shimplí in aon chúirt dlínse inniúla.

(3)  Beidh feidhm ag ailt 69 go 79 den Lands Clauses Consolidation Act, 1845, arna leasú nó arna oiriúnú leis an Dara Sceideal a ghabhann leis an Housing of the Working Classes Act, 1890, nó le haon Acht eile, nó faoin gcéanna, i ndáil le cúiteamh is inghnóthaithe, de bhua an ailt seo, mar fhiach conartha shimplí, amhail is dá mba phraghas nó cúiteamh faoin Lands Clauses Consolidation Act, 1845, arna leasú nó arna oiriúnú amhlaidh, an cúiteamh.

(4)  I gcás ina n-íocfaidh an t-údarás pleanála airgead isteach i gcúirt faoi alt 69 den Lands Clauses Consolidation Act, 1845, arna chur chun feidhme leis an alt seo, ní bheidh aon chostais iníoctha ag an údarás sin le haon duine i leith aon imeachtaí chun an t-airgead sin a infheistiú, chun ioncam uaidh a íoc nó chun caipiteal an airgid sin a íoc.

Cúiteamh a chlárú.

188. —(1)  Más rud é, ar éileamh ar chúiteamh faoi Chaibidil II den Chuid seo, go mbeidh cúiteamh de mhéid is mó ná £500 tagtha chun bheith iníoctha, ullmhóidh agus coinneoidh an t-údarás pleanála ráiteas ina ndéarfar sin, ina sonrófar gur diúltaíodh cead nó gur deonaíodh cead faoi réir coinníollacha, nó gur cúlghaireadh cead nó gur modhnaíodh cead, an talamh lena mbaineann an t-éileamh ar chúiteamh, agus méid an chúitimh.

(2)  (a)  Déanfaidh údarás pleanála sonraí i dtaobh ráitis a d'ullmhaigh sé faoin alt seo a thaifeadadh sa chlár.

(b)  Déanfar gach taifead faoi mhír (a) laistigh den tréimhse 2 sheachtain dar tosach an lá a ullmhaítear an ráiteas.

Údarás pleanála do ghnóthú cúitimh ar fhorbairt ina dhiaidh sin.

189. —(1)  Ní dhéanfaidh aon duine aon fhorbairt, a bhfuil feidhm ag an alt seo maidir léi, ar thalamh a mbeidh ráiteas (“ráiteas cúitimh”) arna chlárú ina leith (cibé acu faoi alt 72 d'Acht 1963, faoi alt 9 d'Acht 1990 nó faoi alt 188 den Acht seo) go dtí go mbeidh an méid sin, is inghnóthaithe faoin alt seo i leith an chúitimh a shonrófar sa ráiteas cúitimh, íoctha nó urraithe chun sástacht an údaráis pleanála.

(2)  Tá feidhm ag an alt seo maidir le haon fhorbairt (seachas forbairt dhíolmhaithe) de chineál a shonraítear in alt 192(2), ach amháin—

(a)  nach mbeidh feidhm ag an alt seo maidir le haon fhorbairt de bhua ceada chun talamh a fhorbairt faoi Chuid III dá dtagraítear in alt 192(5) i gcás inar deonaíodh an cead faoi réir coinníollacha seachas coinníollacha d'aicme nó de thuairisc atá leagtha amach sa Chúigiú Sceideal, agus

(b)  i gcás inar tháinig an cúiteamh a bheidh sonraithe sa ráiteas chun bheith iníoctha i leith coinníollacha a fhorchur ar dheonú ceada chun talamh a fhorbairt, nach mbeidh feidhm ag an alt seo maidir leis an bhforbairt ar deonaíodh an cead sin ina leith.

(3)  Faoi réir fho-alt (4), is é an méid is inghnóthaithe faoin alt seo i leith an chúitimh a bheidh sonraithe i ráiteas cúitimh—

(a)  más ionann an talamh ar a mbeifear chun an fhorbairt a dhéanamh (an “limistéar forbraíochta”) agus iomlán na talún a bheidh i dtrácht sa ráiteas cúitimh, nó má tá iomlán na talún sin (mar aon le talamh eile) ar áireamh ann, an méid cúitimh a bheidh sonraithe sa ráiteas sin, nó

(b)  más cuid den talamh a bheidh i dtrácht sa ráiteas cúitimh an limistéar forbraíochta, nó má tá cuid den talamh sin mar aon le talamh eile nach bhfuil i dtrácht sa ráiteas sin ar áireamh ann, an oiread den mhéid cúitimh a bheidh sonraithe sa ráiteas sin is inchurtha i leith talún a bheidh i dtrácht sa ráiteas sin agus a bheidh laistigh den limistéar forbraíochta.

(4)  Déanfar an cúiteamh a chur i leith talún faoi fho-alt (3)(b) de réir an méid seo a leanas—

(a)  déanfaidh an t-údarás pleanála (más dóigh leis gurb indéanta é sin a dhéanamh) méid an chúitimh a chionroinnt idir na codanna éagsúla den talamh, de réir mar is dóigh leis difear a bheith déanta do na codanna sin ar shlite éagsúla trí chead a dhiúltú nó trí chead a dheonú faoi réir coinníollacha;

(b)  mura ndéantar aon chionroinnt, áireofar méid an chúitimh a bheith dáilte go rátúil de réir achair thar an talamh lena mbaineann an ráiteas;

(c)  má dhéantar cionroinnt, áireofar an cúiteamh a bheith dáilte de réir na cionroinnte sin amhail idir na codanna éagsúla den talamh ar faoina dtreoir a dhéantar an chionroinnt, agus áireofar an oiread den chúiteamh agus a chuirtear, de réir na cionroinnte, i leith chuid den talamh a bheith dáilte go rátúil, de réir achair, thar an gcuid sin den talamh;

(d)  má chuireann duine ar bith cionroinnt faoin bhfo-alt seo i ndíospóid, cuirfear an díospóid faoi bhráid eadránaí maoine arna ainmniú nó arna hainmniú faoin Acht um Luachanna Maoine (Eadránacha agus Achomhairc), 1960, agus cinnfidh sé nó sí í.

(5)  Más rud é, i dtaca le forbairt aon talún, go dtiocfaidh méid chun bheith inghnóthaithe faoin alt seo i leith an chúitimh a bheidh sonraithe i ráiteas cúitimh, ansin, ní bheidh méid ar bith inghnóthaithe, a mhéid is inchurtha i leith na talún sin é, i dtaca le haon fhorbairt a dhéanfar air ina dhiaidh sin.

(6)  Aon mhéid a bheidh inghnóthaithe faoin alt seo i leith aon chúitimh, beidh sé iníoctha leis an údarás pleanála, agus—

(a)  beidh sé iníoctha amhlaidh in aon íocaíocht chaipitil amháin nó ina shraith de thráthchodanna caipitil agus úis le chéile (agus an t-ús á chinneadh de réir an ráta chéanna le fiach breithiúnais) nó ina shraith d'íocaíochtaí bliantúla nó tréimhsiúla eile, ina mbeidh cibé méideanna, agus a bheidh iníoctha cibé tráthanna, a ordóidh an t-údarás pleanála, tar éis dó aon uiríll a bheidh déanta ag an duine a bheidh ag déanamh na forbartha, a chur san áireamh, agus

(b)  ach amháin i gcás inarb iníoctha an méid in aon íocaíocht chaipitil amháin, urróidh an duine sin é ar cibé modh (cibé acu trí mhorgáiste, trí chúnant nó ar shlí eile) a ordóidh an t-údarás pleanála.

(7)  Má dhéanann aon duine aon fhorbairt a bhfuil feidhm ag an alt seo maidir léi a thionscnamh de shárú ar fho-alt (1), féadfaidh an t-údarás pleanála fógra a sheirbheáil air nó uirthi, ina sonrófar an méid ar dóigh leis gurb é an méid é is inghnóthaithe faoin alt seo i leith an chúitimh a bheidh i gceist, agus á cheangal air nó uirthi an méid sin a íoc leis an údarás pleanála laistigh de cibé tréimhse, nach lú ná 12 sheachtain tar éis an fógra a sheirbheáil, a shonrófar san fhógra, agus, mura n-íocfar an méid leis an údarás pleanála laistigh den tréimhse a shonrófar san fhógra, beidh sé inghnóthaithe mar fhiach conartha shimplí in aon chúirt dlínse inniúla.