Uimhir 30 de 2000

AN tACHT UM PLEANÁIL AGUS FORBAIRT, 2000

RIAR NA nALT

CUID I

Réamhráiteach agus Ginearálta

CUID II

Pleananna agus Treoirlínte

Caibidil I

Pleananna Forbartha.

Caibidil II

Pleananna Limistéir Áitiúil.

Caibidil III

Treoirlínte Pleanála Réigiúnacha.

Caibidil IV

Treoirlínte agus Treoracha.

CUID III

Forbairt a Rialú.

CUID IV

Oidhreacht Ailtireachta

Caibidil I

Déanmhais Chosanta.

Caibidil II

Limistéir Chaomhantais Ailtireachta agus Limistéir Rialaithe Pleanála Speisialta

CUID V

Soláthar Tithíochta.

CUID VI

An Bord Pleanála

Caibidil I

Bunú agus Comhdhéanamh.

Caibidil II

Eagraíocht, Foireann, etc.

Caibidil III

Nósanna Imeachta Achomhairc, etc.

CUID VII

Nochtadh Leasanna, etc..

CUID VIII

Forfheidhmiú.

CUID IX

Criosanna Forbartha Straitéisí.

CUID X

Measúnacht Tionchair Timpeallachta.

CUID XI

Forbairt ag Údaráis Áitiúla agus Údaráis Stáit, etc.

CUID XII

Cúiteamh

Caibidil I

Cúiteamh i gcoitinne.

Caibidil II

Cúiteamh i ndáil le cinntí faoi Chuid III.

Caibidil III

Cúiteamh i ndáil le hailt 46, 85, 88, 182, 207 agus 252.

CUID XIII

Taitneamhachtaí.

CUID XIV

Talamh a Fháil, etc..

CUID XV

Forbairt ar an Imeall Trá.

CUID XVI

Ócáidí agus Aontaí Súgraidh.

CUID XVII

Forálacha Airgeadais.

CUID XVIII

Ilghnéitheach.

CUID XIX

Tosach Feidhme, Aisghairm agus Buanú.

CUID XX

Leasuithe ar Acht na mBóithre, 1993

AN CHÉAD SCEIDEAL

Na críocha ar féidir cuspóirí a thaispeáint ina leith i bPlean Forbartha

Cuid I

Suíomh agus Pátrún Forbartha

Cuid II

Limistéir agus Déanmhais a Rialú

Cuid III

Saoráidí Pobail

Cuid IV

An Comhshaol agus Taitneamhachtaí

Cuid V

Bonneagar agus Iompar

AN DARA SCEIDEAL

Rialacha maidir le Breith a Thabhairt ar Mhéid Cúitimh

AN TRÍÚ SCEIDEAL

Forbairt nach mbeidh Cúiteamh Iníoctha i gcás Cead a Dhiúltú ina Leith

AN CEATHRÚ SCEIDEAL

Cúiseanna le Cead a Dhiúltú nach mbeidh Cúiteamh Iníoctha ina leith

AN CÚIGIÚ SCEIDEAL

Coinníollacha is féidir a Fhorchur, gan Cúiteamh a Íoc, ar Dheonú Ceada chun Talamh a Fhorbairt

AN SÉÚ SCEIDEAL

Na hAchtacháin a Aisghairtear

Uimhir 30 de 2000

AN tACHT UM PLEANÁIL AGUS FORBAIRT, 2000

ACHTAÍTEAR AG AN OIREACHTAS MAR A LEANAS:

CUID I

Réamhráiteach agus Ginearálta

1. —Féadfar an tAcht um Pleanáil agus Forbairt, 2000, a ghairm den Acht seo.

2. —(1)  San Acht seo, ach amháin mar a n-éilíonn an comhthéacs a mhalairt—

forléireofar “talamh a fháil” de réir alt 213(2) agus forléireofar focail ghaolmhara dá réir sin;

ciallaíonn “Acht 1919” an Acquisition of Land (Assessment of Compensation) Act, 1919;

ciallaíonn “Acht 1934” an tAcht um Bailte agus Líomatáistí do Shíneadh Amach, 1934;

ciallaíonn “Acht 1963” an tAcht Rialtais Áitiúil (Pleanáil agus Forbairt), 1963;

ciallaíonn “Acht 1976” an tAcht Rialtais Áitiúil (Pleanáil agus Forbairt), 1976;

ciallaíonn “Acht 1982” an tAcht Rialtais Áitiúil (Pleanáil agus Forbairt), 1982;

ciallaíonn “Acht 1983” an tAcht Rialtais Áitiúil (Pleanáil agus Forbairt), 1983;

ciallaíonn “Acht 1990” an tAcht Rialtais Áitiúil (Pleanáil agus Forbairt), 1990;

ciallaíonn “Acht 1992” an tAcht Rialtais Áitiúil (Pleanáil agus Forbairt), 1992;

ciallaíonn “Acht 1993” an tAcht Rialtais Áitiúil (Pleanáil agus Forbairt), 1993;

ciallaíonn “Acht 1998” an tAcht Rialtais Áitiúil (Pleanáil agus Forbairt), 1998;

ciallaíonn “Acht 1999” an tAcht Rialtais Áitiúil (Pleanáil agus Forbairt), 1999;

ciallaíonn “fógrán” aon fhocal, litir, múnla, balún, déanmhas inteannta, eitleog, póstaer, fógra, feiste nó samhlachas a úsáidtear chun críche fógraíochta, craolta nó treoraithe;

ciallaíonn “déanmhas fógráin” aon déanmhas, is clárlach, scafall, fráma, cleith, cuaille, feiste nó comhartha (soilsithe nó gan soilsiú) agus a úsáidtear nó a bheartaítear a úsáid chun fógráin a thaispeáint nó aon ghabhálas le foirgneamh nó déanmhas a úsáidtear chun críocha fógraíochta;

folaíonn “talmhaíocht” gairneoireacht, fás torthaí, fás síolta, feirmeoireacht déiríochta, beostoc (lena n-áirítear aon ainmhí a choimeádtar chun bia, olann, craicne nó fionnadh a tháirgeadh, nó chun é a úsáid ag saothrú talún) a phórú agus a choimeád, capaill a thraenáil agus stoc folaíochta a thógáil, talamh a úsáid mar thalamh féaraigh, mar thalamh móinéir, mar thalamh saileánaigh, mar gharraithe margaidh nó mar phlandlanna agus forléireofar “talmhaíochta” dá réir sin;

folaíonn “athrú”—

(a)  pláistéireacht nó péinteáil nó díchur plástair nó stucó, nó

(b)  athsholáthar dorais, fuinneoige nó dín,

a dhéanann athrú ábhartha ar dhreach imeachtrach an déanmhais ionas go mbíonn an dreach sin ar neamhréir le sainghné an déanmhais nó le sainghné déanmhas ina chomharsanacht;

ciallaíonn “achomharc” achomharc chun an Bhoird;

forléireofar “limistéar caomhantais ailtireachta” de réir alt 81(1);

forléireofar “limistéar rialaithe pleanála speisialta” de réir alt 85(8);

folaíonn “fearann comhghafach” i ndáil le déanmhas, talamh atá lasmuigh de chúirtealáiste an déanmhais;

ciallaíonn “Treoir um Éin” Treoir Uimh. 79/409/CEE an 2 Aibreán 1979 ón gComhairle⁽¹⁾ maidir le héin fhiáine a chaomhnú;

ciallaíonn “Bord” an Bord Pleanála;

ciallaíonn “cathaoirleach” cathaoirleach an Bhoird;

ciallaíonn “Coimisinéirí” Coimisinéirí na nOibreacha Poiblí in Éirinn;

ciallaíonn “cuideachta”, ach amháin in alt 149 (5), cuideachta de réir bhrí alt 2 d'Acht na gCuideachtaí, 1963, nó cuideachta atá corpraithe lasmuigh den Stát;

ciallaíonn “Treoir ón gComhairle” Treoir Uimh. 85/337/CEE an 27 Meitheamh 1985 ón gComhairle⁽²⁾ maidir le héifeachtaí tionscadal poiblí agus príobháideach áirithe ar an gcomhshaol a mheasúnú; arna leasú le Treoir Uimh. 97/11/CE an 3 Márta 1997 ón gComhairle⁽³⁾ agus le haon treoir lena leasaítear na treoracha sin nó a chuirtear ina n-ionad;

tá le “substaint chontúirteach” an bhrí a shanntar dó leis an Treoir um Mórthionóiscí;

ciallaíonn “leaschathaoirleach” leaschathaoirleach an Bhoird;

tá le “forbairt” an bhrí a shanntar dó le halt 3, agus forléireofar “forbair” dá réir sin;

ciallaíonn “plean forbartha” plean forbartha faoi alt 9(1);

ciallaíonn “i mbaol” faoi lé díobhála, meathlúcháin nó damáiste, cibé acu láithreach nó thar thréimhse ama, trí fhaillí nó ar shlí dhíreach nó neamhdhíreach;

ciallaíonn “fógra forfheidhmiúcháin” fógra forfheidhmiúcháin faoi alt 154;

ciallaíonn “ráiteas tionchair timpeallachta” ráiteas i dtaobh na néifeachtaí, más ann, a bheadh ag forbairt bheartaithe, dá ndéanfaí í, ar an gcomhshaol;

ciallaíonn “láithreán Eorpach”—

(a)  láithreán—

(i)  arna chur in iúl chun críocha Rialachán 4 de Rialacháin na gComhphobal Eorpach (Gnáthóga Nádúrtha), 1997 (I.R. Uimh. 94 de 1997), faoi réir aon leasuithe arna ndéanamh air de bhua Rialachán 5 de na rialacháin sin, nó

(ii)  arna tharchur chuig an gCoimisiún de réir Rialachán 5(4) de na rialacháin sin, nó

(iii)  arna chur de bhua Rialachán 6 de na rialacháin sin leis an liosta a tarchuireadh chuig an gCoimisiún de réir Rialachán 5(4) de na Rialacháin sin,

ach sin go dtí go nglacfaidh an Coimisiún cinneadh i leith an láithreáin faoi Airteagal 21 den Treoir um Ghnáthóga chun críocha an tríú mír d'Airteagal 4(2) den Treoir sin, agus go dtí sin amháin,

(b)  láithreán arna ghlacadh ag an gCoimisiún mar láithreán a bhfuil tábhacht Chomhphobail leis chun críocha Airteagal 4(2) den Treoir um Ghnáthóga de réir an nós imeachta atá leagtha síos in Airteagal 21 den Treoir sin,

(c)  limistéar caomhantais speisialta de réir bhrí Rialacháin na gComhphobal Eorpach (Gnáthóga Nádúrtha), 1997,

(d)  limistéar arna aicmiú de bhun mhír (1) nó (2) d'Airteagal 4 den Treoir um Éin;

tá le “forbairt dhíolmhaithe” an bhrí a shonraítear in alt 4;

folaíonn “taispeáin” i ndáil le fógrán, greamaigh, inscríobh, clóbhuail, péinteáil, soilsigh agus línigh ar shlí eile;

tá le “bunachas láithreach” an bhrí atá leis sa Treoir um Mórthionóiscí;

folaíonn “fál” clárlach nó déanmhas dá shamhail ach ní fholaíonn sé aon chlaí, balla nó déanmhas eile dá shamhail atá déanta go hiomlán nó go príomha de chré nó de chloch;

ciallaíonn “limistéar feidhme”, i ndáil le húdarás pleanála—

(a)  i gcás comhairle chontae, a contae riaracháin, gan aon bhuirg nó ceantar uirbeach a áireamh,

(b)  i gcás aon údaráis pleanála eile, a limistéar riaracháin;

folaíonn “feidhmeanna” cumhachtaí agus dualgais;

ciallaíonn “Gaeltacht” an Ghaeltacht de réir bhrí an Achta Airí agus Rúnaithe (Leasú), 1956;

ciallaíonn “teach ináitrithe” teach—

(a)  a úsáidtear mar theaghais,

(b)  nach bhfuil in úsáid ach a bhí, nuair a úsáideadh go deireanach é, gan aird a thabhairt ar aon úsáid neamhúdaraithe, á úsáid mar theaghais agus nach bhfuil tréigthe, nó

(c)  a cuireadh ar fáil lena úsáid mar theaghais ach nár áitíodh;

ciallaíonn “Treoir um Ghnáthóga” Treoir Uimh. 92/43/CEE an 21 Bealtaine 1992 ón gComhairle⁽¹⁾ maidir le gnáthóga nádúrtha agus fauna agus flora fiáine a chaomhnú;

ciallaíonn “teach” foirgneamh nó cuid d'fhoirgneamh atá nó a bhí á áitiú mar theaghais nó a cuireadh ar fáil lena úsáid mar theaghais ach nár áitíodh, agus más cuí, folaíonn sé foirgneamh a dearadh lena úsáid mar 2 theaghais nó níos mó nó mar árasán, mar theaghaisín nó mar theaghais eile laistigh d'fhoirgneamh den sórt sin;

ciallaíonn “ceadúnas um rialú comhtháite ar thruailliú” ceadúnas faoi Chuid IV den Acht fán nGníomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil, 1992;

folaíonn “talamh” aon déanmhas agus aon talamh atá faoi uisce (cibé acu is uisce intíre nó uisce cósta é);

ciallaíonn “plean limistéir áitiúil” plean limistéir áitiúil faoi alt 18;

ciallaíonn “údarás áitiúil” údarás áitiúil chun críocha an Achta Rialtais Áitiúil, 1941;

tá le “mórthionóisc” an bhrí a shanntar dó leis an Treoir um Mórthionóiscí;

ciallaíonn “Treoir um Mórthionóiscí” Treoir Uimh. 96/82/CE an 9 Nollaig 1996 ón gComhairle⁽²⁾ maidir le rialú guaiseacha mórthionóiscí ina bhfuil substaintí contúirteacha i gceist;

ciallaíonn “bainisteoir”—

(a)  maidir le bardas contaebhuirge, an bainisteoir chun críche na nAchtanna a bhaineann le bainistiú na contaebhuirge, agus

(b)  maidir le comhairle chontae, le bardas buirge nó le comhairle cheantair uirbigh, an bainisteoir chun críocha na nAchtanna um Bainistí Chontae, 1940 go 1994;

ciallaíonn “an tAire” an tAire Comhshaoil agus Rialtais Áitiúil;

tá le “bunachas nua” an bhrí atá leis sa Treoir um Mórthionóiscí;

ciallaíonn “áititheoir”, i ndáil le déanmhas cosanta nó déanmhas cosanta beartaithe—

(a)  aon duine atá sa déanmhas nó atá i dteideal an déanmhas a úsáid nó a theachtadh láithreach,

(b)  aon duine atá i dteideal an déanmhas a áitiú, agus

(c)  aon duine eile a bhfuil, de thuras na huaire, an déanmhas faoina rialú;

ciallaíonn “gnáthchomhalta” comhalta den Bhord seachas an cathaoirleach;

ciallaíonn “úinéir”, i ndáil le talamh, duine, seachas morgáistí nach bhfuil i seilbh, a bhfuil teideal aige nó aici, ina cheart nó ina ceart féin nó mar iontaobhaí nó mar ghníomhaire d'aon duine eile, cíos forlán na talún a ghlacadh nó, i gcás nach ar cíos forlán atá an talamh ligthe, a mbeadh an teideal sin aige nó aici dá mbeadh an talamh ligthe amhlaidh;

ciallaíonn “páirtí in achomharc nó i dtarchur” an t-údarás pleanála agus aon duine de na daoine seo a leanas, de réir mar is cuí—

(a)  an t-achomharcóir,

(b)  an t-iarratasóir ar aon chead a mbeidh achomharc i ndáil leis déanta ag duine eile (seachas duine atá ag gníomhú thar ceann an achomharcóra),

(c)  i gcás tarchuir faoi alt 5, an duine a bheidh ag déanamh an tarchuir, agus aon duine eile dá dtabharfar fógra faoi fho-alt (2) den alt sin,

(d)  i gcás tarchuir faoi alt 34 (5), an t-iarratasóir ar an gcead a deonaíodh,

(e)  i gcás tarchuir faoi alt 37(5), an duine a rinne an t-iarratas ar chead, ar iarratas é a chuir an t-údarás pleanála ar ais,

(f)  aon duine a ndéanfaidh údarás pleanála fógra nó ordú, nó cóip den chéanna, a sheirbheáil air nó uirthi nó a eisiúint chuige nó chuici, faoi ailt 44, 45, 46, 88 agus 207,

(g)  i gcás tarchuir faoi alt 96(5), páirtí ionchasach i gcomhaontú faoi alt 96(2),

(h)  i gcás achomhairc faoi alt 169, an ghníomhaireacht forbartha,

(i)  i gcás tarchuir faoi alt 193, an duine a rinne an t-iarratas ar chead chun an déanmhas nua a thógáil,

(j)  an t-iarratasóir ar cheadúnas faoi alt 254 a mbeidh achomharc i ndáil leis déanta ag duine eile (seachas duine atá ag gníomhú thar ceann an achomharcóra),

agus forléireofar “páirtí” dá réir sin;

ciallaíonn “rialacháin cheada” rialacháin faoi alt 33, 172(2) nó 174;

ciallaíonn “iarratas pleanála” iarratas chuig údarás pleanála de réir rialachán ceada ar chead chun talamh a fhorbairt is gá faoi na rialacháin sin;

ciallaíonn “údarás pleanála”—

(a)  i gcás contae, gan aon bhuirg nó ceantar uirbeach ann a áireamh, comhairle an chontae,

(b)  i gcás contaebhuirge nó buirge eile, bardas na buirge, agus

(c)  i gcás ceantair uirbigh, comhairle an cheantair uirbigh,

agus forléireofar tagairtí do limistéar an údaráis pleanála dá réir sin agus folóidh siad limistéar feidhme an údaráis;

ciallaíonn “forordaithe” forordaithe le rialacháin arna ndéanamh ag an Aire agus forléireofar “forordaigh” dá réir sin;

ciallaíonn “déanmhas cosanta beartaithe” déanmhas a ndéantar fógra a eisiúint ina leith faoi alt 12 (3) nó faoi alt 55 á rá go mbeartaítear an déanmhas, nó cuid shonraithe de, a chur le taifead ar dhéanmhais chosanta, agus folaíonn sé, i gcás ina gcuirtear an méid sin in iúl san fhógra sin, aon airí sonraithe atá laistigh d'fhearann comhghafach an déanmhais agus nach bhfolófaí thairis sin sa mhíniú seo;

ciallaíonn “déanmhas cosanta”—

(a)  déanmhas, nó

(b)  cuid shonraithe de dhéanmhas,

atá ar áireamh i dtaifead ar dhéanmhais chosanta, agus folaíonn sé, i gcás ina gcuirtear an méid sin in iúl sa taifead sin, aon airí sonraithe atá laistigh d'fhearann comhghafach an déanmhais agus nach bhfolófaí thairis sin sa mhíniú seo;

folaíonn “cosaint”, i ndáil le déanmhas nó le cuid de dhéanmhas, caomhnú, slánchoimeád agus feabhsú atá ar comhréir le cothabháil shainghné agus spéisiúlacht an déanmhais nó na coda;

ciallaíonn “áit phoiblí” aon sráid, bóthar, trá mhara nó áit eile ar a bhfuil rochtain ag an bpobal cibé acu de cheart nó le cead é agus cibé faoi acu réir muirir nó saor ó mhuirear é;

tá le “bóthar poiblí” an bhrí chéanna atá leis in Acht na mBóithre, 1993;

ciallaíonn “taifead ar dhéanmhais chosanta” an taifead a áirítear faoi alt 51 i bplean forbartha;

ciallaíonn “tarchur” tarchur chuig an mBord faoi alt 5, 34(5), 37(5), 96(5) nó 193(2);

ciallaíonn “údarás réigiúnach” comhlacht arna bhunú de réir alt 43 den Acht Rialtais Áitiúil, 1991;

ciallaíonn “treoirlínte pleanála réigiúnacha” treoirlínte pleanála réigiúnacha arna ndéanamh faoi Chaibidil III de Chuid II;

ciallaíonn “clár” an clár a choimeádfar faoi alt 7;

ciallaíonn “údarás clárúcháin” údarás clárúcháin de réir bhrí an Achta um Chlárú Teidil, 1964;

ciallaíonn “feidhm fhorchoimeádta”—

(a)  maidir le comhairle chontae nó le comhlacht toghaí chun críocha na nAchtanna um Bainistí Chontae, 1940 go 1994, feidhm fhorchoimeádta chun críocha na nAchtanna sin, agus

(b)  maidir le bardas contaebhuirge, feidhm fhorchoimeádta chun críocha na nAchtanna a bhaineann le bainistiú na contaebhuirge;

tá le “priacal” an bhrí a shanntar dó leis an Treoir um Mórthionóiscí;

tá le “bóthar” an bhrí chéanna atá leis in Acht na mBóithre, 1993;

tá le “trá mhara” an bhrí chéanna atá le “tráigh mhara” san Acht Imeall Trágha, 1933;

folaíonn “scaireanna” stoc agus forléireofar “scairchaipiteal” dá réir sin;

ciallaíonn “ordú um limistéar taitneamhachta speisialta” ordú arna dhaingniú faoi alt 203;

ciallaíonn “údarás Stáit”—

(a)  Aire den Rialtas, nó

(b)  na Coimisinéirí;

ciallaíonn “gnóthaire reachtúil” duine atá, de thuras na huaire, údaraithe le haon achtachán nó faoi nó le haon ionstraim faoi achtachán nó fúithi—

(a)  chun iarnród, canáil, uiscebhealach intíre, duga, cuan nó aerfort a fhoirgniú nó a oibriú,

(b)  chun seirbhísí gáis, leictreachais nó teileachumarsáide a sholáthar nó oibreacha a dhéanamh chun iad a sholáthar, nó

(c)  chun seirbhísí a sholáthar a bhaineann le haon ghnóthas poiblí nó chun oibreacha a dhéanamh chun críocha gníomhaíochtaí aon ghnóthais phoiblí a sheoladh;

ciallaíonn “déanmhas” aon fhoirgneamh, déanmhas, tochailt, nó ní eile atá foirgnithe nó déanta ar aon talamh nó ann nó faoi, nó aon chuid de dhéanmhas arna mhíniú amhlaidh, agus—

(a)  i gcás ina gceadaíonn an comhthéacs é, folaíonn sé an talamh a bhfuil an déanmhas suite air nó ann nó faoi, agus

(b)  i ndáil le déanmhas cosanta nó le déanmhas cosanta beartaithe, folaíonn sé—

(i)  an taobh istigh den déanmhas,

(ii)  an talamh atá laistigh de chúirtealáiste an déanmhais,

(iii)  aon déanmhais eile atá laistigh den chúirtealáiste sin agus an taobh istigh díobh, agus

(iv)  na daingneáin agus na hairíonna go léir is cuid den taobh istigh nó den taobh amuigh d'aon déanmhas nó déanmhais dá dtagraítear i bhfomhír (i) nó (iii);

ciallaíonn “fo-stratam talún” aon fho-ithir nó aon ní faoi dhromchla talún atá ag teastáil—

(a)  chun críocha tolláin nó tollánú nó aon ní a bhaineann leis sin, nó

(b)  chun aon chríche a bhaineann le scéim de réir bhrí Acht na mBóithre, 1993;

ciallaíonn “Coinbhinsiún Trasteorann” Coinbhinsiún Choimisiún Eacnamaíochta na Náisiún Aontaithe don Eoraip maidir le Measúnacht Tionchair Timpeallachta i gComhthéacs Trasteorann, arna dhéanamh in Espoo (An Fhionlainn) an 25 Feabhra, 1991;

ciallaíonn “duine den lucht siúil” duine den lucht siúil de réir bhrí alt 2 d'Acht na dTithe (Cóiríocht don Lucht Siúil), 1998;

ciallaíonn “forbairt neamhúdaraithe”, i ndáil le talamh, aon oibreacha neamhúdaraithe a dhéanamh (lena n-áirítear aon déanmhas neamhúdaraithe a fhoirgniú, a thógáil nó a dhéanamh) nó aon úsáid neamhúdaraithe a dhéanamh;

ciallaíonn “déanmhas neamhúdaraithe” déanmhas seachas—

(a)  déanmhas a bhí ann an 1 Deireadh Fómhair 1964, nó

(b)  déanmhas a raibh a fhoirgniú, a thógáil nó a dhéanamh ina ábhar nó ina hábhar do chead forbartha arna dheonú faoi Chuid IV d'Acht 1963 nó a mheastar gurbh amhlaidh dó nó di faoi alt 93 den Acht sin nó faoi alt 34 den Acht seo, ar cead é nár cúlghaireadh, nó atá ann de dhroim forbairt dhíolmhaithe (de réir bhrí alt 4 d'Acht 1963 nó alt 4 den Acht seo) a dhéanamh;

ciallaíonn “úsáid neamhúdaraithe”, i ndáil le talamh, úsáid a tosaíodh an 1 Deireadh Fómhair 1964, nó dá éis, ar úsáid í is athrú ábhartha in úsáid aon déanmhais nó talún eile agus ar forbairt í seachas—

(a)  forbairt dhíolmhaithe (de réir bhrí alt 4 d'Acht 1963 nó alt 4 den Acht seo), nó

(b)  forbairt is ábhar do chead arna dheonú faoi Chuid IV d'Acht 1963 nó faoi alt 34 den Acht seo ar cead é nár cúlghaireadh, agus a dhéanfar i gcomhlíonadh an cheada sin nó aon choinníll a mbeidh an cead sin faoina réir;

ciallaíonn “oibreacha neamhúdaraithe” aon oibreacha ar thalamh nó ann nó thairis nó faoi a tosaíodh an 1 Deireadh Fómhair 1964 nó dá éis, ar forbairt iad seachas—

(a)  forbairt dhíolmhaithe (de réir bhrí alt 4 d'Acht 1963 nó alt 4 den Acht seo), nó

(b)  forbairt is ábhar do chead arna dheonú faoi Chuid IV d'Acht 1963 nó faoi alt 34 den Acht seo, ar cead é nár cúlghaireadh, agus a dhéanfar i gcomhlíonadh an cheada sin nó aon choinníll a mbeidh an cead sin faoina réir;

ní fholaíonn “úsáid”, i ndáil le talamh, an talamh a úsáid trí aon oibreacha a dhéanamh air;

ciallaíonn “litir rabhaidh” fógra i scríbhinn faoi alt 152(1);

ciallaíonn “ceadúnas dramhaíola” ceadúnas dramhaíola faoi Chuid V den Acht um Bainistiú Dramhaíola, 1996;

folaíonn “oibreacha” aon ghníomh nó oibríocht foirgníochta, tochailte, scartála, méadaithe, athraithe, deisithe nó athnuachana agus, i ndáil le déanmhas cosanta nó déanmhas cosanta beartaithe, folaíonn sé aon ghníomh nó oibríocht lena ngabhann plástar, péint, ballapháipéar, tíleanna nó ábhar eile a chur le dromchlaí an taobh istigh nó an taobh amuigh de dhéanmhas nó a bhaint den chéanna.

(2)  San Acht seo—

(a)  aon tagairt d'alt, do Sceideal, do Chaibidil nó do Chuid is tagairt í d'alt, do Sceideal, do Chaibidil nó do Chuid den Acht seo, mura gcuirtear in iúl gur tagairt d'achtachán éigin eile atá beartaithe, agus

(b)  aon tagairt d'fho-alt, do mhír nó d'fhomhír is tagairt í don fho-alt, don mhír nó don fhomhír den fhoráil ina bhfuil an tagairt, mura gcuirtear in iúl gur tagairt d'fhoráil éigin eile atá beartaithe.

(3)  San Acht seo, aon tagairt d'fhorbairt a dhéanamh thar ceann údaráis Stáit forléireofar í, i gcás inarb Aire den Rialtas an t-údarás sin, mar thagairt a fholaíonn tagairt do na Coimisinéirí do dhéanamh forbartha thar ceann an Aire.

(4)  Aon tagairt san Acht seo do shárú forála, folaíonn sí, más cuí, tagairt do dhiúltú nó do mhainneachtain an fhoráil sin a chomhlíonadh.

(5)  Aon tagairt san Acht seo do chomhlíonadh feidhmeanna, folaíonn sí tagairt d'fheidhmiú cumhachtaí agus do chomhlíonadh dualgas.

(6)  Aon tagairt san Acht seo d'aon achtachán eile forléireofar í, ach amháin mar a n-éilíonn an comhthéacs a mhalairt, mar thagairt don achtachán sin arna leasú le haon achtachán eile, nó faoi aon achtachán eile, lena n-áirítear an tAcht seo.

(7)  Is feidhm fhorchoimeádta é aon ní a dhéanamh a cheanglaítear faoin Acht seo a dhéanamh le rún.

3. —(1)  San Acht seo, ciallaíonn “forbairt”, ach amháin mar a n-éilíonn an comhthéacs a mhalairt, aon oibreacha a dhéanamh ar thalamh, nó ann, nó thairis nó faoi nó aon athrú ábhartha a dhéanamh ar úsáid aon déanmhas nó talún eile.

(2)  Chun críocha fho-alt (1) agus gan dochar do ghinearáltacht an fho-ailt sin—

(a)  i gcás ina dtagann aon déanmhas nó talamh eile nó aon chrann nó rud eile ar thalamh chun bheith á úsáid chun fógráin a thaispeáint, nó

(b)  i gcás ina dtagann talamh chun bheith á úsáid chun aon chríche díobh seo a leanas—

(i)  aon veaineanna, pubaill nó rudaí eile, cibé acu atá siad sochorraithe nó nach bhfuil agus cibé acu atá siad infhillte nó nach bhfuil, a shuíomh nó a choimeád chun críche carbhánachta nó campála nó chun earraí a dhíol,

(ii)  carbháin nó pubaill a stóráil, nó

(iii)  feithiclí, cibé acu atá nó nach bhfuil siad inúsáidte chun na críche dá ndearnadh iad nó dár úsáideadh iad go deireanach, sean-mhiotal, dramhaíl mhianadóireachta nó tionscail, dramhaíl foirgneoirí, truflais nó smionagar a chur ann,

measfar athrú ábhartha a bheith tagtha ar úsáid na talún.

(3)  Chun amhras a sheachaint, dearbhaítear leis seo gurb ionann, chun críocha an ailt seo, úsáid aon tí mar dhá theaghais nó níos mó, is teach a úsáideadh roimhe sin mar theaghais amháin, agus athrú ábhartha ar úsáid an déanmhais agus gach cuid de a úsáidtear amhlaidh.

4. —(1)  Is forbairtí díolmhaithe chun críocha an Achta seo na forbairtí seo a leanas—

(a)  forbairt arb éard í úsáid aon talún chun críche talmhaíochta agus forbairt arb éard í úsáid a bhaint chun na críche sin as aon fhoirgneamh a áitítear i dteannta aon talún a úsáidtear amhlaidh;

(b)  forbairt ag comhairle chontae ina limistéar feidhme, gan aon bhuirg nó ceantar uirbeach a áireamh;

(c)  forbairt ag bardas contaebhuirge nó buirge eile sa bhuirg sin;

(d)  forbairt ag comhairle cheantair uirbigh sa cheantar sin;

(e)  forbairt arb éard í aon oibreacha a dhéanamh ag bardas contaebhuirge nó buirge eile nó ag comhairle chontae nó cheantair uirbigh, ar oibreacha iad is gá chun bóthar nua a dhéanamh nó chun bóthar a chothabháil nó a fheabhsú;

(f)  forbairt arna déanamh thar ceann údaráis áitiúil is údarás pleanála, nó i gcomhpháirt nó i gcomhpháirtíocht le húdarás den sórt sin, de bhun conartha arna dhéanamh ag an údarás áitiúil lena mbaineann, cibé acu ina cháil mar údarás pleanála nó in aon cháil eile;

(g)  forbairt arb éard í aon oibreacha a dhéanamh ag aon údarás áitiúil nó gnóthaire reachtúil chun aon séaraigh, príomhphíopaí, píopaí, cáblaí, sreanga lasnairde nó gaireas eile a iniúchadh, a dheisiú, a athnuachan, a athrú nó a dhíchur, lena n-áirítear aon sráid nó talamh eile a thochailt chun na críche sin;

(h)  forbairt arb éard í oibreacha a dhéanamh chun aon déanmhas a chothabháil, a fheabhsú nó a athrú ar shlí eile, ar oibreacha iad nach ndéanann difear ach don taobh istigh den déanmhas nó nach ndéanann difear ábhartha do dhreach imeachtrach an déanmhais ionas go mbíonn an dreach ar neamhréir le sainghné an déanmhais nó le sainghné déanmhas ina chomharsanacht;

(i)  forbairt arb éard í crainn, foraoisí agus talamh coille a thanú, a leagan agus a athphlandú, bóithre neamhphoiblí a fhónann d'fhoraoisí agus do talamh coille a dhéanamh, a chothabháil agus a fheabhsú agus oibreacha a ghabhann leis an bhforbairt sin, gan speicis bhuaircíneacha a chur in ionad foraoise airde leathanduillí a áireamh;

(j)  forbairt arb éard í úsáid aon déanmhais nó talún eile laistigh de chúirtealáiste tí chun aon chríche a bhaineann le teachtadh an tí mar theach;

(k)  forbairt arb éard í úsáid talún chun críocha limistéir chorrthrádála (de réir bhrí an Achta Corr-Thrádála, 1995);

(l)  forbairt arb éard í aon cheann de na hoibreacha dá dtagraítear san Acht um Míntíriú Talún, 1949, a dhéanamh, nach oibreacha iad a áirítear ar fhálú nó iamh talún a bhí ar oscailt don phobal nó á úsáid ag an bpobal laistigh de na deich mbliana roimh an dáta a tosaíodh ar na hoibreacha.

(2)  (a)  Féadfaidh an tAire, le rialacháin, a fhoráil go mbeidh aon aicme forbartha ina forbairt dhíolmhaithe chun críocha an Achta seo i gcás inar dóigh leis nó léi—

(i)  mar gheall ar mhéid nó ar chineál forbartha a bhaineann leis an aicme sin nó mar gheall ar éifeacht theoranta forbartha a bhaineann leis an aicme sin ar a timpeallacht, nár shárú é ar phrionsabail na pleanála cuí agus na forbartha inchothaithe an fhorbairt sin a dhéanamh, nó

(ii)  go bhfuil an fhorbairt údaraithe, nó go gceanglaítear í a údarú, le haon achtachán nó faoi aon achtachán (cibé acu is i bhfoirm ceadúnas, toiliú, ceadú nó aon sórt eile údaraithe a dheonú a bheidh an t-údarú) i gcás ina gceanglaítear leis an achtachán lena mbaineann go mbeidh comhairliúchán (cibé tuairisc atá air) ann le comhaltaí den phobal i ndáil leis an bhforbairt bheartaithe sula ndeonófar an t-údarú (cibé tuairisc atá air).

(b)  Féadfaidh rialacháin faoi mhír (a) a bheith faoi réir coinníollacha agus féadfaidh siad feidhm ghinearálta a bheith acu nó feidhm a bheith acu maidir le cibé limistéar nó áit a bheidh sonraithe sna rialacháin.

(c)  Féadfar, le rialacháin faoin bhfo-alt seo, foráil a dhéanamh, go háirithe agus gan dochar do ghinearáltacht mhír (a), i gcás déanmhas nó talún eile a úsáidtear chun críche is d'aicme shonraithe ar bith, maidir lena n-úsáid nó lena húsáid chun aon chríche eile ar forbairt dhíolmhaithe í chun críocha an Achta seo.

(3)  Déanfar tagairt san Acht seo d'fhorbairt dhíolmhaithe a fhorléiriú mar thagairt d'fhorbairt arb éard í—

(a)  aon cheann de na forbairtí a shonraítear i bhfo-alt (1), nó

(b)  forbairt ar forbairt dhíolmhaithe chun críocha an Achta seo í ag féachaint d'aon rialacháin faoi fho-alt (2).

(4)  Féadfaidh an tAire, i dtaca leis an Treoir ón gComhairle, forbairt nó aicmí forbartha a fhorordú, is forbairt nó aicmí forbartha nach mbeidh, d'ainneoin fho-alt (1)(a), ina forbairt nó ina bhforbairt dhíolmhaithe.

(5)  Sula ndéanfaidh an tAire rialacháin faoin alt seo rachaidh sé nó sí i gcomhairle le haon údarás Stáit eile i gcás inar dóigh leis nó léi nó leis an údarás Stáit eile sin go mbaineann aon rialachán den sórt sin le feidhmeanna an údaráis Stáit sin.

5. —(1)  Má éiríonn aon cheist i dtaobh cad is forbairt ann nó cad nach forbairt ann, nó cad is forbairt dhíolmhaithe ann nó cad nach forbairt dhíolmhaithe ann, de réir bhrí an Achta seo, in aon chás áirithe, féadfaidh aon duine, ar an táille fhorordaithe a íoc, dearbhú maidir leis an gceist sin a iarraidh i scríbhinn ón údarás pleanála iomchuí, agus soláthróidh an duine sin don údarás pleanála aon fhaisnéis is gá chun a chumasú don údarás a chinneadh a dhéanamh maidir leis an ní.

(2)  (a)  Faoi réir mhír (b), déanfaidh údarás pleanála an dearbhú maidir leis an gceist a d'éirigh agus leis na príomhchúiseanna agus na príomhchúinsí ar a mbeidh a chinneadh bunaithe a eisiúint chuig an duine a rinne an iarraidh faoi fho-alt (1) agus, más cuí, chuig úinéir agus áititheoir na talún a bheidh i gceist, laistigh de 4 sheachtain ón dáta a bhfaighfear an iarraidh.

(b)  Féadfaidh údarás pleanála a cheangal ar aon duine a rinne iarraidh faoi fho-alt (1) faisnéis bhreise maidir leis an iarraidh a chur isteach d'fhonn a chumasú don údarás an dearbhú maidir leis an gceist a eisiúint agus, i gcás ina bhfaighfear faisnéis bhreise faoin mír seo, eiseoidh an t-údarás pleanála an dearbhú laistigh de 3 sheachtain ón dáta a bhfaighfear an fhaisnéis bhreise.

(c)  Féadfaidh údarás pleanála freisin a iarraidh ar dhaoine, i dteannta na ndaoine sin dá dtagraítear i mír (b), faisnéis a chur isteach d'fhonn a chumasú don údarás an dearbhú maidir leis an gceist a eisiúint.

(3)  (a)  I gcás ina n-eiseofar dearbhú faoin alt seo, féadfaidh aon duine ar eisíodh dearbhú chuige nó chuici faoi fho-alt (2)(a), ar cibé táille a bheidh forordaithe a íoc leis an mBord, dearbhú a tharchur lena athbhreithniú ag an mBord laistigh de 4 sheachtain ón dáta a n-eiseofar an dearbhú.

(b)  Gan dochar d'fho-alt (2), sa chás nach n-eiseoidh an t-údarás pleanála aon dearbhú, féadfaidh aon duine a rinne iarraidh faoi fho-alt (1), ar cibé táille a bheidh forordaithe a íoc, an cheist a tharchur chuig an mBord lena cinneadh laistigh de 4 sheachtain ón dáta a raibh dearbhú le heisiúint faoi fho-alt (2).

(4)  D'ainneoin fho-alt (1), féadfaidh údarás pleanála, ar cibé táille a bheidh forordaithe a íoc leis an mBord, aon cheist i dtaobh cad is forbairt ann nó cad nach forbairt ann, nó cad is forbairt dhíolmhaithe ann nó cad nach forbairt dhíolmhaithe ann, in aon chás áirithe, a tharchur lena cinneadh ag an mBord.

(5)  Déanfar mionsonraí aon dearbhaithe arna eisiúint ag údarás pleanála nó sonraí cinnidh ag an mBord ar tharchur faoin alt seo a thaifeadadh sa chlár.

(6)  (a)  Coimeádfaidh an Bord taifead ar aon chinneadh arna dhéanamh aige ar tharchur faoin alt seo agus ar na príomhchúiseanna agus na príomhchúinsí ar a mbeidh a chinneadh bunaithe agus cuirfidh sé ar fáil é lena cheannach agus lena iniúchadh.

(b)  Féadfaidh an Bord táille shonraithe a mhuirearú, nach mó ná an costas a ghabhann leis an gcóip a dhéanamh, as cóip den taifead dá dtagraítear i mír (a) a cheannach.

(c)  Déanfaidh an Bord, ó am go ham, agus uair amháin sa bhliain ar a laghad, cóip den taifead dá dtagraítear i mír (a) a chur chuig gach údarás pleanála.

(d)  Ar iarraidh ó chomhalta d'údarás pleanála, tabharfaidh bainisteoir an údaráis pleanála lena mbaineann, cóip den taifead sin don chomhalta sin.

(7)  Sula ndéanfaidh údarás pleanála dearbhú faoin alt seo, déanfaidh sé an taifead a cuireadh chuige de réir fho-alt (6)(c) a bhreithniú.

6. —Beidh ag údarás pleanála agus ag an mBord araon na cumhachtaí sin go léir maidir le scrúdú, imscrúdú agus suirbhéireacht is gá chun a bhfeidhmeanna a chomhlíonadh i ndáil leis an Acht seo nó le haon Acht eile.

7. —(1)  Coimeádfaidh údarás pleanála clár chun críocha an Achta seo i leith na talún go léir laistigh dá limistéar feidhme, agus déanfaidh sé ann na taifid agus na ceartuithe sin go léir a bheidh cuí de réir fho-alt (2), agus de réir fhorálacha eile an Achta seo agus na rialachán arna ndéanamh faoin Acht seo.

(2)  Taifeadfaidh údarás pleanála na nithe seo a leanas sa chlár—

(a)  sonraí aon iarratais arna dhéanamh chuige faoin Acht seo ar chead forbartha, ar chead chun forbairt a choinneáil nó ar chead sracléaráide forbartha (lena n-áirítear ainm agus seoladh an iarratasóra, an dáta a fuarthas an tiarratas agus sonraí gearra i dtaobh na forbartha nó na coinneála is ábhar don iarratas),

(b)  i gcás ina ndearnadh ráiteas tionchair timpeallachta a chur isteach i leith an iarratais, léiriú ar an méid sin,

(c)  más rud é, maidir le forbairt lena mbaineann iarratas, gurb éard í gníomhaíocht, nó gur chun críocha gníomhaíochta í, a gceanglaítear ceadúnas um rialú comhtháite ar thruailliú nó ceadúnas um bainistiú dramhaíola a bheith ann maidir léi, nó a gceanglaítear ceadúnas faoin Acht Rialtais Áitiúil (Truailliú Uisce), 1977, a bheith ann maidir léi i leith scardadh ón bhforbairt, ráiteas i dtaobh an cheanglais sin,

(d)  i gcás ina ndéanfadh an fhorbairt lena mbaineann an tiarratas difear ábhartha do dhéanmhas cosanta nó ina bhfuil sí suite i limistéar a ndearbhaítear gur limistéar taitneamhachta speisialta é faoi alt 202, léiriú ar an méid sin,

(e)  cinneadh iomlán an údaráis pleanála i leith aon iarratais den sórt sin, lena n-áirítear aon choinníollacha a forchuireadh, agus dáta an chinnidh,

(f)  cinneadh iomlán an Bhoird, ar achomharc, i leith aon iarratais den sórt sin, lena n-áirítear aon choinníollacha a forchuireadh, agus dáta an chinnidh,

(g)  i gcás inar comhlíonadh ceanglais alt 34(6) maidir leis an sárú ábhartha ar an bplean forbartha, ráiteas i dtaobh an méid sin,

(h)  sonraí aon dearbhaithe arna dhéanamh ag údarás pleanála faoi alt 5 nó aon chinnidh arna dhéanamh ag an mBord ar tharchur faoin alt sin,

(i)  sonraí aon iarratais arna dhéanamh faoi alt 42 chun tréimhse chuí ceada a fhadú,

(j)  sonraí aon chinnidh chun cead a chúlghairm nó a mhodhnú de réir alt 44,

(k)  sonraí faoi alt 45 i dtaobh aon ordaithe, aon chinnidh ar achomharc nó aon fhógra fála i leith talamh le haghaidh spáis oscailte a fháil go héigeantach,

(l)  sonraí aon fhógra faoi alt 46 lena gceanglaítear aon déanmhas a dhíchur nó a athrú, nó lena gceanglaítear scor d'aon úsáid nó coinníollacha a fhorchur ar leanúint den úsáid, lena n-áirítear ráiteas gur tarraingíodh siar an fógra, más cuí,

(m)  sonraí aon chomhaontaithe arna dhéanamh faoi alt 47, chun forbairt nó úsáid na talún a shrianadh nó a rialáil,

(n)  sonraí aon dearbhaithe arna eisiúint ag an údarás pleanála faoi alt 57, lena n-áirítear mionsonraí aon athbhreithnithe ar an dearbhú,

(o)  sonraí aon dearbhaithe arna eisiúint ag an údarás pleanála faoi alt 87, lena n-áirítear mionsonraí aon athbhreithnithe ar an dearbhú,

(p)  sonraí aon fhógra faoi alt 88 i leith talún i limistéar rialaithe pleanála speisialta, lena n-áirítear, i gcás ina mbeidh an fógra sin tarraingthe siar, ráiteas gur tarraingíodh siar é,

(q)  sonraí aon deimhnithe arna deonú faoi alt 97,

(r)  sonraí aon litreach rabhaidh arna heisiúint faoi alt 152, lena n-áirítear dáta eisithe na litreach agus ráiteas gur tarraingíodh siar í, más cuí,

(s)  an cinneadh iomlán arna dhéanamh faoi alt 153 i dtaobh ar chóir go n-eiseofaí fógra forfheidhmiúcháin, lena n-áirítear dáta an chinnidh,

(t)  sonraí aon fhógra forfheidhmiúcháin arna eisiúint faoi alt 154, lena n-áirítear dáta an fhógra agus ráiteas gur tarraingíodh siar é nó go ndearnadh dá réir, más cuí,

(u)  sonraí aon ráitis arna ullmhú faoi alt 188 maidir le héileamh ar chúiteamh faoin Acht seo,

(v)  sonraí aon ordaithe faoi alt 205 lena gceanglaítear aon chrann nó crainn a shlánchoimeád, lena n-áirítear ráiteas maidir le haon leasú nó cúlghairm ar an ordú,

(w)  sonraí aon chomhaontaithe faoi alt 206 chun ceart slí poiblí thar talamh a chruthú,

(x)  sonraí aon chirt slí phoiblí arna chruthú le hordú faoi alt 207,

(y)  sonraí aon fhaisnéise a bhaineann le hoibriú cairéil arna soláthar de réir alt 261, agus

(z)  aon nithe eile a fhorordóidh an tAire.

(3)  Déanfaidh an t-údarás pleanála na taifid agus na ceartuithe a luaithe is féidir tar éis aon iarratas a fháil, aon chinneadh nó comhaontú a dhéanamh nó aon litir, fógra nó ráiteas a eisiúint, de réir mar is cuí.

(4)  Beidh sa chlár léarscáil chun a chumasú do dhuine teacht ar aon taifead sa chlár.

(5)  Féadfaidh an t-údarás pleanála an fhaisnéis a choimeád ar an gclár, lena n-áirítear an léarscáil a bheidh ann faoi fho-alt (4), i bhfoirm ina bhféadfar í a úsáid chun cóip inléite nó atáirgeadh a dhéanamh d'aon taifead sa chlár.

(6)  (a)  Coimeádfar an clár in oifigí an údaráis pleanála agus beidh sé ar fáil lena iniúchadh le linn uaireanta oifige.

(b)  Féadfaidh an tAire ceanglais bhreise a fhorordú i ndáil leis an gclár a bheith ar fáil lena iniúchadh ag comhaltaí den phobal.

(7)  Gach doiciméad a airbheartóidh gur cóip é de thaifead i gclár arna chothabháil ag údarás pleanála faoin alt seo agus a airbheartóidh a bheith deimhnithe mar chóip dhílis den taifead ag oifigeach don údarás pleanála, glacfar i bhfianaise é, gan cruthúnas ar shíniú an duine a airbheartóidh gurb é nó í a dheimhnigh é amhlaidh nó gur oifigeach den sórt sin é nó í, in aon imeachtaí dlí agus measfar, go dtí go gcruthófar a mhalairt, gur cóip dhílis é den taifead agus gur fianaise é ar théarmaí an taifid.

(8)  Féadfar fianaise a thabhairt ar thaifead i gclár faoin alt seo trí chóip de a bheidh deimhnithe de bhun an ailt seo a thabhairt ar aird agus ní gá an clár féin a thabhairt ar aird.

(9)  I gcás ina ndéanfar iarratas chuig údarás pleanála ar chóip faoin alt seo, eiseofar an chóip chuig an iarratasóir ar é nó í d'íoc na táille sonraithe leis an údarás pleanála i leith gach taifid.

8. —(1)  Féadfaidh údarás áitiúil, chun aon críche a éireoidh i ndáil lena fheidhmeanna faoin Acht seo nó faoi aon achtachán eile, trí fhógra i scríbhinn a cheangal ar áititheoir aon déanmhais nó talún eile nó ar aon duine a ghlacann, dó féin nó di féin nó do dhuine eile, cíos ó aon déanmhas nó talamh eile, sonraí an eastáit, an leasa nó an chirt ar dá bhua a áitíonn sé nó sí an déanmhas nó an talamh eile nó a ghlacann sé nó sí an cíos, de réir mar a bheidh, agus ainm agus seoladh (chomh fada agus is eol dó nó di iad) gach duine arb eol dó nó di aon eastát nó leas a bheith aige nó aici sa déanmhas nó sa talamh eile nó aon cheart a bheith aige nó aici thar an déanmhas nó an talamh eile nó ina leith, a chur in iúl i scríbhinn don údarás laistigh de thréimhse shonraithe nach lú ná 2 sheachtain tar éis é nó í a chur faoi cheangal amhlaidh.

(2)  Gach duine ar a gceanglófar faoin alt seo aon ní nó rud a chur in iúl i scríbhinn d'údarás áitiúil agus a mhainneoidh an ní nó an rud a chur in iúl amhlaidh laistigh den tréimhse a bheidh ceaptha faoin alt seo nó a dhéanfaidh, le linn aon ní nó rud den sórt sin a chur in iúl amhlaidh, aon ráiteas i scríbhinn is eol dó nó di a bheith bréagach nó míthreorach i bponc ábhartha, beidh sé nó sí ciontach i gcion.

CUID II

Pleananna agus Treoirlínte

Caibidil I

Pleananna Forbartha

9. —(1)  Déanfaidh gach údarás pleanála plean forbartha gach 6 bliana.

(2)  Faoi réir fho-alt (3), bainfidh plean forbartha le limistéar feidhme iomlán an údaráis.

(3)  (a)  Féadfaidh údarás pleanála ar bardas contaebhuirge, bardas buirge nó comhairle cheantair uirbigh é, le comhaontú údaráis pleanála amháin nó níos mó ar comhairlí contae tadhlacha iad, nó ní foláir dó ar ordachán ón Aire, plean forbartha aonair a dhéanamh don limistéar agus do mhaighean na contaebhuirge, na buirge nó an cheantair uirbigh, de réir mar a bheidh.

(b)  I gcás ina mbeartaítear plean forbartha a dhéanamh faoi mhír (a), déanfaidh na húdaráis phleanála lena mbaineann cibé socruithe a mheasfaidh siad is cuí chun an plean a ullmhú lena n-áirítear ceanglais na Caibidle seo a chomhlíonadh mar chomhfheidhm de chuid na n-údarás lena mbaineann (agus forléireofar an Chaibidil seo dá réir sin) ach amháin, i gcás ina ndéanfar cinntí a fhorchoimeád do chomhaltaí na n-údarás pleanála lena mbaineann, nach foláir do chomhaltaí gach údaráis ar leith lena mbaineann na cinntí a dhéanamh faoi réir aon chomhaontaithe a dhéanfaidh na húdaráis sin chun difríochtaí idir aon chinntí forchoimeádta den sórt sin a réiteach.

(4)  Le linn plean forbartha a dhéanamh de réir na Caibidle seo, beidh aird ag údarás pleanála ar phleananna forbartha údarás pleanála tadhlach agus déanfaidh sé na cuspóirí sa phlean forbartha a chomhordú leis na cuspóirí i bpleananna na n-údarás sin ach amháin i gcás ina measfaidh an t-údarás pleanála nach bhfuil sé cuí nó indéanta déanamh amhlaidh.

(5)  Le linn plean forbartha a dhéanamh de réir na Caibidle seo, cuirfidh údarás pleanála i gcuntas aon éifeachtaí suntasacha is dócha a bheadh ag an bplean, dá gcuirfí i ngníomh é, ar limistéar aon údaráis pleanála tadhlaigh, ag féachaint go háirithe d'aon tuairimí nó aighneachtaí arna dtabhairt nó arna ndéanamh ag an údarás tadhlach.

(6)  Beidh plean forbartha, a mhéid is indéanta, ar comhréir le cibé pleananna, beartais nó straitéisí náisiúnta a chinnfidh an tAire baint a bheith acu le pleanáil chuí agus le forbairt inchothaithe.

(7)  (a)  Féadfaidh an tAire a cheangal ar 2 údarás pleanála nó níos mó na pleananna forbartha dá limistéir a chomhordú i gcoitinne nó i leith nithe sonraithe agus ar mhodh a shonróidh an tAire.

(b)  Is é nó is í an tAire a chinnfidh aon díospóid idir na húdaráis phleanála a bheidh i gceist ar díospóid í a éireoidh as an gceanglas faoi mhír (a).

10. —(1)  I bplean forbartha, leagfar amach straitéis fhoriomlán do phleanáil chuí agus d'fhorbairt inchothaithe limistéar an phlean forbartha agus is é a bheidh ann ráiteas i scríbhinn agus plean nó pleananna lena léireofar na cuspóirí forbartha don limistéar a bheidh i gceist.

(2)  Gan dochar do ghinearáltacht fho-alt (1), folóidh plean forbartha cuspóirí maidir leis na nithe seo a leanas—

(a)  criosú talún d'fhonn limistéir áirithe a úsáid d'aon toisc nó go príomha chun críoch áirithe (cibé acu críocha cónaithe, tráchtála, tionscail, talmhaíochta, áineasa, mar spás oscailte nó ar shlí eile, nó meascán de na húsáidí sin), más rud é gur gá, agus a mhéid is gá, i dtuairim an údaráis pleanála, na húsáidí a lua ar mhaithe le pleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir;

(b)  bonneagar a sholáthar nó soláthar bonneagair a éascú, lena n-áirítear saoráidí iompair, fuinnimh agus cumarsáide, soláthairtí uisce, saoráidí aisghabhála agus diúscartha dramhaíola (ach aird a bheith tugtha ar an bplean bainistíochta dramhaíola don limistéar arna dhéanamh de réir an Achta um Bainistiú Dramhaíola, 1996), seirbhísí dramhuisce, agus saoráidí coimhdeacha;

(c)  caomhnú agus cosaint an chomhshaoil lena n-áirítear, go háirithe, an oidhreacht seandálaíochta agus nádúrtha agus caomhnú agus cosaint láithreán Eorpach agus aon láithreán eile a fhorordófar chun críocha na míre seo;

(d)  comhtháthú phleanáil agus fhorbairt inchothaithe an limistéir le riachtanais shóisialta, pobail agus cultúrtha an limistéir agus a dhaonra;

(e)  slánchoimeád shainghné an tírdhreacha más rud é gur gá agus a mhéid is gá é, i dtuairim an údaráis pleanála, ar mhaithe le pleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir, lena n-áirítear slánchoimeád radharc agus amharc agus taitneamhachtaí áiteanna agus gnéithe áilleachta nádúrtha nó spéisiúlachta ó thaobh an nádúir de;

(f)  cosaint déanmhas, nó codanna de dhéanmhais, is díol spéise ar leith ó thaobh ailtireachta, staire, seandálaíochta, ealaíne, cultúir, eolaíochta, nó cúrsaí sóisialta nó cúrsaí teicniúla;

(g)  slánchoimeád shainghné limistéar caomhantais ailtireachta;

(h)  forbairt agus athnuachan limistéar a bhfuil athghiniúint de dhíth orthu;

(i)  cóiríocht a sholáthar don lucht siúil, agus úsáid limistéar áirithe chun na críche sin;

(j)  slánchoimeád, feabhsú agus leathnú taitneamhachtaí agus taitneamhachtaí áineasa;

(k)  rialú na nithe seo a leanas, ag féachaint d'fhorálacha na Treorach um Mórthionóiscí agus d'aon rialacháin, faoi aon achtachán, lena dtugtar éifeacht don Treoir sin, eadhon—

(i)  bunachais nua a shuíomh,

(ii)  bunachais atá ann cheana féin a mhodhnú, agus

(ii)  forbairt i gcomharsanacht bunachas den sórt sin,

d'fhonn priacal mórthionóisce a laghdú nó d'fhonn iarmhairtí mórthionóisce a theorannú;

(l)  seirbhísí don phobal a sholáthar nó soláthar seirbhísí den sórt sin a éascú, lena n-áirítear, go háirithe, scoileanna, creiseanna agus saoráidí oideachais agus cúraim leanaí eile, agus

(m)  oidhreacht teanga agus chultúrtha na Gaeltachta a chosaint, lena n-áirítear an Ghaeilge a chur chun cinn mar theanga an phobail, i gcás ina mbeidh limistéar Gaeltachta i limistéar an phlean forbartha.

(3)  Gan dochar d'fho-alt (2), féadfar cuspóirí chun aon cheann de na críocha dá dtagraítear sa Chéad Sceideal a lua i bplean forbartha.

(4)  Féadfaidh an tAire cuspóirí breise a fhorordú chun críocha fho-alt (2) nó chun críocha an Chéad Sceidil.

(5)  (a)  Beidh faisnéis i bplean forbartha maidir leis na héifeachtaí suntasacha is dócha a bheadh ag an bplean, dá gcuirfí i ngníomh é, ar an gcomhshaol.

(b)  Féadfaidh an tAire, le rialacháin, forálacha breise a dhéanamh i ndáil leis an modh ina bhféadfar mír (a) a chomhlíonadh.

(6)  Más rud é go mbeartaíonn údarás pleanála aon chuspóir forbartha a chur san áireamh i bplean forbartha ar cuspóir é a mbeadh an fhreagracht as é a chur in éifeacht ar údarás áitiúil eile, ní chuirfidh an t-údarás pleanála an cuspóir sin san áireamh sa phlean ach amháin tar éis dul i gcomhairle leis an údarás áitiúil eile.

(7)  Féadfar a lua i bplean forbartha go mbeidh forbairt shonraithe i limistéar áirithe faoi réir plean limistéir áitiúil a dhéanamh.

(8)  Maidir le haon talamh a ndéantar criosú air i bplean forbartha áirithe (lena áirítear plean forbartha a bheidh athraithe), ní bheidh aon toimhde sa dlí, go leanfaidh sé de bheith arna chriosú amhlaidh in aon phlean forbartha ina dhiaidh sin.

11. —(1)  Tráth nach déanaí ná 4 bliana tar éis plean forbartha a dhéanamh, tabharfaidh údarás pleanála fógra á rá go bhfuil ar intinn aige a phlean forbartha láithreach a athbhreithniú agus plean forbartha nua a ullmhú dá limistéar.

(2)  Tabharfar fógra faoi fho-alt (1) don Aire, d'aon údaráis fhorordaithe, d'aon údaráis phleanála thadhlacha, don Bhord, d'aon údarás réigiúnach iomchuí agus d'aon choimisinéirí baile agus do bhoird fhorbartha cathrach agus contae laistigh de limistéar feidhme an údaráis agus foilseofar é i nuachtán amháin nó níos mó a scaiptear sa limistéar lena mbaineann an plean forbartha agus—

(a)  dearbhófar ann go bhfuil ar intinn ag an údarás pleanála an plean forbartha láithreach a athbhreithniú agus plean forbartha nua a ullmhú,

(b)  luafar ann go bhféadfar aighneachtaí nó tuairimí maidir leis an athbhreithniú ar an bplean láithreach agus le hullmhú an phlean forbartha nua a dhéanamh i scríbhinn chuig an údarás pleanála nó a thabhairt dó laistigh de thréimhse shonraithe (is tréimhse nach lú ná 8 seachtain),

(c)  luafar ann an tráth ar lena linn a fhéadfar, agus an áit nó na háiteanna ina bhféadfar, aon pháipéir chúlra nó dréachttograí (más ann) maidir leis an athbhreithniú ar an bplean láithreach agus maidir le hullmhú an phlean forbartha nua a iniúchadh.

(3)  (a)  A luaithe is féidir tar éis fógra a thabhairt faoin alt seo á rá go bhfuil ar intinn aige plean forbartha a athbhreithniú agus plean forbartha nua a ullmhú, glacfaidh údarás pleanála cibé bearta breise a mheasfaidh sé is gá chun dul i gcomhairle leis an bpobal i gcoitinne agus le comhlachtaí leasmhara eile.

(b)  Gan dochar do ghinearáltacht mhír (a), tionólfaidh údarás pleanála cruinnithe poiblí agus lorgóidh sé aighneachtaí i scríbhinn maidir le gach gné nó le haon ghné den phlean forbartha beartaithe agus féadfaidh sé a iarraidh go ndéanfar aighneachtaí ó bhéal chuig an údarás pleanála maidir leis an bplean.

(c)  I dteannta mhíreanna (a) agus (b), glacfaidh údarás pleanála cibé bearta a mheasfaidh sé is gá chun dul i gcomhairle le soláthraithe fuinnimh, teileachumarsáide, iompair agus aon bhonneagair iomchuí eile agus le soláthraithe oideachais, sláinte, póilíneachta agus seirbhísí eile d'fhonn aon phleananna fadtéarma a fháil amach i dtaca le soláthar bonneagair agus seirbhísí i limistéar an údaráis pleanála agus tabharfaidh na soláthraithe an fhaisnéis is gá don údarás pleanála.

(4)  (a)  Tráth nach déanaí ná 16 sheachtain tar éis fógra a thabhairt faoi fho-alt (1), ullmhóidh bainisteoir údaráis pleanála tuarascáil maidir le haon aighneachtaí nó tuairimí a bheidh faighte faoi fho-alt (2) nó (3) agus maidir leis na nithe a éireoidh as aon chomhchomhairliúcháin faoi fho-alt (3).

(b)  I dtuarascáil faoi mhír (a)—

(i)  liostófar na daoine nó na comhlachtaí a rinne aighneachtaí nó a thug tuairimí faoin alt seo mar aon le haon daoine nó comhlachtaí a ndeachaigh an t-údarás i gcomhairle leo,

(ii)  tabharfar achoimre ar na saincheisteanna a dúisíodh sna haighneachtaí agus le linn na gcomhchomhairliúchán, más cuí,

(iii)  tabharfar tuairim an bhainisteora maidir leis na saincheisteanna a dúisíodh, agus aird á tabhairt ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir, ar oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa limistéar agus ar aon bheartais nó cuspóirí iomchuí, de thuras na huaire, de chuid an Rialtais nó de chuid Aire den Rialtais, agus

(iv)  leagfar amach moltaí an bhainisteora maidir leis na beartais a bheidh le háireamh sa dréachtphlean forbartha.

(c)  Cuirfear tuarascáil faoi mhír (a) faoi bhráid chomhaltaí an údaráis pleanála, nó faoi bhráid coiste den údarás pleanála, de réir mar a chinnfidh comhaltaí an údaráis, lena breithniú acu.

(d)  Tar éis tuarascáil faoi mhír (c) a bhreithniú, féadfaidh comhaltaí an údaráis pleanála nó an choiste, de réir mar a bheidh, ordacháin a eisiúint don bhainisteoir maidir le hullmhú an dréachtphlean forbartha, agus ní mór aird a thabhairt in aon ordacháin den sórt sin ar oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa limistéar agus ar aon bheartais nó cuspóirí iomchuí, de thuras na huaire, de chuid an Rialtais nó de chuid Aire den Rialtas, agus comhlíonfaidh an bainisteoir aon ordacháin den sórt sin.

(e)  Eiseofar ordacháin faoi mhír (d) tráth nach déanaí ná 10 seachtain tar éis tuarascáil a chur isteach de réir mhír (c).

(f)  Le linn ordacháin a eisiúint faoi mhír (d), ní dhéanfaidh na comhaltaí breithniú ach ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir lena mbaineann an plean forbartha.

(5)  (a)  Déanfaidh an bainisteoir, tráth nach déanaí ná 12 sheachtain tar éis aon ordacháin a fháil faoi fho-alt (4)(d), dréachtphlean forbartha a ullmhú agus a chur faoi bhráid chomhaltaí an údaráis pleanála lena bhreithniú acu.

(b)  Déanfaidh comhaltaí údaráis pleanála, a luaithe is féidir, an dréachtphlean forbartha a bheidh curtha faoina mbráid ag an mbainisteoir de réir mhír (a) a bhreithniú.

(c)  I gcás ina mbeidh breithniú déanta ar an dréachtphlean forbartha de réir mhír (b), measfar gurb é an dréachtphlean forbartha é, mura rud é, laistigh de 8 seachtain ón dréachtphlean forbartha a chur isteach faoi mhír (a), go ndéanfaidh an t-údarás pleanála, le rún, an dréachtphlean forbartha sin a leasú.

12. —(1)  Más rud é go ndearnadh dréachtphlean forbartha a ullmhú de réir alt 11, déanfaidh an t-údarás pleanála laistigh de 2 sheachtain ón tréimhse dá dtagraítear in alt 11(5)(c)—

(a)  fógra faoin dréachtphlean forbartha agus cóip de a chur chuig an Aire, chuig an mBord, chuig na húdaráis fhorordaithe, chuig aon choimisinéirí baile sa limistéar agus chuig aon bhoird fhorbartha cathrach nó contae sa limistéar, chuig aon choimisinéirí baile agus aon bhoird forbartha cathrach agus contae laistigh den limistéar, agus

(b)  fógra maidir le hullmhú an dréachta a fhoilsiú i nuachtán amháin nó níos mó a scaiptear ina limistéar.

(2)  Luafar i bhfógra faoi fho-alt (1)—

(a)  go bhféadfar cóip den dréacht a iniúchadh in áit nó in áiteanna a luafar agus ag tráthanna a luafar le linn tréimhse a luafar, is tréimhse nach lú ná 10 seachtain (agus coimeádfar an chóip ar fáil lena hiniúchadh dá réir sin), agus

(b)  go ndéanfar aighneachtaí nó tuairimí i scríbhinn maidir leis an dréacht, arna ndéanamh chuig an údarás pleanála nó arna dtabhairt dó laistigh den tréimhse a luafar, a chur san áireamh sula ndéanfar an plean.

(3)  (a)  Más rud é go n-áireofar sa dréacht aon fhoráil a bhaineann le haon ábhar a chur leis an taifead ar dhéanmhais chosanta nó a scriosadh as, déanfaidh an t-údarás pleanála fógra maidir leis an ábhar a bheartaítear a chur leis nó a scriosadh as, lena n-áirítear na sonraí, a sheirbheáil ar gach duine is úinéir nó áititheoir an déanmhais chosanta bheartaithe nó an déanmhais chosanta, de réir mar a bheidh.

(b)  Luafar i bhfógra faoi mhír (a)—

(i)  go bhféadfar cóip den ábhar a bheartaítear a chur leis an taifead nó a scriosadh as a iniúchadh in áit nó in áiteanna a luafar agus ag tráthanna a luafar le linn tréimhse a luafar, is tréimhse nach lú ná 10 seachtain (agus coimeádfar an chóip lena hiniúchadh dá réir sin),

(ii)  go ndéanfar aighneachtaí nó tuairimí i scríbhinn maidir leis an ábhar a bheartaítear a chur leis an taifead nó a scriosadh as, arna ndéanamh chuig an údarás pleanála nó arna dtabhairt dó laistigh den tréimhse a luafar, a chur san áireamh sula ndéanfar aon ábhar a chur leis an taifead nó a scriosadh as,

(iii)  maidir leis an ábhar a bheartaítear a chur leis an taifead nó a scriosadh as, cibé acu a mhol nó nár mhol an tAire Ealaíon, Oidhreachta, Gaeltachta agus Oileán an méid sin a dhéanamh, agus

(iv)  más rud é, maidir leis an ábhar a bheartaítear a chur leis an taifead nó a scriosadh as, gur mhol an tAire Ealaíon, Oidhreachta, Gaeltachta agus Oileán an méid sin a dhéanamh, go ndéanfaidh an t-údarás pleanála cóip d'aon aighneacht a dhéanfar nó tuairim a thabharfar faoi fhomhír (ii) a chur ar aghaidh chuig an Aire sin chun a thuairimí nó a tuairimí a fháil (agus cuirfear aon tuairimí den sórt sin san áireamh dá réir sin).

(4)  (a)  Tráth nach déanaí ná 22 sheachtain tar éis fógra a thabhairt faoi fho-alt (1), agus más cuí, faoi fho-alt (3), ullmhóidh bainisteoir údaráis pleanála tuarascáil maidir le haon aighneachtaí nó tuairimí a bheidh faighte faoi fho-alt (2) nó (3) agus cuirfidh sé nó sí an tuarascáil faoi bhráid chomhaltaí an údaráis lena bhreithniú acu.

(b)  I dtuarascáil faoi mhír (a)—

(i)  liostófar na daoine nó na comhlachtaí a rinne aighneachtaí nó a thug tuairimí faoin alt seo,

(ii)  tabharfar achoimre ar na saincheisteanna a bheidh dúisithe ag na daoine nó na comhlachtaí sna haighneachtaí nó sna tuairimí, agus

(iii)  tabharfar freagra an bhainisteora ar na saincheisteanna a dúisíodh, agus aird á tabhairt ar aon ordacháin de chuid chomhaltaí an údaráis nó an choiste faoi alt 11(4), ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir, ar oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa limistéar agus ar aon bheartais nó cuspóirí iomchuí de chuid an Rialtais nó de chuid aon Aire den Rialtas, agus más cuí, ar aon tuairimí a bheidh tugtha ag an Aire Ealaíon, Oidhreachta, Gaeltachta agus Oileán faoi fho-alt (3)(b)(iv).

(5)  (a)  Déanfaidh comhaltaí údaráis pleanála an dréachtphlean agus tuarascáil an bhainisteora faoi fho-alt (4) a bhreithniú.

(b)  Críochnófar an breithniú ar dhréachtphlean agus ar thuarascáil an bhainisteora faoi mhír (a) laistigh de 12 sheachtain ó thuarascáil an bhainisteora a chur faoi bhráid chomhaltaí an údaráis.

(6)  Más rud é, tar éis an dréachtphlean forbartha agus tuarascáil an bhainisteora a bhreithniú, gur dealraitheach do chomhaltaí an údaráis gur cóir glacadh leis an dréachtphlean nó é a leasú, faoi réir fho-alt (7), féadfaidh siad, le rún, glacadh leis an dréacht nó é a leasú agus an dréachtphlean a dhéanamh dá réir sin.

(7)  (a)  I gcás ina mbeadh an leasú beartaithe, dá ndéanfaí é, ina athrú ábhartha ar an dréacht lena mbaineann, déanfaidh an t-údarás pleanála, tráth nach déanaí ná 3 sheachtain tar éis rún a rith faoi fho-alt (6), fógra faoin leasú beartaithe a fhoilsiú i nuachtán amháin ar a laghad a scaiptear sa limistéar.

(b)  Luafar i bhfógra faoi mhír (a)—

(i)  go bhféadfar cóip den leasú beartaithe ar an dréachtphlean forbartha a iniúchadh in áit a luafar agus ag tráthanna a luafar le linn tréimhse a luafar, is tréimhse nach lú ná 4 sheachtain (agus coimeádfar an chóip ar fáil lena hiniúchadh dá réir sin), agus

(ii)  go ndéanfar aighneachtaí nó tuairimí i scríbhinn maidir leis an leasú beartaithe ar an dréacht, arna ndéanamh chuig an údarás pleanála laistigh den tréimhse a luafar, a chur san áireamh sula ndéanfar aon leasú.

(8)  (a)  Tráth nach déanaí ná 8 seachtain tar éis fógra a thabhairt faoi fho-alt (7), ullmhóidh bainisteoir údaráis pleanála tuarascáil maidir le haon aighneachtaí nó tuairimí a bheidh faighte faoin bhfo-alt sin agus cuirfidh sé an tuarascáil faoi bhráid chomhaltaí an údaráis lena breithniú acu.

(b)  I dtuarascáil faoi mhír (a)—

(i)  liostófar na daoine nó na comhlachtaí a rinne aighneachtaí nó a thug tuairimí faoin alt seo,

(ii)  tabharfar achoimre ar na saincheisteanna a bheidh dúisithe ag na daoine nó ag na comhlachtaí sna haighneachtaí,

(iii)  tabharfar freagra an bhainisteora ar na saincheisteanna a dúisíodh, agus aird á tabhairt ar aon ordacháin de chuid chomhaltaí an údaráis nó an choiste faoi alt 11(4), ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir, ar oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa limistéar agus ar aon bheartais nó cuspóirí iomchuí, de thuras na huaire, de chuid an Rialtais nó de chuid aon Aire den Rialtas.

(9)  (a)  Déanfaidh comhaltaí údaráis pleanála an leasú agus tuarascáil an bhainisteora faoi fho-alt (8) a bhreithniú.

(b)  Críochnófar an breithniú ar an leasú agus ar thuarascáil an bhainisteora faoi mhír (a) tráth nach déanaí ná 6 sheachtain tar éis tuarascáil an bhainisteora a chur faoi bhráid chomhaltaí an údaráis.

(10) (a)  Déanfaidh comhaltaí an údaráis, le rún, tar éis an leasú agus tuarascáil an bhainisteora a bhreithniú, an plean a dhéanamh fairis an leasú beartaithe nó dá éagmais, ach amháin i gcás ina gcinnfidh siad glacadh leis an leasú, go bhféadfaidh siad déanamh amhlaidh faoi réir aon mhodhnuithe ar an leasú a mheasfaidh siad is cuí.

(b)  Ní bheidh feidhm ag ceanglais fho-ailt (7) go (9) i ndáil le modhnuithe arna ndéanamh de réir mhír (a).

(11)  Le linn an dréachtphlean forbartha a dhéanamh faoi fho-ailt (6) nó (10), ní dhéanfaidh na comhaltaí breithniú ach ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir lena mbaineann an plean forbartha, ar oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa limistéar agus ar aon bheartais nó cuspóirí iomchuí, de thuras na huaire, de chuid an Rialtais nó de chuid aon Aire den Rialtas.

(12)  (a)  I gcás ina ndéanfaidh údarás pleanála plean forbartha, foilseoidh sé fógra i dtaobh an phlean a dhéanamh i nuachtán amháin ar a laghad a scaiptear ina limistéar.

(b)  Luafar i bhfógra faoin bhfo-alt seo go bhfuil cóip den phlean ar fáil lena hiniúchadh in áit nó in áiteanna a luafar (agus coimeádfar an chóip ar fáil lena hiniúchadh dá réir sin).

(c)  I dteannta cheanglais mhíreanna (a) agus (b), cuirfidh údarás pleanála cóip den phlean forbartha chuig an Aire, chuig na húdaráis fhorordaithe, chuig aon údaráis phleanála thadhlacha, chuig an mBord, chuig aon choimisinéirí baile agus chuig boird fhorbartha cathrach agus contae laistigh dá limistéar.

(13)  A luaithe is féidir tar éis ábhar a chur leis an taifead ar dhéanmhais chosanta nó a scriosadh as faoin alt seo, déanfaidh údarás pleanála fógra maidir leis an ábhar a cuireadh leis nó a scriosadh as, lena n-áirítear na sonraí, a sheirbheáil ar úinéir agus ar áititheoir an déanmhais lena mbaineann.

(14)  I gcás ina mainneoidh údarás pleanála plean forbartha a dhéanamh laistigh de 2 bhliain ó fhógra a thabhairt faoi alt 11(1), d'ainneoin aon fhorála eile den Chuid seo, déanfaidh an bainisteoir an plean faoi réir an choinníll go ndéanfar an oiread sin den phlean a bheidh comhaontaithe ag comhaltaí an údaráis pleanála a áireamh mar chuid den phlean mar a bheidh déanta ag an mbainisteoir.

(15)  Le linn an dréachtphlean forbartha, nó leasuithe air, a bhreithniú, féadfaidh údarás pleanála a iarraidh ar cibé daoine a mheasfaidh sé is cuí aighneachtaí ó bhéal a dhéanamh maidir leis an bplean sin nó leis an leasú sin.

(16)  Ní cheisteoidh duine bailíocht an phlean forbartha de bhíthin amháin nach ndearnadh na nósanna imeachta mar atá leagtha amach faoi fho-ailt (3) go (5) d'alt 11 agus faoi fho-ailt (1), (4), (5), (6), (8) agus (9) den alt seo a chríochnú laistigh den tréimhse ama a cheanglaítear faoin bhfo-alt iomchuí.

(17)  Beidh éifeacht le plean forbartha arna dhéanamh faoin alt seo 4 sheachtain ón lá a dhéanfar é.

13. —(1)  Féadfaidh údarás pleanála tráth ar bith, ar chúiseanna a luafar, a chinneadh athrú a dhéanamh ar phlean forbartha a bheidh i bhfeidhm de thuras na huaire.

(2)  Más rud é go mbeartaíonn údarás pleanála athrú a dhéanamh i bplean forbartha—

(a)  cuirfidh sé fógra maidir leis an athrú beartaithe ar an bplean forbartha, agus cóipeanna de, chuig an Aire, chuig an mBord agus, más cuí, chuig aon údarás pleanála tadhlach, chuig na húdaráis fhorordaithe, chuig aon choimisinéirí baile agus chuig boird fhorbartha cathrach agus contae laistigh de limistéar an phlean forbartha,

(b)  déanfaidh sé fógra maidir leis an athrú beartaithe ar an bplean forbartha a fhoilsiú i nuachtán amháin nó níos mó a scaiptear sa limistéar sin.

(3)  Luafar i bhfógra faoi fho-alt (2)—

(a)  an chúis nó na cúiseanna atá leis an athrú beartaithe,

(b)  go bhféadfar cóip den athrú beartaithe a iniúchadh in áit nó in áiteanna a luafar agus ag tráthanna a luafar le linn tréimhse a luafar, is tréimhse nach lú ná 4 sheachtain (agus coimeádfar an chóip den dréacht-athrú ar fáil lena hiniúchadh dá réir sin), agus

(c)  go ndéanfar aighneachtaí nó tuairimí i scríbhinn maidir leis an athrú beartaithe, arna ndéanamh chuig an údarás pleanála nó arna dtabhairt dó laistigh den tréimhse sin a dúradh, a chur san áireamh sula ndéanfar an t-athrú.

(4)  (a)  Tráth nach déanaí ná 8 seachtain tar éis fógra a thabhairt faoi fho-alt (2)(b), ullmhóidh bainisteoir údaráis pleanála tuarascáil maidir le haon aighneachtaí nó tuairimí a bheidh faighte faoin bhfo-alt sin agus cuirfidh sé an tuarascáil faoi bhráid chomhaltaí an údaráis lena breithniú acu.

(b)  I dtuarascáil faoi mhír (a)—

(i)  liostófar na daoine nó na comhlachtaí a rinne aighneachtaí nó a thug tuairimí faoin alt seo,

(ii)  tabharfar achoimre ar na saincheisteanna a bheidh dúisithe ag na daoine nó ag na comhlachtaí sna haighneachtaí,

(iii)  tabharfar freagra an bhainisteora ar na saincheisteanna a dúisíodh, agus aird á tabhairt ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir, ar oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa limistéar agus ar aon bheartais nó cuspóirí iomchuí, de thuras na huaire, de chuid an Rialtais nó de chuid aon Aire den Rialtas.

(5)  (a)  Déanfaidh comhaltaí údaráis pleanála an t-athrú beartaithe agus tuarascáil an bhainisteora faoi fho-alt (4) a bhreithniú.

(b)  Críochnófar an breithniú ar an athrú agus ar thuarascáil an bhainisteora faoi mhír (a) tráth nach déanaí ná 6 sheachtain tar éis tuarascáil an bhainisteora a chur faoi bhráid chomhaltaí an údaráis.

(6)  (a)  Féadfaidh comhaltaí údaráis pleanála le rún, de réir mar is cuí leo, tar éis an t-athrú beartaithe agus tuarascáil an bhainisteora a bhreithniú, an t-athrú a dhéanamh, fara modhnuithe nó dá n-éagmais, nó féadfaidh siad diúltú é a dhéanamh.

(b)  Ní bheidh feidhm ag ceanglais fho-ailt (2) go (5) i ndáil le modhnuithe arna ndéanamh de réir mhír (a).

(7)  Le linn athrú a dhéanamh faoin alt seo, ní dhéanfaidh comhaltaí an údaráis breithniú ach ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir lena mbaineann an plean forbartha, ar oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa limistéar agus ar aon bheartais nó cuspóirí iomchuí, de thuras na huaire, de chuid an Rialtais nó de chuid aon Aire den Rialtas.

(8)  (a)  I gcás ina ndéanfaidh údarás pleanála athrú i bplean forbartha, foilseoidh sé fógra i dtaobh an t-athrú a dhéanamh i nuachtán amháin ar a laghad a scaiptear ina limistéar.

(b)  Luafar i bhfógra faoin bhfo-alt seo go bhfuil cóip den phlean forbartha, mar a athraíodh é, ar fáil lena hiniúchadh in áit nó in áiteanna a luafar (agus coimeádfar an chóip ar fáil lena hiniúchadh dá réir sin).

(c)  I dteannta cheanglais mhíreanna (a) agus (b), cuirfidh údarás pleanála cóip den athrú chuig an Aire, chuig an mBord agus, más cuí, chuig na húdaráis fhorordaithe, chuig aon údaráis phleanála thadhlacha, chuig aon choimisinéirí baile agus chuig boird fhorbartha cathrach agus contae laistigh dá limistéar.

(9)  Le linn athrú ar phlean forbartha a bhreithniú de réir an ailt seo, féadfaidh údarás pleanála a iarraidh ar cibé daoine a mheasfaidh sé is cuí aighneachtaí ó bhéal a dhéanamh maidir leis an athrú.

(10)  Ní cheisteoidh duine bailíocht athraithe i bplean forbartha de bhíthin amháin nach ndearnadh na nósanna imeachta mar atá leagtha amach san alt seo a chríochnú laistigh den tréimhse ama a cheanglaítear.

(11)  Beidh éifeacht le hathrú arna dhéanamh ar phlean forbartha ón lá a dhéanfar an t-athrú.

14. —(1)  Más rud é go mbeartaíonn údarás pleanála foráil a áireamh, den chéad uair, i bplean forbartha, ar foráil í a bhaineann le ceart slí poiblí sonrach a chaomhnú, déanfaidh sé fógra (lena n-áireofar sonraí na forála agus léarscáil ina léireofar an ceart slí) á rá go bhfuil ar intinn aige déanamh amhlaidh a sheirbheáil ar aon úinéir agus áititheoir ar an talamh a bhfuil an ceart slí thairis.

(2)  Luafar i bhfógra faoi fho-alt (1)—

(a)  go mbeartaíonn an t-údarás pleanála foráil a áireamh sa phlean forbartha, ar foráil í a bhaineann leis an gceart slí poiblí a chaomhnú,

(b)  go bhféadfar aighneachtaí nó tuairimí i scríbhinn maidir leis an togra a dhéanamh chuig an údarás pleanála nó a thabhairt dó laistigh de thréimhse a luafar is tréimhse nach lú ná 6 sheachtain agus go ndéanfaidh an t-údarás pleanála na haighneachtaí nó na tuairimí a chur san áireamh, agus

(c)  más rud é, tar éis aon aighneachtaí nó tuairimí a bheidh faighte faoi mhír (b) a bhreithniú, go measfaidh an t-údarás pleanála gur cóir an fhoráil a ghlacadh, nó í a ghlacadh faoi réir modhnuithe, go mbeidh cead achomhairc chun na Cúirte Cuarda ann i ndáil leis an bhforáil sin.

(3)  Féadfaidh comhaltaí údaráis pleanála le rún, de réir mar is cuí leo, tar éis an togra agus aon aighneachtaí nó tuairimí a rinneadh nó a tugadh ina leith a bhreithniú, a mholadh go n-áireofar an fhoráil sa phlean forbartha, fara modhnuithe nó dá n-éagmais, nó féadfaidh siad a mholadh nach n-áireofar í, agus cuirfear an moladh in iúl dá réir sin d'aon duine ar a mbeidh fógra seirbheáilte faoi fho-alt (1) agus déanfar cóip den fhógra sin a fhoilsiú i nuachtán amháin ar a laghad a scaiptear sa limistéar.

(4)  Aon duine a mbeidh moladh an údaráis pleanála curtha in iúl dó nó di faoi fho-alt (3), féadfaidh sé nó sí, roimh dheireadh an 21 lá díreach tar éis an moladh a chur in iúl dó nó di, achomharc a dhéanamh chun na Cúirte Cuarda i gcoinne an fhoráil bheartaithe a áireamh sa phlean forbartha agus déanfaidh an Chúirt, más deimhin léi nach bhfuil aon cheart slí poiblí ann, a dhearbhú amhlaidh agus ní áireofar an fhoráil dá réir sin.

(5)  (a)  Ní dhéanfaidh tionscnamh achomhairc faoi fho-alt (4) dochar do phlean forbartha a dhéanamh faoi alt 12 ach amháin maidir leis an bhforáil bheartaithe a bheidh os comhair na Cúirte a áireamh.

(b)  Más rud é go mbeidh plean forbartha déanta faoi alt 12 agus go gcinnfidh an Chúirt, tar éis achomharc a bhreithniú faoi fho-alt (4), go bhfuil ceart slí poiblí ann, measfar gur cuid den phlean forbartha an fhoráil bheartaithe faoin alt seo.

(6)  Más rud é go mbeidh aon fhoráil a bhaineann le ceart slí poiblí a chaomhnú in aon phlean forbartha láithreach, féadfar an fhoráil a áireamh in aon phlean forbartha ina dhiaidh sin gan é a bheith riachtanach an t-alt seo a chomhlíonadh.

(7)  (a)  Ní dhéanfaidh aon ní san alt seo difear do cheart slí poiblí nach bhfuil ar áireamh sa phlean forbartha ach atá ann nó atá bailí.

(b)  Maidir le ceart slí poiblí a áireamh i bplean forbartha, beidh sé ina fhianaise ar cheart den sórt sin a bheith ann mura suífear a mhalairt.

15. —(1)  Beidh de dhualgas ar údarás pleanála cibé bearta a ghlacadh a thagann faoi réim a chumhachtaí agus is gá chun cuspóirí an phlean forbartha a áirithiú.

(2)  Déanfaidh bainisteoir údaráis pleanála, 2 bhliain ar a mhéad tar éis plean forbartha a dhéanamh, tuarascáil a thabhairt do chomhaltaí an údaráis maidir leis an dul chun cinn a bheidh bainte amach ó thaobh na cuspóirí dá dtagraítear i bhfo-alt (1) a áirithiú.

16. —(1)  Déanfaidh údarás pleanála cóipeanna de phlean forbartha agus d'athruithe ar phlean forbartha agus sleachta as an gcéanna a chur ar fáil lena n-iniúchadh agus lena gceannach ag daoine den phobal.

(2)  Déanfaidh údarás pleanála cóipeanna de thuarascáil ó bhainisteoir údaráis pleanála arna hullmhú faoi ailt 11(4), 12(4) agus (8) agus 13(4) agus sleachta as an gcéanna a chur ar fáil lena n-iniúchadh agus lena gceannach ag daoine den phobal.

(3)  Déanfar cóipeanna den phlean forbartha agus d'athruithe ar phlean forbartha agus de thuarascálacha ón mbainisteoir dá dtagraítear i bhfo-alt (2) agus sleachta as an gcéanna a chur ar fáil lena gceannach ar tháille shonraithe a íoc, is táille nach mó ná an costas réasúnach a ghabhann le cóip a dhéanamh.

17. —(1)  Aon doiciméad a airbheartóidh gur cóip é de chuid de phlean forbartha nó de phlean forbartha iomlán agus a bheidh deimhnithe ag oifigeach d'údarás pleanála mar chóip chruinn, beidh sé ina fianaise ar an bplean nó ar an gcuid, mura suífear a mhalairt, agus ní gá síniú an oifigigh a chruthú ná a chruthú gurbh oifigeach den sórt sin é nó í iarbhír.

(2)  Féadfar fianaise ar phlean forbartha iomlán nó ar chuid de phlean forbartha a thabhairt trí chóip de, a bheidh deimhnithe de réir an fho-ailt seo, a thabhairt ar aird agus ní gá an plean féin a thabhairt ar aird.

Caibidil II

Pleananna Limistéir Áitiúil

18. —(1)  Féadfaidh údarás pleanála tráth ar bith, agus d'aon limistéar áirithe laistigh dá limistéar feidhme, plean limistéir áitiúil a ullmhú i leith an limistéir sin.

(2)  Féadfaidh dhá údarás pleanála nó níos mó comhoibriú lena chéile chun plean limistéir áitiúil a ullmhú i leith aon limistéir a bheidh i gcomhlimistéar feidhme na n-údarás lena mbaineann.

(3)  (a)  Le linn iarratas ar chead faoi alt 34 a bhreithniú, beidh aird ag údarás pleanála, nó ag an mBord ar achomharc, ar fhorálacha aon phlean limistéir áitiúil a bheidh ullmhaithe don limistéar lena mbaineann an t-iarratas, agus féadfaidh an t-údarás nó an Bord aon dréachtphlean áitiúil iomchuí a bheidh ullmhaithe ach nach mbeidh déanta fós de réir alt 20 a bhreithniú.

(b)  Le linn iarratas ar chead a bhreithniú, beidh aird freisin ag údarás pleanála, nó ag an mBord ar achomharc, ar aon phlean limistéir comhtháite (de réir bhrí an Achta um Athnuachan Uirbeach, 1998) don limistéar lena mbaineann an t-iarratas.

(4)  (a)  Cuirfear in iúl i bplean limistéir áitiúil arna ullmhú faoin alt seo an tréimhse dá bhfanfaidh an plean i bhfeidhm.

(b)  Féadfaidh plean limistéir áitiúil fanacht i bhfeidhm de réir mhír (a) d'ainneoin athrú ar phlean forbartha nó d'ainneoin plean forbartha nua a dhéanamh, ar athrú nó plean é a dhéanann difear don limistéar lena mbaineann an plean limistéir áitiúil ach amháin, i gcás ina mbeidh aon fhoráil de phlean limistéir áitiúil ar neamhréir le forálacha an phlean forbartha mar a athraíodh é nó leis an bplean forbartha nua, go scoirfidh an fhoráil den phlean limistéir áitiúil d'éifeacht a bheith léi.

(5)  Féadfaidh údarás pleanála tráth ar bith plean limistéir áitiúil a leasú nó a chúlghairm.

(6)  Féadfaidh údarás pleanála socrú a dhéanamh le haon duine a bheidh cáilithe go cuí nó le haon ghrúpa pobail áitiúil chun plean limistéir áitiúil a ullmhú nó chun aon ghné den ullmhú sin a chur i gcrích.

19. —(1)  (a)  Féadfar plean limistéir áitiúil a ullmhú maidir le haon limistéar, lena n-áirítear limistéar Gaeltachta, nó le bruachbhaile láithreach limistéir uirbigh, a mheasfaidh an t-údarás pleanála a bheith oiriúnach agus, go háirithe, do na limistéir sin a bhfuil athnuachan eacnamaíoch, fhisiceach nó shóisialach de dhíth orthu agus do limistéar is dócha a bheidh faoi réir forbartha mórscála laistigh de shaolré an phlean.

(b)  Déanfar plean limistéir áitiúil maidir le limistéar—

(i)  a ainmnítear mar bhaile sa daonáireamh is déanaí, seachas baile a ainmnítear mar bhruachbhaile nó mar mhaighean sa daonáireamh sin,

(ii)  a bhfuil daonra is mó ná 2,000 aige, agus

(iii)  atá suite laistigh de limistéar feidhme údaráis pleanála ar comhairle contae é.

(c)  Comhlíonfar alt 20(3)(a)—

(i)  i gcás an chéad phlean limistéir áitiúil, tráth nach déanaí ná 2 bhliain tar éis plean forbartha a dhéanamh faoin gCuid seo, agus

(ii)  d'ainneoin alt 18(5), gach 6 bliana ar a laghad tar éis an plean limistéir áitiúil roimhe sin a dhéanamh.

(2)  Beidh plean limistéir áitiúil ar comhréir le cuspóirí an phlean forbartha agus is é a bheidh ann ráiteas i scríbhinn agus plean nó pleananna lena léirítear na cuspóirí le cibé mionchruinneas a chinnfidh an t-údarás pleanála le haghaidh phleanáil chuí agus fhorbairt inchothaithe an limistéir lena mbaineann sé, lena n-áirítear mionsonraí maidir le saoráidí agus taitneamhachtaí pobail agus maidir le caighdeáin chun forbairtí agus déanmhais a dhearadh.

(3)  Féadfaidh an tAire a fhoráil i rialacháin go n-ullmhófar pleananna limistéir áitiúil i leith aicmí áirithe limistéar nó in imthosca áirithe agus comhlíonfaidh údarás pleanála aon rialacháin den sórt sin.

(4)  (a)  Beidh faisnéis i bplean limistéir áitiúil maidir leis na héifeachtaí suntasacha is dócha a bheadh ag an bplean, dá gcuirfí i ngníomh é, ar an gcomhshaol.

(b)  Féadfaidh an tAire, le rialacháin, forálacha breise a dhéanamh i ndáil leis an modh a bhféadfar mír (a) a chomhlíonadh

20. —(1)  Glacfaidh údarás pleanála cibé bearta a mheasfaidh sé is gá chun dul i gcomhairle leis an bpobal sula ndéanfar plean limistéir áitiúil a ullmhú, a leasú nó a chúlghairm, lena n-áirítear comhchomhairliúcháin le haon chónaitheoirí áitiúla, gníomhaireachtaí earnála poiblí, gníomhaireachtaí neamhrialtasacha, grúpaí pobail áitiúla agus leasanna tráchtála agus gnó laistigh den limistéar.

(2)  Rachaidh údarás pleanála i gcomhairle le hÚdarás na Gaeltachta sula ndéanfar plean limistéir áitiúil a dhéanamh, a leasú nó a chúlghairm faoi fho-alt (3) do limistéar a bhfuil limistéar Gaeltachta ar áireamh ann.

(3)  (a)  Déanfaidh an t-údarás pleanála, a luaithe is féidir tar éis aon nithe a éireoidh as comhchomhairliúcháin faoi fho-ailt (1) nó (2) a bhreithniú, ach roimh plean limistéir áitiúil a dhéanamh, a leasú nó a chúlghairm—

(i)  fógra i dtaobh an togra chun plean limistéir áitiúil a dhéanamh, a leasú nó a chúlghairm a chur chuig an mBord agus chuig na húdaráis fhorordaithe (agus, i gcás inarb infheidhme, déanfaidh sé cóip den phlean beartaithe nó den phlean arna leasú a chur faoi iamh),

(ii)  fógra maidir leis an togra a fhoilsiú i nuachtán amháin nó níos mó a scaiptear ina limistéar.

(b)  Luafar i bhfógra faoi mhír (a)—

(i)  go mbeartaíonn an t-údarás pleanála plean limistéir áitiúil a dhéanamh, a leasú nó a chúlghairm,

(ii)  go bhféadfar cóip den togra chun an plean limistéir áitiúil a dhéanamh, a leasú nó a chúlghairm, agus (i gcás inarb iomchuí) an plean limistéir áitiúil beartaithe nó an plean beartaithe arna leasú, a iniúchadh i cibé áit nó áiteanna a shonrófar san fhógra le linn cibé tréimhse a luafar amhlaidh (ar tréimhse í nach lú ná 6 sheachtain),

(iii)  go ndéanfar aighneachtaí nó tuairimí i leith an togra arna ndéanamh chuig an údarás pleanála nó arna dtabhairt dó laistigh den tréimhse sin a chur san áireamh le linn cinneadh a dhéanamh maidir leis an togra.

(c)    (i) Tráth nach déanaí ná 12 sheachtain tar éis fógra a thabhairt faoi mhír (b), ullmhóidh bainisteoir údaráis pleanála tuarascáil maidir le haon aighneachtaí nó tuairimí a bheidh faighte de bhun fógra faoin mír sin agus cuirfidh sé nó sí an tuarascáil faoi bhráid chomhaltaí an údaráis pleanála lena breithniú acu.

(ii)  I dtuarascáil faoi fhomhír (i)—

(I)  liostófar na daoine a rinne aighneachtaí nó a thug tuairimí faoin alt seo,

(II)  tabharfar achoimre ar na saincheisteanna a bheidh dúisithe ag na daoine sna haighneachtaí nó sna tuairimí,

(III)  beidh tuairim an bhainisteora i ndáil leis na saincheisteanna a bheidh dúisithe, mar aon lena chuid moltaí nó a cuid moltaí i ndáil leis an bplean limistéir áitiúil beartaithe, leis an leasú ar phlean limistéir áitiúil nó le cúlghairm plean limistéir áitiúil, de réir mar a bheidh, agus aird a tabhairt ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir, ar oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa limistéar agus ar aon bheartais nó cuspóirí iomchuí, de thuras na huaire, de chuid an Rialtais nó de chuid aon Aire den Rialtas.

(d)    (i) Déanfaidh comhaltaí údaráis pleanála an togra chun plean limistéir áitiúil a dhéanamh, a leasú nó a chúlghairm agus tuarascáil an bhainisteora faoi mhír (c) a bhreithniú.

(ii)  Tar éis tuarascáil an bhainisteora a bhreithniú faoi fhomhír (i), measfar an plean limistéir áitiúil a bheith déanta, leasaithe nó cúlghairthe, mar is cuí, de réir mholtaí an bhainisteora mar a bheidh leagtha amach ina thuarascáil nó ina tuarascáil, 6 sheachtain tar éis an tuarascáil a chur ar fáil do chomhaltaí uile an údaráis, mura ndéanfaidh an t-údarás pleanála, le rún, an togra a athrú nó a mhodhnú ar shlí seachas mar a bheidh molta i dtuarascáil an bhainisteora nó, i gcás inar cuí, mura gcinnfidh an t-údarás gan an plean a dhéanamh, a leasú nó a chúlghairm, de réir mar a bheidh.

(4)  Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh nó treoirlínte a eisiúint i ndáil le hullmhú pleananna limistéir áitiúil.

(5)  Cuirfidh údarás pleanála cóip d'aon phlean limistéir áitiúil arna dhéanamh faoin gCaibidil seo chuig aon chomhlachtaí a ndeachthas i gcomhairle leo faoi fho-alt (1), (2) nó (3), chuig an mBord, agus, i gcás inar cuí, chuig aon chomhlacht forordaithe.

Caibidil III

Treoirlínte Pleanála Réigiúnacha

21. —(1)  Féadfaidh údarás réigiúnach, tar éis dul i gcomhairle leis na húdaráis phleanála laistigh dá réigiún, nó déanfaidh sé, ar ordachán ón Aire, treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh.

(2)  Féadfar treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh do réigiún iomlán nó do chuid amháin nó níos mó de réigiún.

(3)  (a)  Féadfaidh an tAire a ordú d'údarás réigiúnach amháin nó níos mó treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh i leith chomhlimistéar na n-údarás réigiúnach lena mbaineann nó i leith aon chuid nó codanna ar leith den limistéar atá laistigh de limistéar na n-údarás réigiúnach sin.

(b)  I gcás ina mbeartaítear treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh, déanfaidh na húdaráis réigiúnacha lena mbaineann cibé socruithe is cuí leo chun na treoirlínte a ullmhú, lena n-áirítear feidhmeanna na Caibidle seo a chomhall mar chomhfheidhm de chuid na n-údarás lena mbaineann, agus forléireofar an Chaibidil seo dá réir sin.

(4)  D'ainneoin aon fhorála eile den Acht seo, maidir leis na treoirlínte pleanála straitéisí do mhórcheantar Bhaile Átha Cliath a ullmhaíodh do Bhardas Bhaile Átha Cliath, Comhairle Contae Dhún Laoghaire-Ráth an Dúin, Comhairle Contae Fhine Gall, Comhairle Contae Chill Dara, Comhairle Contae na Mí, Comhairle Contae Bhaile Átha Cliath Theas, Comhairle Contae Chill Mhantáin agus don Roinn Comhshaoil agus Rialtais Áitiúil, i gcomhar le hÚdarás Réigiúnach Bhaile Átha Cliath agus le hÚdarás Réigiúnach an Mheán-Oirthir agus a foilsíodh an 25 Márta, 1999, beidh éifeacht leo amhail is dá mba faoin gCuid seo a rinneadh iad.

(5)  Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh maidir le treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh agus maidir le nithe gaolmhara.

22. —(1)  I gcás ina mbeidh ar intinn ag údarás réigiúnach treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh de réir alt 24, nó treoirlínte láithreacha a athbhreithniú faoi alt 26, rachaidh sé i gcomhairle, a luaithe is féidir, leis na húdaráis phleanála go léir laistigh den réigiún (nó den chuid de, de réir mar a bheidh) d'fhonn na socruithe is gá a dhéanamh chun na treoirlínte a dhéanamh.

(2)  (a)  Cabhróidh agus comhoibreoidh údarás pleanála le húdarás réigiúnach le linn na socruithe a dhéanamh chun treoirlínte pleanála réigiúnacha a ullmhú agus le linn ullmhú na dtreoirlínte a chur i gcrích.

(b)  Áireofar ar an gcabhair a sholáthrófar faoi mhír (a) cúnamh airgeadais a sholáthar, seirbhísí foirne agus cóiríocht a sholáthar, i gcás inar gá sin, agus comhaontóidh na húdaráis réigiúnacha agus na húdaráis phleanála ar nithe den sórt sin bunaithe ar an gcion de dhaonra an limistéir dá n-ullmhófar na treoirlínte pleanála réigiúnacha a chónaíonn i limistéir feidhme na n-údarás pleanála lena mbaineann.

(c)  Cheal comhaontú faoi mhír (b), féadfaidh údarás réigiúnach a iarraidh ar na húdaráis phleanála iomchuí cabhair a sholáthar faoin alt seo, agus beidh an iarraidh bunaithe ar an gcion de dhaonra an limistéir dá n-ullmhófar na treoirlínte pleanála réigiúnacha a chónaíonn i limistéir feidhme na n-údarás pleanála lena mbaineann, agus ní dhiúltóidh údarás pleanála d'iarraidh réasúnach ar chabhair.

23. —(1) (a)  Is é an cuspóir a bheidh le treoirlínte pleanála réigiúnacha ná creatlach pleanála straitéisí fadtéarma a sholáthar d'fhorbairt an réigiúin dá n-ullmhófar na treoirlínte.

(b)  Déanfar breithniú sa chreatlach phleanála dá dtagraítear i mír (a) ar an bhforbairt a dhéanfar ar an réigiún dá n-ullmhófar na treoirlínte go ceann tréimhse nach lú ná 12 bhliain agus nach faide ná 20 bliain.

(2)  Díreofar sna treoirlínte, de réir phrionsabail na pleanála cuí agus na forbartha inchothaithe, ar na nithe seo a leanas, maidir le hiomlán an réigiúin lena mbaineann na treoirlínte—

(a)  treochtaí réamh-mheasta daonra agus straitéisí lonnaíochta agus tithíochta;

(b)  treochtaí eacnamaíocha agus fostaíochta;

(c)  suíomh forbartha tionscail agus tráchtála;

(d)  iompar, lena n-áirítear iompar poiblí;

(e)  soláthar uisce agus saoráidí dramhuisce;

(f)  diúscairt dramhaíola;

(g)  gréasáin fuinnimh agus chumarsáide;

(h)  saoráidí oideachais, cúraim sláinte, mionreaca agus saoráidí pobail eile a sholáthar;

(i)  an comhshaol agus a thaitneamhachtaí, lena n-áirítear an oidhreacht seandálaíochta, ailtireachta agus nádúrtha, a chaomhnú agus a chosaint;

(j)  cibé nithe eile a fhorordófar.

(3)  (a)  Beidh sna treoirlínte pleanála réigiúnacha faisnéis maidir leis na héifeachtaí suntasacha is dócha a bheadh ag na treoirlínte, dá gcuirfí i ngníomh iad, ar an gcomhshaol.

(b)  Féadfaidh an tAire, le rialachán, forálacha breise a dhéanamh i ndáil leis an modh ina bhféadfar mír (a) a chomhlíonadh.

(4)  (a)  Le linn treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh, tabharfaidh an t-údarás réigiúnach aird ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an réigiúin ar fad lena mbaineann na treoirlínte, ar oibleagáidí reachtúla aon údaráis áitiúil sa réigiún agus ar aon bheartais nó cuspóirí iomchuí, de thuras na huaire, de chuid an Rialtais nó de chuid aon Aire den Rialtas, lena n-áirítear aon phleananna, beartais nó straitéisí náisiúnta a shonróidh an tAire mar nithe is iomchuí maidir le cinneadh beartas pleanála straitéisí.

(b)  Le linn treoirlínte pleanála réigiúnacha a fhearfaidh ar an nGaeltacht a dhéanamh, beidh aird ag an údarás áitiúil ar an ngá atá ann oidhreacht teanga agus chultúrtha na Gaeltachta a chosaint.

(5)  Gan dochar do ghinearáltacht fho-ailt (2) agus (3), féadfaidh an tAire treoirlínte a eisiúint maidir leis an ábhar a bheidh i dtreoirlínte pleanála réigiúnacha agus beidh aird ag údaráis réigiúnacha ar na treoirlínte sin.

24. —(1)  A luaithe is féidir tar éis aon socruithe is gá faoi alt 21 a chomhaontú, tabharfaidh údarás réigiúnach fógra á rá go bhfuil ar intinn aige na treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh.

(2)  Tabharfar fógra faoi fho-alt (1) don Aire, don Bhord, do na húdaráis fhorordaithe agus d'aon choimisinéirí baile sa limistéar agus foilseofar é i nuachtán amháin nó níos mó a scaiptear sa réigiún dá n-ullmhófar na treoirlínte pleanála réigiúnacha agus—

(a)  luafar ann go bhfuil ar intinn ag an údarás réigiúnach treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh,

(b)  léireofar ann na nithe a bheidh le breithniú sna treoirlínte, ag féachaint d'alt 23,

(c)  léireofar ann go bhféadfar aighneachtaí a dhéanamh i scríbhinn chuig an údarás réigiúnach laistigh de thréimhse shonraithe (nach lú ná 8 seachtain) maidir leis na treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh.

(3)  Breithneoidh údarás réigiúnach aon aighneachtaí a gheofar faoi fho-alt (2) sula ndéanfaidh sé na dréacht-treoirlínte pleanála réigiúnacha a ullmhú.

(4)  Nuair a ullmhóidh údarás réigiúnach an dréacht de na treoirlínte pleanála réigiúnacha, déanfaidh sé, a luaithe is féidir—

(a)  fógra i dtaobh na ndréacht-treoirlínte agus cóipeanna díobh a sheoladh chuig an Aire, chuig an mBord, chuig na húdaráis fhorordaithe agus chuig aon choimisinéirí baile ina limistéar, agus

(b)  fógra i dtaobh ullmhú an dréachta a fhoilsiú i nuachtán amháin nó níos mó a scaiptear ina limistéar.

(5)  Luafar i bhfógra faoi fho-alt (4)—

(a)  go bhféadfar cóip de na dréacht-treoirlínte a iniúchadh in áit nó in áiteanna a luafar agus ag tráthanna a luafar le linn tréimhse a luafar, is tréimhse nach lú ná 10 seachtain (agus coimeádfar an chóip ar fáil lena hiniúchadh dá réir sin), agus

(b)  go ndéanfar aighneachtaí nó tuairimí i scríbhinn maidir leis an dréacht, arna ndéanamh chuig an údarás réigiúnach nó arna dtabhairt dó laistigh den tréimhse a luafar, a chur san áireamh sula nglacfar na treoirlínte.

(6)  Tar éis aighneachtaí nó tuairimí faoi fho-alt (5) a bhreithniú, agus faoi réir alt 25, déanfaidh an t-údarás réigiúnach na treoirlínte pleanála réigiúnacha faoi réir aon mhodhnaithe a mheasfar a bheith riachtanach.

(7)  (a)  I gcás ina ndéanfaidh údarás réigiúnach treoirlínte pleanála réigiúnacha, foilseoidh sé fógra i dtaobh na treoirlínte a dhéanamh i nuachtán amháin ar a laghad a scaiptear i limistéar feidhme gach údaráis pleanála sa réigiún dá n-ullmhófar na treoirlínte.

(b)  Luafar i bhfógra faoin bhfo-alt seo go mbeidh cóip de na treoirlínte ar fáil lena hiniúchadh in áit nó in áiteanna a luafar (agus coimeádfar an chóip ar fáil lena hiniúchadh dá réir sin).

25. —(1)  Mar chuid den chomhchomhairle idir údarás réigiúnach agus na húdaráis phleanála iomchuí faoi alt 22, comhaontóidh na húdaráis lena mbaineann ar nós imeachta chun na treoirlínte pleanála réigiúnacha a ullmhú agus a dhéanamh faoi alt 24.

(2)  Áireofar ar na nithe a bheidh le breithniú faoi fho-alt (1) coistí a bhunú chun ullmhú na dtreoirlínte a mhaoirsiú agus a bhreithniú.

(3)  Comhaontóidh na húdaráis lena mbaineann ar chomhaltas na gcoistí faoi fho-alt (2) agus comhaontóidh siad freisin ar rólanna na gcoistí sin i dtaca leis na dréacht-treoirlínte a ullmhú, le haighneachtaí nó tuairimí a bhreithniú faoi alt 24, agus le tuarascálacha maidir leis na treoirlínte a tharraingt suas.

(4)  Is faoi chomhaltaí an údaráis réigiúnaigh lena mbaineann a bheidh sé treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh faoi alt 24(6), tar éis aon tuarascáil nó tuarascálacha ó na coistí dá dtagraítear i bhfo-alt (2) a bhreithniú.

(5)  Féadfaidh an tAire rialacháin a dhéanamh, nó treoirlínte a eisiúint, maidir leis na nósanna imeachta a bheidh le glacadh faoin alt seo, lena n-áirítear líon, feidhmeanna agus comhaltas aon choistí a bhunófar de réir fho-alt (2).

26. —(1)  I gcás ina mbeidh treoirlínte pleanála réigiúnacha déanta ag údarás réigiúnach, athbhreithneoidh sé na treoirlínte sin tráth nach déanaí ná 6 bliana tar éis na treoirlínte sin a dhéanamh agus uair amháin ar a laghad le linn gach tréimhse 6 bliana dá éis sin agus, le linn dó athbhreithniú a dhéanamh amhlaidh, féadfaidh sé na treoirlínte a chúlghairm nó treoirlínte pleanála réigiúnacha nua a dhéanamh.

(2)  Sula gcúlghairfidh údarás réigiúnach treoirlínte dá dtagraítear i bhfo-alt (1) (seachas chun treoirlínte pleanála réigiúnacha nua a dhéanamh), rachaidh sé i gcomhairle leis na húdaráis phleanála laistigh dá réigiún.

(3)  I gcás ina ndéanfaidh an t-údarás réigiúnach treoirlínte nua, leanfaidh sé na nósanna imeachta a leagtar síos in ailt 22, 24 agus 25.

(4)  I gcás ina ndéanfar treoirlínte nua faoi fho-alt (1), glacfaidh siad ionad aon treoirlínte pleanála réigiúnacha roimhe sin don limistéar iomchuí.

27. —(1)  Beidh aird ag údarás pleanála ar aon treoirlínte pleanála réigiúnacha a bheidh i bhfeidhm maidir lena limistéar le linn dó plean forbartha a dhéanamh agus a ghlacadh.

(2)  Féadfaidh an tAire, le hordú, a chinneadh go gcomhlíonfaidh údaráis phleanála aon treoirlínte pleanála réigiúnacha a bheidh i bhfeidhm maidir lena limistéar, nó le haon chuid de, le linn dó plean forbartha a ullmhú agus a dhéanamh, nó féadfaidh sé nó sí a cheangal, de réir alt 31, go gcomhlíonfaidh plean forbartha láithreach aon treoirlínte pleanála réigiúnacha a bheidh i bhfeidhm maidir leis an limistéar.

(3)  Féadfaidh ordú faoi fho-alt (2) baint a bheith aige le treoirlínte pleanála réigiúnacha i gcoitinne, nó le treoirlínte sonraithe amháin nó níos mó, nó féadfaidh sé baint a bheith aige le heilimintí sonracha de na treoirlínte sin.

(4)  Tar éis treoirlínte pleanála réigiúnacha a dhéanamh dá limistéar, athbhreithneoidh údaráis phleanála an plean forbartha láithreach agus déanfaidh siad breithniú i dtaobh an gá aon athrú a dhéanamh ar an bplean forbartha chun cuspóirí na dtreoirlínte pleanála réigiúnacha a bhaint amach.

(5)  Chun críocha an ailt seo, féadfaidh údarás pleanála aird a bheith aige, ach ní bheidh oibleagáid air aird a bheith aige, ar aon treoirlínte pleanála réigiúnacha tar éis 6 bliana ón tráth a rinneadh na treoirlínte sin.

Caibidil IV

Treoirlínte agus Treoracha

28. —(1)  Féadfaidh an tAire, tráth ar bith, treoirlínte a eisiúint chuig údaráis phleanála maidir le haon cheann dá bhfeidhmeanna faoin Acht seo agus beidh aird ag údaráis phleanála ar na treoirlínte sin i gcomhlíonadh a bhfeidhmeanna.

(2)  Más infheidhme, beidh aird ag an mBord ar aon treoirlínte a eiseofar chuig údaráis phleanála faoi fho-alt (1) i gcomhlíonadh a fheidhmeanna.

(3)  Aon treoirlínte pleanála a bheidh déanta ag an Aire agus aon treoracha ginearálta beartais a bheidh eisithe faoi alt 7 d'Acht 1982 roimh thosach feidhme na Coda seo agus a bheidh i bhfeidhm fós díreach roimh an tosach feidhme sin, measfar gur treoirlínte faoin alt seo iad.

(4)  Féadfaidh an tAire treoirlínte a eiseofar faoin alt seo a chúlghairm nó a leasú.

(5)  Cuirfidh an tAire faoi deara go ndéanfar cóip d'aon treoirlínte a eiseofar faoin alt seo agus d'aon leasú nó cúlghairm ar na treoirlínte sin a leagan faoi bhráid gach Tí den Oireachtas.

(6)  Cuirfidh údarás pleanála aon treoirlínte a eiseofar chuige faoin alt seo ar fáil lena n-iniúchadh ag daoine den phobal.

(7)  Foilseoidh an tAire, nó cuirfidh an tAire faoi deara go bhfoilseofar, i cibé modh is cuí leis nó léi, treoirlínte a eiseofar faoin alt seo.

29. —(1)  Féadfaidh an tAire, ó am go ham, treoracha beartais a eisiúint chuig údaráis phleanála maidir le haon cheann dá bhfeidhmeanna faoin Acht seo agus comhlíonfaidh údaráis phleanála aon treoracha den sórt sin i gcomhlíonadh a bhfeidhmeanna.

(2)  Más infheidhme, comhlíonfaidh an Bord freisin aon treoracha beartais a eiseofar chuig údaráis phleanála faoi fho-alt (1) i gcomhlíonadh a fheidhmeanna.

(3)  Féadfaidh an tAire treoir beartais a eiseofar faoin alt seo a chúlghairm nó a leasú.

(4)  I gcás ina mbeartaíonn an tAire treoir beartais a eisiúint, a leasú nó a chúlghairm faoin alt seo, déanfar dréacht den treoir, den leasú nó den chúlghairm a leagan faoi bhráid dhá Theach an Oireachtais, agus ní dhéanfar an treoir beartais, a eisiúint, a leasú nó a chúlghairm, de réir mar a bheidh, go dtí go mbeidh rún ag ceadú an treoir beartais a eisiúint, a leasú nó a chúlghairm rite ag gach Teach.

(5)  Cuirfidh an tAire faoi deara go ndéanfar cóip d'aon treoir beartais a eiseofar faoin alt seo a leagan faoi bhráid gach Tí den Oireachtas.

(6)  Cuirfidh údarás pleanála aon treoir beartais a eiseofar chuige faoin alt seo ar fáil lena hiniúchadh ag daoine den phobal.

(7)  Foilseoidh an tAire, nó cuirfidh an tAire faoi deara go bhfoilseofar, i cibé modh is cuí leis nó léi, treoracha beartais a eiseofar faoin alt seo.

30. —D'ainneoin alt 28 nó 29, ní dhéanfaidh an tAire aon chumhacht nó rialú a fheidhmiú i ndáil le haon chás ar leith lena bhfuil nó lena mbeidh údarás pleanála nó an Bord bainteach.

31. —(1)  Más rud é go measfaidh an tAire nach ndéantar, i gcás aon dréachtphlean forbartha, straitéis fhoriomlán a leagan amach maidir le pleanáil chuí agus forbairt inchothaithe limistéir údaráis pleanála, nó nach gcomhlíonann sé an tAcht seo ar shlí shuntasach eile, féadfaidh an tAire, ar chúiseanna a shonrófar, a ordú don údarás cibé bearta sonraithe a cheanglóidh sé nó sí a ghlacadh chun a chinntiú go mbeidh an plean forbartha, nuair a dhéanfar é, de réir an Achta seo agus, d'ainneoin cheanglais Chaibidil I, comhlíonfaidh an t-údarás aon ordachán den sórt sin.

(2)  Más rud é go measfaidh an tAire nach ndéantar, i gcás aon phlean forbartha, straitéis fhoriomlán a leagan amach maidir le pleanáil chuí agus forbairt inchothaithe limistéar an údaráis, nó nach gcomhlíonann sé an tAcht seo ar shlí shuntasach eile, féadfaidh an tAire, ar chúiseanna a shonrófar, a ordú don údarás cibé bearta sonraithe a cheanglóidh sé nó sí a ghlacadh chun an plean forbartha a athbhreithniú nó a athrú chun a chinntiú go gcomhlíonfar an tAcht seo, agus comhlíonfaidh an t-údarás aon ordachán den sórt sin.

(3)  I gcás ina n-ordóidh an tAire d'údarás pleanála bearta sonraithe a ghlacadh faoi fho-alt (2), féadfaidh sé nó sí aon cheann de na forálacha sin de Chaibidil I a shonrú mar fhorálacha a mbeidh feidhm acu maidir leis na bearta sonraithe sin agus tabharfar neamhaird ar aon fhorálacha eile den Chaibidil sin.

(4)  Le linn dóibh aon chumhacht a thugtar dóibh leis an Acht seo a fheidhmiú, ní dhéanfaidh bainisteoir ná comhaltaí tofa aon údaráis pleanála an chumhacht a fheidhmiú ar shlí a bheidh contrártha d'aon ordachán a thabharfaidh an tAire faoi fho-alt (1) nó (2).

(5)  Cuirfidh an tAire faoi deara go ndéanfar cóip d'aon ordachán a eiseofar faoin alt seo a leagan faoi bhráid gach Tí den Oireachtas.

(6)  Cuirfidh údarás pleanála aon ordachán a eiseofar chuige faoin alt seo ar fáil lena iniúchadh ag daoine den phobal.

CUID III

Forbairt a Rialú

32. —(1)  Faoi réir fhorálacha eile an Achta seo, beidh gá le cead faoin gCuid seo—

(a)  i leith haon fhorbartha talún, nach forbairt dhíolmhaithe, agus

(b)  i gcás forbartha atá neamhúdaraithe, chun an fhorbairt neamhúdaraithe sin a choinneáil.

(2)  Ní dhéanfaidh aon duine aon fhorbairt a mbeidh gá le cead ina leith faoi fho-alt (1), ach amháin faoi réim agus de réir ceada arna dheonú faoin gCuid seo.

33. —(1)  Déanfaidh an tAire, le rialacháin, foráil maidir le cibé nithe ó thaobh nós imeachta agus riaracháin de a fheicfear don Aire a bheith riachtanach nó fóirsteanach i leith iarratas ar chead chun talamh a fhorbairt.

(2)  Gan dochar do ghinearáltacht fho-alt (1), féadfar le rialacháin faoin alt seo foráil a dhéanamh—

(a)  á cheangal faisnéis a chur isteach i leith iarratas ar chead chun talamh a fhorbairt;

(b)  á cheangal ar aon iarratasóirí aon fhógraí sonraithe a fhoilsiú maidir lena n-iarratais;

(c)  á chumasú do dhaoine aighneachtaí a dhéanamh nó tuairimí a thabhairt ar an táille fhorordaithe a íoc agus laistigh de thréimhse fhorordaithe;

(d)  á cheangal ar údaráis phleanála admháil i scríbhinn a thabhairt ar aighneachtaí nó tuairimí a gheofar;

(e)  á cheangal ar aon iarratasóirí aon fhaisnéis shonraithe maidir lena n-iarratais a thabhairt d'aon daoine sonraithe;

(f)  á cheangal ar údaráis phleanála—

(i)  (I)  cibé forbairt bheartaithe nó aicmí forbartha beartaithe a fhorordófar a chur in iúl d'údaráis fhorordaithe, nó

(II)  dul i gcomhairle leo maidir leis an gcéanna,

agus

(ii)  cibé doiciméid, sonraí, pleananna nó faisnéis eile maidir leis an gcéanna a fhorordófar a thabhairt dóibh;

(g)  á cheangal ar aon iarratasóirí aon fhaisnéis bhreise a chur isteach maidir lena n-iarratais (lena n-áirítear aon fhaisnéis maidir le haon eastát nó leas i dtalamh nó ceart thar thalamh) nó faisnéis a chur isteach maidir le haon éifeacht ar an gcomhshaol a d'fhéadfadh a bheith ag an bhforbairt;

(h)  á chumasú d'údaráis phleanála a iarraidh ar iarratasóir pleananna athbhreithnithe nó líníochtaí eile lena ndéantar modhnú, nó sonraí eile lena ndéantar socrú chun modhnú a dhéanamh, ar an bhforbairt lena mbaineann an t-iarratas a chur faoin mbráid agus, i gcás ina gcuirfear na pleananna, na líníochtaí nó na sonraí faoi bhráid údaráis pleanála mar fhreagra ar iarraidh den sórt sin, á chumasú don údarás, le linn dó an t-iarratas a chinneadh, cead a dheonú le haghaidh na forbartha iomchuí arna modhnú le gach ceann nó le haon cheann de na pleananna, de na líníochtaí nó de na sonraí sin;

(i)  á cheangal aon fhianaise a thabhairt ar aird chun aon sonraí faisnéise a bheidh tugtha ag aon iarratasóirí a fhíorú;

(j)  á cheangal ar údaráis phleanála aon fhaisnéis shonraithe maidir le hiarratais agus leis an modh inar déileáladh leo a thabhairt don Aire agus d'aon daoine sonraithe eile;

(k)  á cheangal ar údaráis phleanála a gcinntí maidir le hiarratais ar chead a fhoilsiú nó fógra a thabhairt ina dtaobh, lena n-áirítear fógra a thabhairt ina dtaobh do chomhlachtaí forordaithe agus do dhaoine a rinne aighneachtaí nó a thug tuairimí maidir leis na hiarratais sin;

(l)  á cheangal ar iarratasóir faisnéis shonraithe a chur faoi bhráid an údaráis pleanála maidir le forbairt, nó le haon aicme forbartha, arna déanamh ag duine lena mbaineann alt 35(7) de bhun ceada a deonaíodh don iarratasóir nó d'aon duine eile faoin gCuid seo nó faoi Chuid IV d'Acht 1963.

(3)  (a)  Féadfar le rialacháin faoin alt seo, d'fhonn a áirithiú go mbainfear amach cuspóir a áirítear i bplean forbartha de bhun alt 10(2) (m), a cheangal ar aon iarratasóir ar chead cibé faisnéis a shonróidh an t-údarás pleanála maidir le forbairt (lena n-áirítear forbairt d'aicme ar leith) a bheidh beartaithe ag an iarratasóir a dhéanamh i limistéar Gaeltachta a sholáthar dó.

(b)  Féadfaidh ceanglas, a bhfuil feidhm ag mír (a) maidir leis, baint a bheith aige le forbairt is d'aicme ar leith.

(c)  Sula ndéanfaidh an tAire rialacháin ina mbeidh ceanglas a bhfuil feidhm ag mír (a) maidir leis, rachaidh sé nó sí i gcomhairle leis an Aire Ealaíon, Oidhreachta, Gaeltachta agus Oileán.

(4)  Féadfar le rialacháin faoin alt seo forálacha breise nó forálacha ar leithligh a dhéanamh maidir le hiarratais ar chead sracléaráide de réir bhrí alt 36.

34. —(1)  Más rud é—

(a)  go ndéanfar iarratas chuig údarás pleanála, de réir rialachán ceada, ar chead chun talamh a fhorbairt, agus

(b)  go gcomhlíonfar ceanglais uile na rialachán,

féadfaidh an t-údarás a chinneadh an cead a dheonú faoi réir coinníollacha nó gan choinníollacha, nó an cead a dhiúltú.

(2)  (a)  Le linn dó a chinneadh a dhéanamh i ndáil le hiarratas faoin alt seo, ní dhéanfaidh an t-údarás pleanála breithniú ach ar phleanáil chuí agus forbairt inchothaithe an limistéir, agus aird á tabhairt—

(i)  ar fhorálacha an phlean forbartha,

(ii)  ar fhorálacha aon ordaithe um limistéar taitneamhachta speisialta a bhaineann leis an limistéar,

(iii)  ar aon láithreán Eorpach nó limistéar eile a bheidh forordaithe chun críocha alt 10(2)(c),

(iv)  más iomchuí, ar bheartas an Rialtais, an Aire nó aon Aire eile den Rialtas,

(v)  ar na nithe dá dtagraítear i bhfo-alt (4), agus

(vi)  ar aon fhoráil nó ceanglas iomchuí eile den Acht seo, agus ar aon rialacháin arna ndéanamh faoi.

(b)  Le linn dó a chinneadh a bhreithniú de réir mhír (a), rachaidh údarás pleanála i gcomhairle le haon údarás pleanála eile i gcás ina measfaidh sé go bhféadfadh éifeacht shuntasach a bheith ag cinneadh ar leith dá chuid ar limistéar an údaráis sin, agus beidh aird ag an údarás ar thuairimí an údaráis eile sin agus, gan dochar don mhéid sin roimhe seo, beidh aird aige ar an éifeacht a d'fhéadfadh a bheith ag cinneadh ar leith dá chuid ar aon limistéar lasmuigh dá limistéar (lena n-áirítear limistéir lasmuigh den Stát).

(c)  Faoi réir alt 98 (arna leasú le halt 256 den Acht seo) den Acht fán nGníomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil, 1992, agus alt 54 (arna leasú le halt 257 den Acht seo) den Acht um Bainistiú Dramhaíola, 1996, i gcás ina mbaineann iarratas faoin alt seo le forbairt arb éard í gníomhaíocht, nó ar chun críocha gníomhaíochta í, a bhfuil gá le ceadúnas um rialú comhtháite ar thruailliú nó le ceadúnas dramhaíola ina leith, cuirfidh údarás pleanála san áireamh gur feidhm de chuid na Gníomhaireachta um Chaomhnú Comhshaoil é rialú a dhéanamh ar astaíochtaí a éireoidh as an ngníomhaíocht.

(3)  Le linn dó iarratas ar chead faoin alt seo a bhreithniú, beidh aird ag údarás pleanála—

(a)  i dteannta an iarratais féin, ar aon fhaisnéis a bhaineann leis an iarratas arna tabhairt ag an iarratasóir dó de réir na rialachán ceada,

(b)  ar aon aighneachtaí nó tuairimí i scríbhinn maidir leis an bhforbairt bheartaithe a bheidh déanta chuige nó tugtha dó, de réir na rialachán ceada, ag daoine nó comhlachtaí seachas an t-iarratasóir.

(4)  Gan dochar do ghinearáltacht fho-alt (1), féadfaidh gach coinníoll nó aon choinníoll acu seo a leanas a bheith ar áireamh sna coinníollacha faoin bhfo-alt sin—

(a)  coinníollacha chun rialáil a dhéanamh ar fhorbairt nó úsáid aon talún atá tadhlach leis an talamh atá le forbairt, atá ag teagmháil leis, nó atá in aice leis, agus atá faoi rialú an iarratasóra, a mhéid a fheicfear don údarás pleanála gur fóirsteanach sin chun críocha na forbartha a údaraítear leis an gcead, nó i dtaca leis an bhforbairt sin;

(b)  coinníollacha chun a cheangal go ndéanfar oibreacha (lena n-áirítear saoráidí a chur ar fáil) is dóigh leis an údarás pleanála is gá chun críocha na forbartha a údaraítear leis an gcead;

(c)  coinníollacha chun a cheangal go nglacfar bearta le go laghdófaí nó go gcoiscfí—

(i)  astaíocht aon torainn nó tonnchreatha ó aon déanmhas nó láithreán a bheidh ar áireamh san fhorbairt a údaraítear leis an gcead, is astaíocht a d'fhéadfadh cúis réasúnach bearráin a thabhairt do dhaoine in aon áitreabh i gcomharsanacht na forbartha nó do dhaoine a bheidh, go dleathach, ag úsáid aon áit phoiblí sa chomharsanacht sin, nó

(ii)  intíocht aon torainn nó tonnchreatha a d'fhéadfadh cúis réasúnach bearráin a thabhairt d'aon duine a bheidh, go dleathach, ag áitiú aon déanmhais nó láithreáin den sórt sin;

(d)  coinníollacha chun a cheangal go gcuirfear spásanna oscailte ar fáil;

(e)  coinníollacha chun a cheangal go ndéanfar crainn, toir nó plandaí eile a phlandú, a chothabháil agus a athsholáthar, nó go ndéanfaí déanmhais nó talamh eile a thírdhreachú;

(f)  coinníollacha chun a cheangal go gcríochnófar go sásúil laistigh de thréimhse shonraithe, nach lú ná 2 bhliain ón tráth a thosófar aon oibreacha, an fhorbairt bheartaithe (lena n-áirítear aon bhóithre, spásanna oscailte, carrchlóis, séaraigh, príomhphíopaí uisce nó draenacha nó saoráidí poiblí eile), i gcás ina mbeidh foirgniú 2 theach nó níos mó i gceist san fhorbairt;

(g)  coinníollacha chun a cheangal go dtabharfar urrús leordhóthanacha go gcríochnófar go sásúil an fhorbairt bheartaithe;

(h)  coinníollacha chun an t-ord ina ndéanfar agus an t-uainiú ar dá réir a dhéanfar agus an tráth a ndéanfar oibreacha a chinneadh;

(i)  coinníollacha chun an fhorbairt bheartaithe a chothabháil nó a bhainistiú (lena n-áirítear cuideachta a bhunú nó duine nó comhlacht daoine a cheapadh chun an chothabháil nó an bainistiú sin a dhéanamh);

(j)  coinníollacha chun bóithre, spásanna oscailte, carrchlóis, séaraigh, príomhphíopaí uisce nó draenacha agus saoráidí poiblí eile a chothabháil, go dtí go nglacfaidh an t-údarás áitiúil lena mbaineann faoina chúram iad, nó, i gcás ina mbeidh comhaontú ann leis an údarás áitiúil maidir leis an gcothabháil sin, coinníollacha le haghaidh cothabhála de réir an chomhaontaithe;

(k)  coinníollacha chun a cheangal go soláthrófar cibé saoráidí chun ábhair inathchúrsála a bhailiú nó a stóráil chun críocha na forbartha beartaithe;

(l)  coinníollacha chun a cheangal go ndéanfar dramhaíl foirgníochta agus scartála a aisghabháil nó a dhiúscairt ar cibé modh agus a mhéid a shonróidh an t-údarás pleanála;

(m)  coinníollacha chun a cheangal go soláthrófar bóithre, lena n-áirítear bearta maolaithe tráchta, spásanna oscailte, carrchlóis, séaraigh, príomhphíopaí uisce nó draenacha, saoráidí chun ábhair inathchúrsála a bhailiú nó a stóráil agus saoráidí poiblí eile, de bhreis ar riachtanais láithreacha na forbartha beartaithe, faoi réir an t-údarás áitiúil d'íoc as costas na n-oibreacha breise agus iad dá nglacadh faoina chúram, nó do dhéanamh comhaontú thairis sin leis an iarratasóir maidir leis na saoráidí poiblí sin a sholáthar;

(n)  coinníollacha chun a cheangal go ndíchuirfear aon déanmhais a údaraítear leis an gcead, nó go scoirfear den talamh a úsáid ar aon slí a údaraítear amhlaidh, ag deireadh tréimhse sonraithe, agus go ndéanfar aon oibreacha is gá chun talamh a athbhunú ag deireadh na tréimhse sin;

(o)  coinníollacha i ndáil le hainmniú agus uimhriú cuí na forbartha beartaithe agus i ndáil le comharthaíocht chuí a sholáthar don fhorbairt bheartaithe;

(p)  coinníollacha chun a cheangal go ndéanfar na nithe seo a leanas, in aon chás ina ndéanfadh an fhorbairt a údaraítear leis an gcead aon déanmhas cosanta nó aon eilimint de dhéanmhas cosanta a chuireann leis an spéisiúlacht ar leith atá ann ó thaobh ailtireachta, staire, seandálaíochta, ealaíne, cultúir, eolaíochta, nó cúrsaí sóisialta nó cúrsaí teicniúla, a dhíchur nó a athrú—

(i)  an déanmhas sin nó an eilimint sin a shlánchoimeád le taifead scríofa agus le hamharcthaifead (arb éard iad líníochtaí tomhaiste ailtireachta nó grianghraif dhaite agus/nó áiseanna closamhairc de réir mar a mheastar a bheith cuí) sula dtarlóidh an fhorbairt a údaraítear leis an gcead, agus

(ii)  más cuí, aon eilimint a tarrtháil ó thaobh ailtireachta de nó aon eilimint a athbhunú ar mhodh a shonróidh an t-údarás;

(q)  coinníollacha chun na huaireanta agus na laethanta a bhféadfaidh áitreabh gnó oibriú lena linn a rialáil.

(5)  Féadfar a fhoráil leis na coinníollacha faoi fho-alt (1) gur féidir poncanna sonraí a bhaineann le deonú ceada a chomhaontú idir an t-údarás pleanála agus an duine dá ndeonaítear an cead agus, cheal comhaontú, go mbeidh an ní le tarchur chuig an mBord le breith a thabhairt air.

(6)  (a)  I gcás ina ndéanfadh an fhorbairt lena mbaineann sárú ábhartha ar an bplean forbartha, féadfaidh údarás pleanála, d'ainneoin aon fhorála eile den Acht seo, a chinneadh cead a dheonú faoin alt seo, ar choinníoll go gcomhlíonfar na ceanglais seo a leanas sula ndéanfar an cinneadh, eadhon—

(i)  déanfar fógra san fhoirm fhorordaithe, á rá go bhfuil ar intinn ag an údarás pleanála a bhreithniú an ndéanfaidh siad cinneadh an cead a dheonú, a fhoilsiú i nuachtán laethúil amháin ar a laghad a scaiptear ina limistéar agus luafar go sonrach san fhógra cén cuspóir den phlean forbartha a ndéanfaí sárú ábhartha air tríd an gcead sin a dheonú,

(ii)  tabharfar cóipeanna den fhógra don iarratasóir agus d'aon duine a rinne aighneacht nó a thug tuairim i scríbhinn i ndáil leis an bhforbairt lena mbaineann an t-iarratas,

(iii)  breithneoidh an t-údarás pleanála go cuí aon aighneacht nó tuairim a bhaineann le cinneadh a dhéanamh cead a dheonú agus a gheobhaidh an t-údarás pleanála tráth nach déanaí ná 4 sheachtain tar éis an fógra a fhoilsiú den chéad uair, agus

(iv)  rithfidh an t-údarás rún á cheangal go ndéanfar cinneadh cead a dheonú.

(b)  Beidh sé riachtanach, chun rún dá dtagraítear i mír (a) a rith, nach lú líon na gcomhaltaí den údarás pleanála a vótálfaidh i bhfabhar an rúin ná trí cheathrú de líon iomlán na gcomhaltaí den údarás pleanála, nó, i gcás nach slánuimhir an uimhir a gheofar amhlaidh, is leor an chéad slánuimhir eile faoi bhun na huimhreach a gheofar amhlaidh, agus is ceanglas i dteannta, agus ní ceanglas in ionad, aon cheanglais eile a mbeidh feidhm aige i ndáil le rún den sórt sin ceanglas na míre seo.

(c)  Más rud é—

(i)  go dtabharfar fógra de bhun alt 4 den Acht um Bainistí Chathrach agus Contae (Leasú), 1955, á rá go bhfuil ar intinn rún a mholadh a cheanglódh, dá rithfí é, ar an mbainisteoir a chinneadh cead a dheonú faoin alt seo, agus

(ii)  gurb é tuairim an bhainisteora, maidir leis an bhforbairt lena mbaineann, go ndéanfadh sí sárú ábhartha ar an bplean forbartha,

déanfaidh sé nó sí, le hordú, laistigh de sheachtain ón tráth a gheobhaidh sé nó sí an fógra, dearbhú ina luafar a thuairim nó a tuairim (agus tabharfaidh sé nó sí cóip de do gach duine de shínitheoirí an fhógra) agus, air sin, beidh feidhm ag forálacha fhomhíreanna (i), (ii) agus (iii) de mhír (a) agus beidh éifeacht leo agus oibreoidh siad le nach mbeidh éifeacht feasta leis an bhfógra.

(d)  Má dhéantar rún dá dtagraítear i bhfomhír (iv) de mhír (a) a rith go cuí, cinnfidh an bainisteoir an cead iomchuí a dheonú.

(7)  D'ainneoin alt 4 den Acht um Bainistí Chathrach agus Contae (Leasú), 1955—

(a)  maidir leis an bhfógra a shonraítear i bhfo-alt (2) den alt sin, beidh sé sínithe, i gcás rúin faoin alt sin a bhaineann le cinneadh ó údarás pleanála faoin alt seo nó alt 42—

(i)  más rud é go mbeidh an talamh lena mbaineann suite in aon toghlimistéar áitiúil amháin, ag trí cheathrú ar a laghad de líon iomlán na gcomhaltaí a bheidh arna dtoghadh chuig an údarás don limistéar sin, nó, i gcás nach slánuimhir an uimhir a gheofar amhlaidh, is leor an chéad slánuimhir eile faoi bhun na huimhreach a gheofar amhlaidh, agus

(ii)  más rud é go mbeidh an talamh lena mbaineann suite i níos mó ná aon toghlimistéar áitiúil amháin, ag trí cheathrú ar a laghad, maidir le gach limistéar den sórt sin, de líon iomlán na gcomhaltaí den údarás a bheidh arna dtoghadh don limistéar sin, nó, i gcás nach slánuimhir an uimhir a gheofar amhlaidh, is leor an chéad slánuimhir eile faoi bhun na huimhreach a gheofar amhlaidh,

agus

(b)  beidh sé riachtanach, chun rún a bhaineann le cinneadh dá dtagraítear i mír (a) a rith faoin alt sin, nach lú líon na gcomhaltaí a vótálfaidh i bhfabhar an rúin ná trí cheathrú de líon iomlán na gcomhaltaí den údarás, nó, i gcás nach slánuimhir an uimhir a gheofar amhlaidh, is leor an chéad slánuimhir eile faoi bhun na huimhreach a gheofar amhlaidh.

(8)  (a)  Faoi réir mhíreanna (b), (c), (d) agus (e), más rud é—

(i)  go ndéanfar iarratas ar chead faoin alt seo chuig údarás pleanála de réir na rialachán ceada, agus

(ii)  go gcomhlíonfar aon cheanglais de chuid na rialachán sin a bhaineann leis an iarratas,